သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ သို႔မဟုတ္ အဘိဓမၼာအခါေတာ္ေန႔

ဒီေန႔ဟာျဖင့္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၇၂ခုႏွစ္ရဲ႕ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ ျဖစ္သလုိ ပုရိမ၀ါဆုိ၀ါကပ္ ျပဳေတာ္မူေနၾကတဲ့ သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္မ်ားရဲ႕ ၀ါကၽြတ္တဲ့ေန႔လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပုိၿပီးထူးျခားတာက ဒီေန႔ဟာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ၀ါတြင္းသုံးလ ကာလပတ္လုံး တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္မွာ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ ေဟာၾကားေတာ္မူၿပီး လူ႔ျပည္ကုိ ျပန္လည္ဆင္းသက္ ၾကြေရာက္ေတာ္မူတဲ့ ေန႔လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေန႔ကုိ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာမ်ားက အဘိဓမၼာ အခါေတာ္ေန႔လုိ႔ ထူးထူးျခားျခား အမည္ထားၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္မွာ ဆုိရင္ေတာ့ အခုလုိ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ ညမွာ ေက်ာင္းတုိင္း၊ အိမ္တုိင္းနီးပါး ဆီးမီးဖေယာင္းတုိင္ေလးတြင္ ထြန္းညႇိထားတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီအေလ့အထဟာ နတ္ျပည္က ဆင္းသက္ေတာ္မူလာတဲ့ ဗုဒၶျမတ္စြာကုိ ႀကိဳဆုိတဲ့ အေနနဲ႔ ဆီးမီးဖေယာင္းတုိင္ စသျဖင့္ ထြန္းညႇိကာ ပူေဇာ္ၾကတဲ့ အေလ့အထပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးေနာက္ ခုႏွစ္၀ါေျမာက္၀ါကုိ တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္မွာ ကပ္ဆုိေတာ္မူပါတယ္။ ၀ါဆုိရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းကေတာ့ မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ သႏၲဳသိတနတ္သား အမွဴးျပဳတဲ့ နတ္ျဗဟၼာအေပါင္းကုိ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ ေဟာေတာ္မူလုိတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ရဲ႕ မယ္ေတာ္အရင္းျဖစ္တဲ့ မယ္ေတာ္မာယာဟာ ဘုရားေလာင္းကုိ ေမြးဖြားၿပီး (၇)ရက္ေျမာက္မွာ နတ္ရြာစံကာ တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္မွာ သႏၲဳသိတ အမည္ရတဲ့ နတ္သားတစ္ပါးအျဖစ္ ျပန္လည္ေမြးဖြားခဲ့ပါတယ္။ ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူၿပီးတဲ့ ျမတ္စြာဘုရားဟာ မိခင္ေက်းဇူးကုိ တရားနဲ႔ ဆပ္လုိတဲ့အတြက္ အမိနတ္သားရွိတဲ့ နတ္ျပည္ကုိ ၾကြေတာ္မူကာ ဒီလုိအဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ကုိ ေဟာေတာ္မူျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ဟာ သိမ္ေမြ႕နက္နဲကာ ရွည္လ်ားလွၿပီး တစ္နာရီ ႏွစ္နာရီေလာက္နဲ႔ ျပည့္စုံေအာင္ ေဟာၾကားေပးဖုိ႔ မျဖစ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ ၀ါတြင္းသုံးလပတ္လုံး ၀ါဆုိ၀ါကပ္ရင္း ေဟာေတာ္မူရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၀ါတြင္းကာလ တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္မွာ သုံးလလုံးလုံး သီတင္းသုံး ေနေတာ္မူေပမယ့္ နတ္တုိ႔ရဲ႕ အခ်ိန္နဲ႔က်ေတာ့ သုံးလဟာ မိနစ္၊နာရီပုိင္း ေလာက္ပဲရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လူသားျဖစ္တဲ့ ဘုရားရွင္ကေတာ့ ဒီသုံးလအတြင္းမွာ လူ႔ျပည္ကုိ ေန႔စဥ္ၾကြကာ ဆြမ္းခံၿပီး ဘုဥ္းေပးေတာ္မူပါတယ္။ ဘုရားရွင္ လူ႔ျပည္ဆင္းတဲ့ အခုိက္အတန္႔မွာဆုိရင္ ဘုရားရွင္က ကုိယ္ေတာ္ျမတ္နဲ႔ ထပ္တူထပ္မွ် တူညီလွတဲ့ နိမၼိတ႐ုပ္ပြားေတာ္ကုိ ဖန္ဆင္းၿပီး နတ္သဘင္ တရားပဲြကုိ ဆက္လက္ေဟာၾကား ေစေတာ္မူပါတယ္။

ေန႔စဥ္လူ႔ျပည္ဆင္းၿပီး ဥတၱရကု႐ုကၽြန္းမွာ ၾကြေရာက္ကာ ဆြမ္းခံဆြမ္းဘုဥ္း ေပးေတာ္မူေလ့ရွိတဲ့ ဘုရားရွင္ဟာ တပည့္ျဖစ္ေတာ္မူတဲ့ ပညာအရာ ဧတဒဂ္ရ အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ျမတ္နဲ႔ ဆႏၵကူးေတာမွာ ေတြ႕ဆုံကာ အရွင္သာရိပုတၱရာကုိ နတ္ျပည္မွာ ေဟာၾကားေတာ္မူတဲ့ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္အေၾကာင္း အက်ဥ္းအေနနဲ႔ ျပန္လည္ေဟာၾကားေတာ္ မူပါတယ္။ အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ဟာ ပညာဉာဏ္ႀကီးမားေတာ္ မူလွတဲ့အတြက္ ျမတ္စြာဘုရား အက်ဥ္းေဟာေတာ္မူတဲ့ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ကုိ အက်ယ္ဆင္ျခင္ နားလည္သေဘာေပါက္ ေတာ္မူပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္ဟာ မိမိဘုရားရွင္ထံက နာယူေတာ္မူခဲ့တဲ့ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ကုိ တပည့္ျဖစ္တဲ့ ရဟန္းငါးရာကုိ မက်ဥ္းမက်ယ္ ျပန္လည္ေဟာျပေတာ္မူပါတယ္။

ဒီေန႔ အသုံးျပဳေနတဲ့ ပိဋကတ္သုံးပုံရဲ႕ အဘိဓမၼာ ပိဋကဟာ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ အက်ဥ္းေဟာၾကားခ်က္ကုိ အက်ယ္သိရွိၿပီး တပည့္ရဟန္းငါးရာကုိ မက်ဥ္းမက်ယ္ ျပန္လည္ေဟာၾကားေတာ္ မူထားတဲ့ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တာ၀တႎသာ နတ္ျပည္မွာ ၀ါဆုိရင္း အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ကုိ ေန႔စဥ္ေဟာကာ လူျပည္မွာလည္း ျပန္လည္ မိန္႔ၾကားေတာ္မူတဲ့ ျမတ္ဗုဒၶရဲ႕ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ဟာ ၀ါကၽြတ္လုိ႔ အဘိဓမၼာ ခုႏွစ္က်မ္းလည္းကုန္ လူ႔ျပည္မွာလည္း အၿပီးတုိင္ ေဟာၾကားပုိ႔ခ်ၿပီးျဖစ္ကာ တကယ့္ကုိ အႏွစ္သာရ ျပည့္၀တဲ့ ေဒသနာေတာ္တစ္ရပ္ ျဖစ္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ အဘိဓမၼာ ဓမၼသဘင္ၿပီးဆုံးတဲ့အခါ မယ္ေတာ္အမိနတ္သား ျဖစ္တဲ့ သႏၲဳသိတ နတ္သားဟာ ေသာတာပတၱိဖုိလ္၌တည္ၿပီး အျခားေျမာက္မ်ားစြာေသာ နတ္ျဗဟၼာ အေပါင္း ဟာလည္း တရားရကာ ကၽြတ္တမ္း၀င္ခဲ့ၾကပါတယ္။

တရားပဲြလည္းၿပီး ၀ါလည္းကၽြတ္ၿပီျဖစ္လုိ႔ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔မွာ ဗုဒၶျမတ္စြာဟာ လူျပည္ကုိ ဆင္းၾကြေတာ္မူပါတယ္။ လူျပည္ၾကြတဲ့ အခါမွာလည္း တပည့္ျဖစ္တဲ့ အရွင္သာရိပုတၱရာကုိ ခ်ီးေျမႇာက္လုိတဲ့အတြက္ အရွင္သာရိပုတၱရာ ရွိတဲ့ သကၤႆနဂုိရ္ျပည္ကုိ ဆင္းၾကြေတာ္မူပါတယ္။ ဘုရားရွင္ သကၤႆနဂုိရ္ျပည္ကုိ ဆင္းၾကြေတာ္မူမွာသိတဲ့ လူအမ်ားဟာ ဘုရားရွင္ကုိ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ပူေဇာ္မူမ်ား၊ ပန္းမာလ္မ်ား၊ ဆီးမီးမ်ား ထြန္းညႇိကာ ပူေဇာ္ရင္း ႀကိဳဆုိၾကပါတယ္။ ဒီအစဥ္အလာကုိ ယူၿပီး ျမန္မာျပည္မွာ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔မွာ ဆီးမီးထြန္းရင္း ဘုရားရွင္ကုိ ပူေဇာ္ႀကိဳဆုိကာ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ကုိလည္း ရြတ္ပြားသရဇၥ်ာယ္ၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ဟာ ဘုရားရွင္လူ႔ျပည္ကုိ ၾကြေတာ္မူတဲ့ေန႔၊ ဒါမွမဟုတ္ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ ေဟာၾကားမႈ ၿပီးဆုံးတဲ့ အဘိဓမၼာ အခါေတာ္ေန႔ အျဖစ္ သတ္မွတ္တဲ့ ေန႔ျဖစ္ၿပီး ဒီေန႔မွာ ဗုဒၶဘာသာမ်ားဟာ ကုသုိလ္ေကာင္းမႈ အစုစုကုိ ျပဳၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔နဲ႔ အဘိဓမၼာ အခါေတာ္ေန႔ အေၾကာင္း တစ္ေစ့တစ္ေစာင္း ျဖစ္ပါတယ္။

စကားစပ္လုိ႔ ဒီေနရာမွာ အဘိဓမၼာအေၾကာင္း နဲနဲေလာက္ မိတ္ဆက္တင္ျပလုိပါတယ္။ ဘုရားရွင္ရဲ႕ ဓမၼေဒသနာမ်ားကုိ ပိဋကအေနနဲ႔ အစုသုံးစု ခဲြျခားထားရာမွာ သုတၱႏၲပိဋကုိ သတၱ၀ါေတြရဲ႕ အသိဉာဏ္နဲ႔ သင့္ေတာ္မယ့္ ေ၀ါဟာရမ်ားကုိ အသုံးျပဳ ေဟာၾကားထားတဲ့ ေဒသနာျဖစ္လုိ႔ ေ၀ါဟာရေဒသနာ၊ ၀ိနယပိဋကကုိ ဘုရားတပည့္ သာ၀ကမ်ား လုိက္နာက်င့္ႀကံရန္ အာဏာကုိ အမ်ားဆုံးသုံးကာ ေဟာၾကားထားတဲ့ ေဒသနာျဖစ္လုိ႔ အာဏာေဒသနာ၊ အဘိဓမၼာပိဋကကုိ မေဖာက္မျပန္ မွန္ကန္တဲ့ သေဘာတရား (ပရမတၳတရား) မ်ားကုိ အၾကြင္းမရွိ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ေဟာၾကားထားတဲ့ ေဒသနာျဖစ္လုိ႔ ပရမတၳေဒသနာ လုိ႔ ဖြင့္ျပပါတယ္။ ဒီမွာဖြင့္ျပတဲ့ အဘိဓမၼာအဖြင့္အရ အဘိဓမၼာဆုိတာ ေလာကသုံးပါးနဲ႔ နိဗၺာန္တုိ႔ရဲ႕ အေၾကာင္းအရာမ်ားကုိ တကယ္အစစ္အမွန္ရွိတဲ့ စိတ္၊ ေစတသိက္၊ ႐ုပ္၊ နိဗၺာန္ဆုိတဲ့ ပရမတၳတရားေလးပါးနဲ႔ ခဲြျခမ္းစိပ္ျဖာ ေဟာၾကားထားျခင္းကုိ ဆုိလုိတာျဖစ္ေၾကာင္း သေဘာေပါက္ မွန္ယူႏုိင္ပါတယ္။

အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္မွာ ေလာကႀကီးကုိ လႊမ္းမုိးခ်ယ္လွယ္ေနတဲ့ စိတ္၊ ေစတသိက္တုိ႔ရဲ႕ သေဘာသဘာ၀မ်ားကုိ မျခြင္းမခ်န္ မွန္ကန္ျပည့္စုံေအာင္ ေဟာၾကားထားတဲ့အတြက္ ဒီအဘိဓမၼာဟာ လူတုိင္းအတြက္ မွန္ကန္တည့္မတ္တဲ့ ဘ၀အျမင္ကုိ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ အဘိဓမၼာမွာ္ လူတုိ႔အား ဆုိးသြမ္းယုတ္ည့ံ ဆင္းရဲေစတတ္တဲ့ အကုသုိလ္ ေစတသိက္မ်ား၊ လူတို႔ရဲ႕ ဘ၀ကုိ ျမင့္ျမတ္ေစတတ္တဲ့ ေသာဘဏ ေစတသိက္မ်ား၊ ေကာင္းျမတ္တဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေအာင္ပန္းဆင္ေစတတ္တဲ့ ဗလအင္းအားႏွင့္ အဓိပတိတရားမ်ား၊ ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ေစၿပီး အခ်မ္းသာဆုံး သႏၲိသုခကုိ ရရွိေစႏုိင္တဲ့ က်င့္စဥ္အမွန္တရားမ်ား စသည္တုိ႔ကုိ တိတိက်က် ေဖာ္ညြန္းထားတဲ့အတြက္ အဘိဓမၼာေဒသနာဟာ တန္ဘုိးမျဖတ္ႏုိင္တဲ့ ဘ၀ပညာေပး တရားလုိ႔လည္း ဆုိႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပုိၿပီးထူးျခားေစႏုိင္တာက အဘိဓမၼာရဲ႕ သေဘာကုိ ေကာင္းစြာသိရွိၿပီး စိတ္၊ ေစတသိက္ စတဲ့ ပရမတၳတရားမ်ားရဲ႕ အလုပ္လုပ္ပုံကုိ သိရွိနားလည္လာပါက ငါ ငါလုိ႔ စဲြတတ္တဲ့ အသက္ေကာင္၊ ၀ိညာဥ္ေကာင္၊ လိပ္ျပာေကာင္တုိ႔ မရွိေၾကာင္း ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိျမင္သြားႏုိင္ကာ မွားယြင္းတဲ့ အျမင္အယူတုိ႔ကုိ ပယ္ခြာရင္း နိဗၺာန္အထိ မ်က္ေမွာက္ျပဳေရးကုိ အေထာက္အကူ ေပးႏုိင္တဲ့ အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလုိအက်ိဳးတရားနဲ႔ သေဘာတရားမ်ားကုိ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္က ထုတ္ေဖာ္ျပသေပးထားတဲ့ အတြက္ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ဟာ အမွန္ကန္ဆုံး ဘ၀ပညာေပး ပရမတၳ ေဒသနာေတာ္ ျဖစ္ေၾကာင္း ဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက စကားစပ္လုိ႔ အဘိဓမၼာ ေဒသနာရဲ႕ ထူးျခားခ်က္ကုိ အက်ဥ္းအေနနဲ႔ မိတ္ဆက္ တင္ျပျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ေျပာလုိတာက သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ သုိ႔မဟုတ္ အဘိဓမၼာ အခါေတာ္ေန႔ရဲ႕ ထူးျခားမႈ အေၾကာင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာတုိ႔ရဲ႕ ဆယ့္ႏွစ္လရာသီမ်ားကုိ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ထူးျခားမႈမ်ားနဲ႔ တင္စားေဖာ္ျပျခင္းျဖင့္ လစဥ္လတုိင္း ကုသုိလ္တရားမ်ား တုိးပြားေစႏုိင္တဲ့အျပင္ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ထူးျခားျဖစ္စဥ္မ်ားကုိလည္း သိရွိမွတ္သားခြင့္ ရႏုိင္တဲ့အတြက္ ထူးျခားတဲ့ သဒၶါတရားမ်ား ပြားတုိးေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီလုိ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ ေန႔မ်ိဳးမွာ ဗုဒၶျမတ္စြာ တာ၀တႎသာမွာ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ကုိ ေဟာၾကားၿပီး လူ႔ျပည္သုိ႔ ျပန္လည္သက္ဆင္းတဲ့ ပုံရိပ္ကုိ နိမိတ္ယူကာ ဘုရားရွင္ကုိလည္း ပူေဇာ္ရင္း ဘုရားေဟာေတာ္မူတဲ့ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ရဲ႕ အႏွစ္ရွိပုံကုိလည္း ေလ့လာၾကည္ညိဳရင္း ဥပုသ္ေန႔ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဥပုသ္သီလလည္း ေစာင့္သုံးကာ ကုသုိလ္တရား ပြားႏုိင္ၾကဖုိ႔ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ သုိ႔မဟုတ္ အဘိဓမၼာ အခါေတာ္ေန႔အေၾကာင္း ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ထူးျခားျဖစ္စဥ္ တစ္ခုအေနနဲ႔ ဗဟုသုတျဖစ္ဖြယ္ ေရးသားတင္ျပလုိက္ရပါတယ္။

စာေရးသူ - မနာပဒါယီ အရွင္၀ိစိတၱ(ဒုိက္ဦး) အျပည့္အစံုဖတ္ရန္

ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ျမတ္ၾကီး၏ စိန္ဖူးေတာ္ နွင့္ ေရႊထီးေတာ္

"အထြဋ္စိန္" ဟုေခၚသည္၊ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ရဲ႕ အျမင့္ဆံုးေနရာပါ။ အရြယ္အစားကေတာ့ (၇၆) ကာရက္ရွိပါတယ္။ ရင္ျပင္ေတာ္မွ အျမင့္ေပ (၃၂၆) ေပခန္႔တြင္ရွိပါတယ္။


ပန္းလည္တိုင္တြင္ပတ္ကာ စိတ္ကူေကာင္းေကာင္းျဖင့္ လွပသပၸယ္စြာ လွဴတန္းထားေသာ "ေရႊစင္ေရႊသား ေလးဆူျမတ္ဘုရား" မ်ားမွတစ္ခုပါ။အေစာဆံုးစတင္လွဴတန္းမွဳမွာ (၁၉၃၁) ခုႏွစ္ကျဖစ္တယ္။ ဘုရားေလးဆူပါ ပန္းလည္တိုင္ကာတစ္ခုလွ်င္ ေရႊစင္ (၆) က်ပ္သားအေလးခ်ိန္ရွိတယ္။ ၾကာကလပ္ေတာ္ မွ စိန္ဖူးေတာ္အထိ အားလံုး (၄၅) ခုရွိပါတယ္။


၁၉၉၉ ခုႏွစ္ မတ္လ (၁) ရက္ေန႔ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ ထီးေတာ္သစ္ တင္လွဴပြဲကာလအတြင္း ငွက္ျမတ္နားေတာ္ရွိ ႐ုပ္ပြားေတာ္အား ေရာင္ေတာ္ဖြင့္အၿပီး မတ္လ (၁၉) ရက္ေန႔တြင္ ေရာင္ျခည္ေတာ္ကြန္႔ျမဴးစဥ္။


ငွက္ျမတ္နားေတာ္ အဖ်ားပိုင္းတြင္ သံမဏိခ်ဳပ္တန္းသစ္ (၂) ခု တတ္ဆင္ထားၿပီး ဒဏ္ခံစပရိန္သံမဏိဆိုင္းႀကိဳး (၄) ႀကိဳးျဖင့္ ေဘးတစ္ဖက္တစ္ခ်က္ဆီမွ ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္။ ငွက္ျမတ္နားေတာ္ႏွင့္ ေခါင္းေလာင္းပေဒသာ ေခ်ာေမြ႕စြာ လည္ပတ္ႏိုင္ေစရန္ Steel ball မ်ား အသစ္လဲ၍ Hard crease အျပည့္ျဖည့္တင္းထားသည္။


ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ ငွက္ျမတ္နားေတာ္ အေနာက္ဖက္ရွိ ေရႊစင္ေရႊသား ေစတီေတာ္ ပံုစံငယ္ကို ေတြ႕ရစဥ္။


ထီးေတာ္၏ စုစုေပါင္း ေရႊအေလးခ်ိန္ - (၁၄၄.၈၉) ပိႆာ
ထီးေတာ္ေပၚရွိ ရတနာပစၥည္းမ်ိဳးစံု - (၈၃၈၅၀) ခု - ေရႊ (၃၂၆) ပိႆာ
ထီးေတာ္ေပၚရွိ ေရႊေညာင္ရြက္ - (၁၈၀၅) ရြက္ - အေလးခ်ိန္ (၁၃.၅၉) ပိႆာ
ထီးေတာ္ေပၚရွိ ရတနာေရႊၾကဳတ္ - (၉) ခု - အေလးခ်ိန္ (၄.၅) ပိႆာ
ထီးေတာ္ေပၚရွိ ေရႊေခါင္းေလာင္း - (၄၇၄) လံုး
ထီးေတာ္ေပၚရွိ ေရႊ၊ ေငြ၊ ေၾကး စပ္ ေခါင္းေလာင္း - (၇၉၃) လံုး
ထီးေတာ္၏ သံမဏိအေလးခ်ိန္ ၊ ထီးေခြ ႏွင့္ ထီးေဒါက္အပါအဝင္ - (၄.၄၇) တန္
ထီးေတာ္၏ ေၾကးအေလးခ်ိန္ - (၀.၈၃) တန္


ဒီေနရာကေတာ့ ေရႊေငြေပါင္းကူး ဆပ္သြားဖူးလို႔ေခၚပါတယ္၊ ေအာက္ခံေငြသားေပၚမွာ (၃၄) ဂိတ္ထူတဲ့ေရႊသားကိုအုပ္ၿပီး ပူေဇာ္ထားပါတယ္။ ပံုမွာျမင္တဲ့အတိုင္းပဲ ေရႊဆည္းလည္း၊ ေရႊေခါင္းေလာင္း၊
ေရႊေၾကးစည္၊ ေရႊေညာင္ရြက္မ်ားနဲ႔ လက္ဝတ္ရတနာမ်ား ခ်ိပ္ဆြဲလွဴတန္းထားရာ ေနရာျဖစ္ပါတယ္။


ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ ေရႊထီးေတာ္သစ္၏ ပၪၥမ ၊ ဆ႒မ ၊ သတၱမ ဘံုဆင့္မ်ား။


ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ ေရႊထီးေတာ္သစ္၏ ပၪၥမ ၊ ဆ႒မ ၊ သတၱမ ဘံုဆင့္မ်ား။


"အားလံုးဖူးေၿမႇာ္ ေရႊထီးေတာ္ ပူေဇာ္ထူးျမတ္ အနီးကပ္"
အသစ္တင္လွဴမည့္ ေရႊထီးေတာ္အား ေရႊခ်ပူေဇာ္ျခင္း မျပဳလုပ္မွီ ဖူးျမင္ရပံု။


"တစ္ဘံုမွာ တစ္ဖံုဆန္း ထံုမႊန္းလ်က္ပူေဇာ္ကာ ျမန္မာ့ပန္းပညာ"
ယေန႔ တင္လွဴပူေဇာ္ထားေသာ ေရႊထီးေတာ္သစ္။


ထီးေတာ္အသစ္ အတြင္းပိုင္းတြင္ ကိန္းဝတ္စံပယ္လွ်က္ရွိေသာ ရတနာစီျခယ္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္။


ထီးေတာ္အသစ္၏ ေနရာအသီးသီးတြင္ ႐ႈမကုန္ အံ့မခန္း ပန္းထိမ္လက္ရာဆန္းမ်ားကို ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ေလသည္။ အႏုပညာရတနာသိုက္ႀကီးဟု တင္စားေလာက္ေအာင္ပင္ စံုလင္လွေပသည္။ နဝရတ္ကိုးပါးစီျခယ္ထားသည့္ ရတနာေရႊေက်ာင္းေဆာင္ ရတနာမ်ိဳးစံုစီျခယ္ထားသည့္ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကို ထီးေတာ္သစ္တြင္ ျမင္ေတြ႕ဖူးေျမႇာ္ႏိုင္ပါသည္။


ထီးေတာ္သစ္ ပၪၥမဘံု ၊ ဆ႒မဘံု အတြင္းပိုင္းရွိ သံမဏိ Frame ေပၚတြင္ အမ်ားျပည္သူတို႔ လွဴတန္းထားေသာ ဆည္းလည္း ေခါင္းေလာင္းမ်ား ၊ လက္ဝတ္ရတနာမ်ား ၊ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားအား ေတြ႕ျမင္ရစဥ္။


ထီးေတာ္သစ္ တည္ၿငိမ္မွဳရွိေစရန္ ပထမဘံုဆင့္ႏွင့္ ေဖါင္းရစ္ေတာ္မ်ားၾကား အားျဖည့္ေထာက္ပံ့ထားေသာ သံမဏိေဒါက္တိုင္မ်ား ပတ္လည္တြင္ အမ်ားျပည္သူ လွဴတန္းထား သည္မ်ားကို ေတြ႕ရစဥ္။ ဤေနရာတြင္ ျပဳျပင္ၿပီးစီး၍ ေရႊသကၤန္း ကပ္လွဴပူေဇာ္ထားေသာ ၾကာကလပ္ေတာ္ ကိုလည္း ေတြ႕ျမင္ႏိုင္သည္။


"သံေသေခါင္းေလာင္း မေရႊ႕ေျပာင္း"
"ျပဒါးေသ တစ္ေဆြဝ ၊ သံေသ တစ္ျပည္ဝ" ဟု ေရွးက ဆို႐ိုးရွိခဲ့ေလသည္။
သာယာဝေျပာေသာ နိမိတ္ကိုေဆာင္သည့္ သံေသေခါင္းေလာင္းတို႔ကို မေျပာင္းမလဲ ရွိၿမဲေနရာမွာပင္ သိဒၶိမပ်က္ေစရန္ ျပန္လည္းထားရွိခဲ့သည္။


ဇြန္းေလးဘံုတြင္ ၾကည္လင္ေတာက္ပ ခိုင္မာလွဖို႔ ျပင္ၾက ဆင္ၾက ႀကိဳးစားၾက ...
ဇြန္းေလးဘံုဟုေခၚပါတယ္။ပိႏၷဲတိုင္အဆက္ Muff Coupling ကို ငံုၿပီးတန္ဆာဆင္ ပူေဇာ္ထားပါတယ္။ ျပင္ပမွၾကည့္လွ်င္ေတာ့ လံုးဝမျမင္ရပါဘူး။


၁၉၉၉ ခုႏွစ္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ ထီးေတာ္သစ္တင္လွဴပြဲမွ မွတ္တမ္းပံုမ်ား ရွိပါတယ္။

မတ္လ(၂၂)ရက္ေနမွ(၂၆)ရက္ေန႔အထိညစဥ္(၇)နာရီတြင္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္အေရွ႕ဘက္ေခတၱရာကြင္းတြင္
တရားပြဲမ်ား ျပဳလုပ္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္္။

မတ္လ(၂၂)ရက္ေန႔တြင္ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ေညာင္တုန္းေက်ာင္းတိုက္၊ လွရတနာေက်ာင္းမွ
သ.စ.အဓမၼာစရိယဝဋံသကာပါဠိပါရဂူ ပထမေက်ာ္အဂၢမဟာအေက်ာ္ အ႒ကထာျပန္အေက်ာ္
ဘဒၵႏၲနာရဒါဘိဝံသ(လွရတနာဆရာေတာ္)၊

မတ္လ(၂၃)ရက္ေန႔တြင္ ေနျပည္ေတာ္၊တပ္ကုန္း၊ေငြေတာင္ေတာရမွ သာသနဓဇဓမၼာစရိယ
ဘဒၵႏၲေကာ႑ည၊

မတ္လ(၂၄)ရက္ေန႔တြင္ မဂၤလာဒံုၿမိဳ႕နယ္၊ ကံသံုးဆင့္စာသင္တိုက္မွႏိုင္ငံေတာ္ သံဃမဟာနာယကအဖြဲ႕
(တြဲဖက္အက်ဳိးေတာ္ေဆာင္) အဂၢမဟာပ႑ိတ အဂၢမဟာဂႏၴဝါစကပ႑ိတဘဒၵႏၲ ဂုဏိကာဘိဝံသ၊

မတ္လ(၂၅)ရက္ေန႔တြင္ ဒလၿမိဳ႕နယ္၊ေဇယ်ဝတီေက်ာင္း မွဂႏၴဝါစကဓမၼကထိကလယ္တီဘဒၵႏၲစႏၵာဝရႏွင့္

မတ္လ(၂၆)ရက္ေန႔၊တေပါင္းလျပည့္ေန႔တြင္ မရမ္းကုန္းၿမိဳ႕နယ္၊ကေလးဝေတာရ ေက်ာင္းတိုက္မွ
ဒိြပိဋကဓရ၊ဒိြပိဋကေကာဝိဒအဂၢမဟာပ႑ိတ၊အဂၢမဟာကမၼဌာနစရိယလယ္တီဘဒၵႏၲဇာဂရာဘိဝံသ
(ကေလးဝေတာရ ဆရာေတာ္)တို႔ကတရားခ်ီးျမႇင့္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

တရားခ်စ္ခင္သူေတာ္စင္အေပါင္း တရားဓမၼမ်ား နာယူနိုင္ရန္ နိုးေစာ္အပ္ပါသည္။

ေရႊတိဂံု ေစတီေတာ္ျမတ္ႀကီး၏ (၂၆၀၁) ႀကိမ္ေျမာက္ဗုဒၶပူဇနိယ တေပါင္းပြဲေတာ္ အား ဤ post ေလးျဖင့္
ပူေဇာ္ပါသည္။
ေလးစားစြာျဖင့္ .... ေမာင္ျမင့္

Credit to http://satekuupuyar.blogspot.com
အျပည့္အစံုဖတ္ရန္

ဗုဒၶဘာသာအေပၚ ကမၻာေက်ာ္လူပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ အေတြး အျမင္ ႏွင့္ မွတ္ခ်က္မ်ား

(၁) ဗုဒၶဘာသာဟာ လူသားတုိင္း အတြက္ျဖစ္ေပမယ့္။
လူသားအားလုံးက ဗုဒၶဘာသာမျဖစ္ခဲ့ၾကဘူးတဲ့။
(အုိင္စတုိင္းလ္ - Albert Einstein)

(၂) ဗုဒၶသည္ ဘာသာေျပာင္းသူမ်ားကို အႏိုင္ယူရန္ တရားေဟာျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊ တပည့္သာဝကတို႕ကို အသိညဏ္အလင္းရရွိေစရန္ တရားေဟာျခင္းျဖစ္သည္။
(စာေရးဆရာတစ္ဦး)


(၃) ဗုဒၶႏွင့္ သာမန္လူသားတစ္ဦး၏ ကြဲျပားခ်က္မွာ လူေကာင္းႏွင့္ အ႐ူးကြဲျပားသကဲ့သို႕ပင္ ျဖစ္သည္။
(စာေရးဆရာတစ္ဦး)

(၄) အကယ္၍ ေခတ္သစ္သိပၸံပညာလိုအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ဖက္ျပိဳင္သည့္ ဘာသာေရးတစ္ခု ရွိခဲ့သည္ဆိုလွ်င္ ၎သည္ ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
(အုိင္စတုိင္းလ္ - Albert Einstein)

(၅) သတ္ပစ္လိုက္
ခႏၶာကိုယ္ကို သတ္ပစ္ျခင္းသည္ အက်ိဳးမရွိပါ၊ ခႏၶာကိုယ္က အျပစ္က်ဴးလြန္ျခင္းကိစၥမွာ တာဝန္မရွိပါ၊ မသိမိုက္မဲစိတ္ကသာ အျပစ္ကို က်ဳးလြန္၍ တာဝန္ရွိသူျဖစ္တယ္၊ မသိမိုက္မဲမႈလ်င္ လူသတ္သမားအစစ္ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့ေၾကာင့္ မသိမိုက္မဲမႈကိုသာ သတ္ပစ္ရမယ္၊ ၾကိဳးေပးရမယ္၊ ဘယ္လိုသတ္ျဖတ္ၾကိဳးေပးရမလဲ?
လူသတ္သမားကို သစၥာ ပညာ ဗုဒၶေဒသနာတရား ေဟာၾကားျပီး မိုက္မဲမႈ မသိမႈကို ပယ္သတ္ျပစ္ႏိုင္တယ္။
(မဟတၱမဂႏၵီ - Ghandi)

(၆) အနာဂါတ္ဘာသာတရားက သဘာဝေလာကဓာတ္တခြင္လုံးအတြက္ အေၿဖေပးစြမ္းနုိင္ေသာ အယူဝါဒတစ္ရပ္သာၿဖစ္ရလိမ့္မည္။ အႏွီးဘာသာသည္ ပုဂၢလအဓိဌာန္အယူအဆၿဖင့္ ဖန္တီးတီထြင္ထားေသာ ဖန္ဆင္ရွင္တရားႏွင့္ မသက္ဆုိင္ေစသင့္။ တစ္ယူသန္အစြဲအလမ္းမ်ားႏွင့္ ယင္တုိ႕မွ ေပါက္ဖြားခဲ့ေသာ အကဴိးအေၾကာင္းဆက္ပညာကုိလည္း ေက်ာ္လႊားလြန္ေၿမာက္ ရလိမ့္မည္။
ထုိဘာသာတရားသည္ သာဘာဝေလာကဓာတ္(ရုပ္တရား)ႏွင့္တကြ နာမ္တရာမ်ားကုိ လႊမ္းၿခဳံ၍ ဒိဌဓမၼၿဖင့္ အဓိပၸါယ္ၿပည့္ဝေသာ ေပါင္းစည္းညီညြတ္မႈကုိ ေဖာ္ေဆာင္နုိင္စြမ္းရွိရေပလိမ့္မည္။ ဗုဒၶဘာသာသည္ ထုိအရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ ၿပည့္စုံသည္ကုိ ေတြ႕ရ၏။ မ်က္ေမွာက္ေခတ္ သိပၸံပညာ၏ လုိအပ္ခ်က္မ်ားကုိ ၿဖည့္ဆည္းေပးနုိင္စြမ္ေသာဘာသာတရားတစ္ခုရွိသည္ဆုိပါလ်င္ ထုိဘာသာတရားက ဗုဒၶဘာသာၿဖစ္လိမ့္မည္။
(အုိင္စတုိင္းလ္ - Albert Einstein)


(၇) ကမၻာေပၚတြင္ မည္သည့္ဘာသာသည္ ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာ ဘာသာျဖစ္သည္ဆိုျခင္းကို မေျပာလွ်င္မျဖစ္ေျပာပါဟု သင္ကကြၽႏု္ုပ္အား တိုက္တြန္းခဲ့ေသာ္ ကြၽႏု္ုပ္စိတ္ပါလက္ပါစာနာေထာက္ထားေသာအားျဖင့္ "ဗုဒၶဘာသာသည္ ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာ ဘာသာျဖစ္သည္" ဟု မဆိုင္းမတြ အေျဖေပးရမည္ျဖစ္ပါသည္။
(ရာဘင္ျဒာနတ္တဂိုးလ္ - Rabindranath Tagroe)


(၈) ဗုဒၶ၏ၾကီးမားေသာ အနစ္နာခံမႈ၊ စြန္႕လြတ္မႈႏွင့္ ဘဝ၏သန္႕ရွင္းစင္ၾကယ္မႈတို႕ျဖင္ ဟိႏၵဴဝါဒအေပၚတြင္ မပ်က္ျပယ္ႏိုင္သည့္ အမွတ္တံဆိပ္တစ္ခုကို ထားရစ္ခဲ့ျပီး ဟိႏၵဴဝါဒသည္ ထိုျမတ္ေသာဆရာအား အနႏၲေက်းဇူးေႂကြးမ်ား ေပးဆပ္ရန္ ရွိေနေပသည္။ (မဟတၱမဂႏၵီ - Ghandi)

(၉) အကယ္၍ ျပႆနာတစ္ခုခုေျဖရွင္းဖြယ္ရာရွိခဲ့လွ်င္ ဗုဒၶေဟာၾကားခဲ့သည့္ လမ္းစဥ္ျဖင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ဒီမိုကေရစီက်က် စဥ္းစားဆင္ျခင္ရေပသည္။
(ေန႐ူး - Nehru)

(၁၀) ဗုဒၶ၏ အဆုံးအမမ်ားသည္ ဟိႏၵဴဝါဒတြင္ တစ္စိတ္တစ္ေဒသအားျဖင့္ ပါဝင္အက်ဳံးဝင္ေနသည္ဟု ကြၽႏု္ုပ္ဆင္ျခင္ယူဆမိပါသည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံရွိ ဟိႏၵဴဝါဒအေပၚ ေဂါတမဗုဒၶ က မည္ကဲ့သို႕ ၾကီးမားစြာ ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည္ကို မည္သို႕မွ် ျပန္လည္စူးစမ္းရွာေဖြရန္ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ေခ်။
(မဟတၱမဂႏၵီ - Ghandi)

(၁၁) သန္႕ရွင္းေသာ နည္းနာနိႆယႏွင့္ ျမင့္ျမတ္ေသာသင္ၾကားမႈမ်ားမွာ တစ္စုံတစ္ရာေသာ အယူဝါဒၾကီး တစ္ခုကမွ် အလြမ္းသင့္ေအာင္ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္သျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာမွ ကူးယူၾကရေပသည္။
(အိပ္ခ်္ဂ်ီဝဲလ္ - H.G. Wells - ျဗိတိသွ်သမိုင္းပညာရွင္)

(၁၂) ရွင္ေတာ္ဗုဒၶ --- အရွင္ဘုရားေဟာၾကားတဲ့ ေဒသနာမွာရွိတဲ့ တျခားအရာေတြထက္ အေၾကာင္းအရာ တစ္ခုအတြက္ႏွင့္ပဲ တပည့္ေတာ္ အရွင္ဘုရားရဲ့ တရားေဒသနာေတာ္ကို ေလးစားျမတ္ႏိုးလွပါသည္။ အဲဒီအေၾကာင္းအရာဟာ ဘာလဲဆိုရင္ တရားေဒသနာမွာ ပါတဲ့ အရာဝတၳဳအားလုံးဟာ ျပတ္သားေနျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕အလိုလိုပင္ ထင္ရွားေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ (ဟာမန္ဟက္စ္ - ၁၈၈၇ - ၁၉၆၂ )

(၁၃) ျပစ္မူက်ဴးလြန္သူသည္ ဘုရားသခင္ထံ ေတာင္းပန္အသနားခံရန္ ဆုေတာင္းဝတ္ျပဳၾကိဳးစားမူတို႕ျဖင့္ အကုသိုလ္ဆိုးက်ိဳးမွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္သည္ဟု ဗုဒၶဝါဒီတို႕က မယုံၾကည္ေခ်။
(ဂြၽန္ေဝါလ္တားစ္ - John Walters)

(၁၄) စိတ္ခ်မ္းတာေစတာက
ကြၽႏု္ုပ္တို႕ တေတြသည္ ရုပ္ဝတၳဳႂကြယ္ဝမူ ဝိုင္းဝိုင္းလည္ေနသည့္ ၾကားတြင္ စိတ္ဓာတ္ေရးရာအားျဖင့္ ခြၽတ္ျခဳံက်ေနၾကရပါသည္။ ရုပ္ဝတၳဳႂကြယ္ဝေသာ္လည္း စိတ္ခ်မ္းသာမူ ကင္းေသာ အေျခအေနတြင္ စိတ္၏ခ်မ္းသာမူ အမွန္တကယ္ရရန္အတြက္ ဗုဒၶ၏က်င့္စဥ္ကိုက်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကည့္ဖို႕သင့္လွပါသည္။ ဗုဒၶက်င့္စဥ္သည္ စိတ္ခ်မ္းသာမူကို အမွန္တကယ္ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ (ဂြၽန္ေဝါလ္တားစ္ - John Walters)

(၁၅)သက္ရွိသတၱဝါမ်ားကို မညွင္းဆဲရန္ နတ္ဘုရားမ်ားထံဝယ္ ဆုေတာင္းပတၱနာျပဳျခင္း၊ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ့မ်ားရြတ္ဆိုျခင္း၊ ယစ္ပူေဇာ္ျခင္းမ်ားကို မျပဳလုပ္ရန္ ဗုဒၶသည္ လူ႕သမိုင္းတြင္ အဦးဆုံး အျပစ္ျပ၍ ဆုံးမပဲ့ျပင္ခဲ့သည္။
(Prof. Phys Davids)

(၁၆) ဗုဒၶ၏တရားေတာ္သည္ ကမၻာေပၚဝယ္ အႏုျမဴဗုံးမ်ား၊ ဟိုက္ဒရိုဂ်င္ဗုံးမ်ား ရွိေနသည္ထက္ပို၍လိုအပ္ေသာအခ်ိန္ျဖစ္သည္။
(ေန႐ူး - Nehru)

(၁၇) ကမၻာေပၚရွိ ဘာသာတရားတီထြင္သူ ေခါင္းေဆာင္အမ်ားစုမွာ မဟာခရီးသည္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ဘာသာတရားေခါင္းေဆာင္ ဓမၼနာယကမ်ားထဲတြင္ အက်င့္သိကၡာ၊ ပညာဥာဏ္၊စဥ္းစားဥာဏ္၊ စိတ္ေနသေဘာထားအရာတို႕၌ အျမင့္ျမတ္ဆုံးျဖစ္သည့္ ဗုဒၶသည္ ခရီးသည္ဘုရင္ ျဖစ္သည္။
(ရာဟုလာသံ ကစၥည္း)

(၁၈) လူမႈဒုကၡ သုကၡအရွုပ္အေထြးမ်ားအတြက္ ဗုဒၶ၏ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတရားေဒသနာေတာ္သည္ အတိတ္ကထက္ ယေန့တြင္ ပို၍လိုအပ္ေပသည္။
(ေန႐ူး - Nehru)

(၁၉) ဗုဒၶျမတ္စြာတြင္ ေဒါသအလွ်ံ ထြက္ေသာအခါဟူ၍ မည္သည့္အခါမွ် မရွိေခ်။ ဘုရားရွင္၏ ႏွုတ္ေတာ္မွ အၾကင္နာမဲ့ေသာစကားထြက္ေပၚလာသည္ဟူ၍ မည္သည့္အခါမွ် မရွိေပ။
(Dr. S. Radhakrishnan)

(၂၀) ရွည္လ်ားလွသည့္ သမိုင္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားအေနျဖင့္ အျခားဘာသာဝင္မ်ားကို ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈဟူေသာ မွတ္တမ္းမွတ္ရာ တစ္စုံတစ္ရာမွ် မရွိပါေပ။
(ပါေမာကၡရီးစ္ေဒးဗစ္ - Prof. Rhys Davids )

(၂၁) ဘာသာကို က်ဳပ္လက္ခံယုံၾကည္ႏိုင္ျခင္း မရွိပါ၊ သို႕ေသာ္ ကမၻာ့ဘာသာၾကီးမ်ားအနက္တစ္စုံတစ္ခုေသာ ဘာသာကို လက္ခံရန္ အေၾကာင္းမ်ားေပၚေပါက္လာခဲ့ေသာ္ မိမိလက္ခံႏိုင္မည့္ ဘာသာတရားမွာ " ဗုဒၶဘာသာ" ျဖစ္ပါသည္။
(Bertrand Russell, English Philosopher)

(၂၂) ဗုဒၶဝါဒသည္ ယုံၾကည္မႈထက္ သိမႈႏွင့္ ႐ႈျမင္မႈကိုသာ အဓိကထားသည္။ ဗုဒၶ၏ သြန္သင္ဆုံးမမႈ (တရားေတာ္) မ်ားသည္ "ဧဟိ ပႆိေကာ လာလွည့္ ႐ႉလွည့္" ဟုဖိတ္ေခၚျခင္းကိုသာ ျပဳ၍လာျပီး ယုံၾကည္ေလာ့ ဟုမဆိုေပ။
(ဆရာေတာ္ ေဒါက္တာဝါပိုလာရာဟုလာ - Ven. Dr. W. Rahula)

(၂၃) ဗုဒၶသည္ ပုဂၢိဳလ္ေရးကိုးကြယ္မႈဆိုင္ရာ ဘုရားသခင္ (သို႕) နတ္ဘုရားမ်ား၏ ကူညီမႈ ျမဴတစ္စိမွ်မပါဘဲ လူတိုင္းကိုယ္တိုင္ရယူႏိုင္သည့္ လြတ္ေျမာက္ေရးကို ကမၻာ့သမိုင္းတြင္ အဦးဆုံး ထုတ္ေဖာ္ေၾကျငာခဲ့သည္။
(Prof. Eliot)

(၂၄) ႏွလုံးသားမွာ ခ်မ္းသာေစတဲ့ တရားမရွိလွ်င္ စည္းစိမ္ဥစၥာ မည္မွ်ျပည့္စုံေစကာမႈ ခ်မ္းသာႏိုင္မည္မဟုတ္ေပ။
(ဒလိုင္လားမား - Dalai Lama)

(၂၅) လြတ္လပ္မႈ မေပးစြမ္းႏိုင္တဲ့ အမိန္႕ဟာ ညွင္းဆဲႏွိပ္စက္မႈ ျဖစ္သြားႏိုင္တယ္။ အမိန္႕မပါတဲ့ လြတ္လပ္မႈဟာလည္း ဖရိုဖရဲ ျဖစ္သြားႏိုင္တာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကမၻာ့ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ လြတ္လပ္မႈကိုလည္း ေပးစြမ္းႏိုင္ရမယ္။ ဖရိုဖရဲျဖစ္မႈကိုလည္း ကာကြယ္ႏိုင္စြမ္းရွိရမယ္။
(ဒလိုင္လားမား - Dalai Lama)

(၂၆) ဤအရာ လူသားသစ္ပင္မွာ ႏွစ္ေပါင္းကုေဋ့ကုေဋ့တစ္ၾကိမ္သာပြင့္ခဲ့တာ ပညာရနံ႕ ေမတၱာပ်ားရည္စက္မ်ားေလာကကို ျပည့္ဝေစတာလူသားပန္းတစ္ပြင့္ပါ။
(ဆာအက္ဒြင္အာႏိုး - Sir Edwin Arnold)

(၂၇) ဗုဒၶဘာသာႏွင့္
ေခတ္သစ္သိပၸံပညာသည္ အသိပညာဆိုင္ရာ အလြန္နီးကပ္ဆက္စပ္စြာ တည္ရွိေနေၾကာင္း ကြၽႏု္ပ္မၾကာမၾကာ ဆိုခဲ့ျပီး ထပ္ခါတလဲလဲ ေျပာဆိုပါဦးမည္။
(ဆာအက္ဒြင္အာႏိုး - Sir Edwin Arnold)

(၂၈) ဗုဒၶဝါဒသည္ ေလာကႏွင့္ဘဝ ၏ တကယ္ပကတိ အျဖစ္မွန္ကိုသာ ဆင္ျခင္သုံးသပ္ရကား သဘာဝဓမၼအတိုင္း ႐ႈျမင္ေသာ ဝါဒဟု ဆိုရေပမည္။
(ဆရာေတာ္ ေဒါက္တာဝါပိုလာရာဟုလာ - Ven. Dr. W. Rahula)

(၂၉) မ်ားေသာအားျဖင့္ ဘာသာေရးဆရာ မ်ားသည္ ၎တို႕၏တပည့္မ်ားကို အျခားဘာသာမ်ားႏွင့္ စပ္ဆိုင္သည့္ က်မ္းစာမ်ား၊ အယူဝါဒမ်ား၊စာေပမ်ားကို ဖတ္႐ႉေလ့လာခြင့္ မျပဳဘဲတားျမစ္ၾကသည္။ ဗုဒၶဝါဒတြင္ ဤအျဖစ္မ်ိဳး လြန္စြာနည္းပါးေပသည္။ (ဖရခႏၲီပါေလာ)

(၃၀) စြမ္းရည္သတိၱိ ဘယ္ေလာက္သိမ္ဖ်င္းသူပင္ျဖစ္ပါေစ တရားေတာ္ရဲ့ တန္ခိုးေၾကာင့္ သတိၱိဗ်တိၱိ ျပည့္္ဝလာေစပါတယ္။ အညံ့စားလူတစ္ဦးကို အေတာ္ဆုံးလူျဖစ္လာေစတာဟာ တရားေတာ္ရဲ့ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္ေၾကာင့္ပါပဲ။
(ဂိုအင္ဂါ - SN Goenka)
.................................................................
အရွင္သုခမိႏၵ (စဝ္ဆုခမ္း) ႏွင္ ့ အရွင္ဝိဇယ ေရးသားျပဳစုထားေသာ " ဗုဒၶအႏု ပညာျပခန္း " စာအုပ္မွ ကူးယူေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
အျပည့္အစံုဖတ္ရန္

ျမတ္စြာဘုရား၏ စကားေျပာနည္းလမ္းၫႊန္

အဘယမင္းသားအား ျမတ္စြာဘုရားကေအာက္ပါအတိုင္းမိန္႔ၾကား၏။

”မင္းသား၊ မဟုတ္မမွန္၊ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ မစပ္၊ သူတစ္ပါးတို႔လဲ မႏွစ္သက္။ ထိုစကားမ်ဳိးကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ မေျပာမဆို။ ဟုတ္မွန္၏။ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ကားမစပ္။ သူတစ္ပါးတို႔လဲ မႏွစ္သက္။ ထုိစကားမ်ဳိးကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ မေျပာမဆို။ ဟုတ္မွန္၏။ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္လဲစပ္၏။ သူတစ္ပါးတို႔ကား မႏွစ္သက္။ ထုိစကားမ်ဳိးကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ အခါအားေလ်ာ္စြာေျပာဆို၏။ မဟုတ္မမွန္။ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္မစပ္။ သူတစ္ပါးတို႔ကား ႏွစ္သက္၏။ ထုိစကားမ်ဳိးကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ မေျပာမဆို။ ဟုတ္မွန္၏။ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္မစပ္။ သူတစ္ပါးတို႔ကား ႏွစ္သက္၏။ ထိုစကားမ်ဳိးကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ မေျပာမဆုိ။ ဟုတ္မွန္၏။ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ ၏။ သူတစ္ပါးတို႔လဲ ႏွစ္သက္၏။ ထုိစကားမ်ဳိးကို ျမတ္ စြာဘုရားသည္ အခါအားေလ်ာ္စြာေျပာဆို၏။
(မဇၩိမနိကာယ္၊ မဇၩိမပဏၰာသ၊ အဘယရာဇကုမာရသုတ္)

ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် လူတို႔သည္ ႀကံေတြးေနၾကသည္။ ျပဳမူလုပ္ကိုင္ေနၾကသည္။ ေျပာဆိုေနၾကသည္။ ကာယကံ ၀စီကံ မေနာကံဟူေသာကံသံုးပါးရွိရာတြင္ ၀စီကံမႈသည္ အျပဳအမ်ားဆံုးေသာကံျဖစ္ပါ သည္။ နံနက္အိပ္ရာမွ ႏိုးထသည္ ႏွင့္ ညအိပ္ရာ၀င္ခ်ိန္ တစ္ေန႔တာကာလအတြင္းေျပာခဲ့ေသာစကားတို႔ကားမနည္းလွေပ။ ထုိစကားတို႔တြင္ သတိယွဥ္၍ေျပာခဲ့ ေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ သတိလက္လႊတ္ၿပီးေျပာခဲ့ေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ လိုအပ္ခ်က္အရေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ မလိုအပ္ဘဲေျပာေသာစကားေတြလဲပါမည္။ တည္တည္ ၾကည္ ၾကည္ေလးေလးနက္နက္ ေျပာေသာစကားေတြ လည္းပါမည္။ ေပါ့ ေပါ့တန္တန္ေျပာေသာစကားေတြလည္းပါ မည္။ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျပာေသာစကားေတြလည္း ပါ မည္။ လိမ္ညာေျပာမိေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ အက်ဳိးစီးပြားရွိေစေသာစကားတုိ႔လည္းပါမည္။ အက်ဳိးစီးပြားမဲ့ေစေသာစကားတို႔လည္းပါမည္။

ေမတၱာက႐ုဏာအရင္းခံလ်က္ ေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ မနာလို၀န္တိုမႈႏွင့္ မုန္းတီးမႈ အရင္းခံလ်က္ ေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ေလာဘေဒါသအရင္းခံလ်က္ ေျပာေသာစကားေတြ လည္းပါမည္။ မုဒိတာအရင္းခံလ်က္ ေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္းေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ႏူးႏူးညံ့ညံ့ခ်ဳိ ခ်ဳိသာသာေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ႏွလံုးသားမွလာေသာခံစားခ်က္ကိုအရင္းခံလ်က္ ပြင့္လင္းစြာေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ႏွလံုးသားမွ ျမစ္ဖ်ားခံမလာမူလ်က္၊ ႏႈတ္ဖ်ားတြင္သာေပါ့ ေပါ့လွ်ံ လွ်ံေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ စိတ္ ေကာင္းေစတနာေကာင္းျဖင့္ ေျပာေသာစကားေတြ လည္းပါမည္။ မေကာင္းေသာစိတ္ေစတနာျဖင့္ ေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ၾကားရသူတုိ႔အဖို႔ ႏွလံုး စိတ္၀မ္းခ်မ္းသာေစေသာ စကားတို႔လည္းပါ မည္။ ၾကားရသူတို႔အဖုိ႔ ႏွလံုးစိတ္၀မ္းမခ်မ္းေျမ့ေစ ေသာစကားေတြလည္းပါမည္။

အဂတိတရားေလးပါးကင္းရွင္းစြာသစၥာထိုက္ေသာစကားေတြလည္းပါ မည္။ အဂတိတရားေလးပါးႏွင့္ယွဥ္၍ သစၥာပ်က္ယြင္းေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ႐ိုးရွင္းေျဖာင့္မတ္စြာေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ပရိယာယ္ေ၀၀ုစ္ ျဖင့္ ေကာက္က်စ္ေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ တစ္ ဖက္သူအေပၚ တန္ဖုိးထားလ်က္ ေလးေလးစားစားေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ တစ္ဖက္သူအေပၚအေပၚစီးက ႏွိမ့္ႏွိမ့္ခ်ခ်ေမာက္ေမာက္ မာမာေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ လူအမ်ဳိးမ်ဳိးစိတ္ အေထြေထြရွိသလိုစကားေတြလည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိႏိုင္ သည္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္မူလူအမ်ားစုသည္ ကံသံုးပါးအနက္၊ ၀စီကံကို အေရးႀကီးေသာကံဟုအသိအမွတ္မျပဳတတ္ၾက။ ၀စီကံႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ ေပါ့ေပါ့ ဆဆသေဘာထားတတ္ၾကပါသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္လည္းခ်မ္းေျမ့ရိပ္သာဆရာေတာ္ႀကီးအရွင္ဇနကာဘိ၀ံသက ”ကာယကံ ၀စီကံ မေနာကံသံုးခုအနက္က ၀စီကံဆို တဲ့ႏႈတ္ေျပာဟာမဆင္မျခင္ လႊတ္ခနဲလႊတ္ခနဲ ထြက္ ထြက္သြားတတ္လို႔ သတိထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္” 
ဟုသတိေပးေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
 ျမတ္စြာဘုရား က သုစ႐ိုက္တရားဆယ္ပါးကိုေဟာၾကားေတာ္မူရာ၌ ကာယသုစ႐ိုက္ႏွင့္ မေနာသုစ႐ိုက္တို႔ကသံုးပါးစီသာ ပါ၀င္ၿပီး ၀စီသုစ႐ိုက္က ေလးပါးပါ၀င္သည္။ ထုိ႔အတူဒုစ႐ိုက္တရားဆယ္ပါးကိုေဟာၾကားေတာ္မူရာ၌ ကာယဒုစ႐ိုက္ႏွင့္ မေနာဒုစ႐ိုက္တို႔ကသံုးပါးစီသာ ပါ၀င္ၿပီး ၀စီဒုစ႐ိုက္က ေလးပါးပါ၀င္ပါသည္။ ဤ အခ်က္ကို ေလးေလးနက္နက္သက္၀င္ဆင္ျခင္လ်က္ ၀စီကံမႈကို ေပါ့ေပါ့တန္တန္မျပဳသင့္။ လြယ္လြယ္ မျပဳသင့္။ လက္လႊတ္စပယ္ မျပဳသင့္။ ၀စီကံမႈကို အေလးအနက္ထားလ်က္ သတိယွဥ္၍ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ျပဳသင့္သည္။ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ျပဳသင့္သည္။
လူအမ်ဳိးမ်ဳိးစိတ္အေထြေထြမွ ေပၚထြက္ လာေသာစကားမ်ားမည္မွ်မ်ားျပားေနေစအထက္ ပါ အဆံုးအမေတာ္အရ ျမတ္စြာဘုရားကစကားေျခာက္မ်ဳိးသာခြဲျခားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ထုိေျခာက္မ်ဳိးတြင္ ပါ၀င္ေသာ စကား၏ အဂၤါရပ္မ်ားမွာ-
(၁) ဟုတ္မွန္ျခင္း၊ (၂) မဟုတ္မွန္ျခင္း၊ (၃) အက်ဳိးစီးပြားျဖစ္ထြန္းေစျခင္း၊ (၄) အက်ဳိးစီးပြားမဲ့ေစျခင္း၊ (၅) သူတစ္ပါးတို႔ ႏွစ္သက္ျခင္း၊ (၆) သူတစ္ပါးတုိ႔ မႏွစ္သက္ျခင္း တို႔ျဖစ္ပါ၏။

အထက္ပါအဂၤါရပ္မ်ားတြင္ ”အက်ဳိးစီးပြား ႏွင့္စပ္ျခင္း” ဟူေသာအခ်က္ကို ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ႏွစ္သက္ေတာ္မူပါသည္။ တန္ဖုိးထားေတာ္မူပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဟူမူ ျမတ္စြာဘုရားေျပာဆိုေတာ္မူေသာစကားႏွစ္မ်ဳိးစလံုး၌ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ျခင္းဟူေသာအဂၤါရပ္ပါ၀င္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားမေျပာမဆိုေတာ္မူေသာစကားေလးမ်ဳိးစလံုးတြင္ ”အက်ဳိးစီးပြား ႏွင့္မစပ္ျခင္း”ဟူေသာ အခ်က္ပါ၀င္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ မိမိေျပာလိုက္ေသာစကားသည္ မိမိႏွင့္သူတစ္ပါးအက်ဳိးရွိေစမည့္ စကားဟုတ္ ၏၊ မဟုတ္၏ ဟူသည္ကို ႀကိဳတင္စိစစ္သင့္သည္။

အခ်ဳိ႕စကားတို႔သည္ မိမိေရာသူတစ္ပါးကိုပါ အက်ဳိးေက်းဇူးျဖစ္ထြန္းေစ၏။ ထုိစကားမ်ဳိးကိုေျပာအပ္ပါ၏။ အခ်ဳိ႕စကားတို႔သည္ မိမိေရာသူတစ္ ပါးကိုပါ အက်ဳိးမဲ့ကို ျဖစ္ထြန္းေစ၏။ ထုိစကားမ်ဳိးမေျပာအပ္ပါ။အခ်ဳိ႕စကားတို႔သည္ မိမိ၏အက်ဳိးစီးပြားကိုမထိခိုက္ ေစေသာ္လည္းသူတစ္ပါးအက်ဳိးစီးပြားကိုထိခိုက္ေစ ၏။ ထုိစကားမ်ဳိးကိုမေျပာသင့္ပါ။ 

 ဤသည္ႏွင့္စပ္ လ်ဥ္း၍ ခ်မ္းေျမ့ရိပ္သာဆရာေတာ္ႀကီးအရွင္ဇနကာ ဘိ၀ံသ၏ေဆာင္ပုဒ္မွာ ႏွလံုးသြင္းလိုက္နာဖြယ္ေကာင္းလွပါ၏။ ထိုေဆာင္ပုဒ္မွာေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္ပါ၏။

ေျပာမည္ႀကံလဲသင့္စိတ္ထဲအၿမဲဆင္ျခင္ပါ။
မိမိသူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးသားဘယ္သူမ်ားထိမည္လဲ။
ထိခိုက္ႏိုင္ျငားအေျပာမ်ားမမွားေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
ေျပာဆဲမွာလဲသင့္စိတ္ထဲအၿမဲဆင္ျခင္ပါ။
မိမိသူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးသားဘယ္သူမ်ားထိမည္လဲ။
ထိခိုက္ႏိုင္ျငားအေျပာမ်ားမမွားေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
ေျပာၿပီးျပန္လဲသင့္စိတ္ထဲအၿမဲဆင္ျခင္ပါ။
မိမိသူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးသားဘယ္သူမ်ားထိမည္လဲ။
ထိခိုက္ႏိုင္ျငားအေျပာမ်ားမမွားေရွာင္ၾကဥ္ပါ။

ေျပာလိုက္ေသာစကားသည္ ေျပာသူ၏ အက်ဳိးကိုလည္း ျဖစ္ထြန္းေစမည္။ အျခားသူတို႔၏ အက်ဳိးကိုလည္း ျဖစ္ထြန္းေစမည္ဆိုလွ်င္ ယင္းစကားသည္ ”အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ေသာစကား”ျဖစ္သည္။ ျမတ္စြာဘုရားႏွစ္လိုေသာစကားျဖစ္ပါသည္။ ေယဘုယ် အားျဖင့္မူ ႏိႈင္းႏိႈင္းခ်ိန္ခ်ိန္ျဖင့္ ေမတၱာေစတနာက႐ုဏာမုဒိတာအရင္းခံလ်က္ ေျပာေသာစကားတို႔သည္ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ေသာစကားျဖစ္ပါ၏။ သူတစ္ပါးအက်ဳိးကိုလုိလားေသာ ႏွလံုးသားမွ ျဖစ္ဖ်ားခံလာေသာစကား၌ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ေသာဂုဏ္ရည္ ထြန္းပပါ၏။ ထုိ႔ျပင္ အသိဥာဏ္ဆင္ျခင္တံုတရားအရင္းခံလ်က္ ေျပာေသာစကား၌လည္းအက်ဳိးစီးပြား ႏွင့္စပ္ေသာ ဂုဏ္ရည္တည္ကိန္းပါ၏။

စကားတစ္ခြန္းတြင္ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ေသာဂုဏ္အဂၤါျပည့္စံုေစရန္ ေျပာသူ၏ ႏွလံုးသားျဖဴစင္လွပဖုိ႔လိုသည္။ 
 ေတြးေခၚဆင္ျခင္ႏိုင္ေသာအသိညာဏ္လည္းရွိဖို႔လိုသည္။
ျမတ္စြာဘုရားသည္ ”အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ ျခင္း”ဟူေသာအခ်က္အျပင္ ”မွန္ကန္ျခင္း”ကိုလည္း ႏွစ္သက္ေတာ္မူသည္။ ပဇာေၾကာင့္ဟူမူ ျမတ္စြာဘုရားေျပာေတာ္မူေသာစကားႏွစ္မ်ဳိးစလံုးတြင္ ”ဟုတ္မွန္ ျခင္း”ဟူေသာ အခ်က္ပါ၀င္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါ၏။ လူသားတို႔ နိစၥဓူ၀က်င့္သံုးေဆာက္တည္ရမည့္ ”ငါးပါးသီလ”တြင္ မုသားစကားကိုေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းဟူေသာ အခ်က္ပါ၀င္ေနျခင္းကို ေထာက္႐ႈလ်က္ မွန္ကန္စြာေျပာဆိုျခင္းကို ျမတ္စြာဘုရားမည္မွ် အေလးအနက္ သေဘာထားေတာ္မူေၾကာင္းထင္ထင္လင္းလင္းသိျမင္ႏိုင္ပါသည္။

စင္စစ္ ၀စီကံဟူသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ အေရးႀကီးေသာကံအမႈျဖစ္ပါ၏။ လူတစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးဆက္ဆံရာတြင္ မွန္တာကိုေျပာဖို႔လိုပါသည္။ မွန္ တာကိုေျပာမွ ၾကားနာရသူကမွန္တာကိုသိမည္။ မွန္တာကိုသိမွလည္းယင္းအသိအမွန္အေပၚ တည္မီွ ၍ ေဆာင္ရြက္သင့္ေဆာင္ရြက္ထုိက္သည္တို႔ကိုအက်ဳိးရွိစြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ အမွားကိုေျပာလိုက္ ေသာ္ ၾကားနာရသူကအမွားေတြကိုသိမည္။ အမွားသိအေပၚ အေျခခံလ်က္ အမွားေတြကိုေဆာင္ရြက္ တတ္သည္။ မုသာ၀ါဒမွ ေပါက္ဖြားလာေသာအသိမွားအခ်က္အလက္မွားသည္ အက်ဳိးမဲ့ကိုသာျဖစ္ေပၚ ေစပါလိမ့္မည္။ ေက်းဇူးရွင္ကမၻာေအးေတာင္ပုကုဆရာေတာ္ႀကီးက လိမ္ညာေျပာျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ဤသို႔ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။

”လိမ္ညာျခင္းသည္ လွည့္ပတ္ျခင္းပင္ျဖစ္ ပါသည္။ လွည့္ပတ္ရာတြင္ ျဖစ္ဆဲအေၾကာင္း၊ ျဖစ္ၿပီးအေၾကာင္း၊ ျဖစ္မည့္အေၾကာင္းမ်ားကိုလွည့္ပတ္ တတ္ရာမည္သည့္အေၾကာင္းျပ၍ လွည့္ပတ္သည္ ျဖစ္ေစ၊ လိမ္ညာျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းသို႔ေသာလိမ္ညာျခင္းမ်ဳိးျဖင့္ လိမ္ညာခံရ၍ လူမႈေရးဆိုင္ရာကိုယ္က်င့္တရားမ်ားပ်က္ျပားကာေနာင္တႀကီးစြာ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာရေသာဆင္းရဲသည္ ကမၻာေစာင့္ ငါးပါးတြင္ မုသာ၀ါဒကံ မလံုၿခံဳမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ ဟုငါတုိ႔ယံုၾကည္ပါသည္။”

သို႔ျဖစ္၍ လူပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ျဖစ္ေစ၊ လုပ္ငန္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ျဖစ္ေစသတင္းအခ်က္ အလက္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ျဖစ္ေစ၊ အမွန္ကိုသာတည္တည္ၾကည္ၾကည္ေျပာဆိုသင့္သည္။ မိမိအေၾကာင္း
ကိုေျပာလွ်င္ အမွန္ေျပာသင့္သလိုသူတစ္ပါးအေၾကာင္းေျပာလွ်င္လည္းအမွန္ကိုသာေျပာသင့္ သည္။ မိမိကခ်စ္သူခင္သူအေၾကာင္းေျပာလွ်င္ အမွန္ ကိုသာေျပာသလိုမိမိကမုန္းတီးသူအေၾကာင္းေျပာ လွ်င္လည္းအမွန္ကိုသာေျပာဆိုသင့္သည္။ ႏွလံုးသားေျဖာင့္မတ္သူတို႔ကမူမည္သည့္ကိစၥ၌မဆိုအရွိကိုအရွိအတိုင္းသာေျပာေလ့ရွိပါသည္။ အမွန္ျဖစ္၊ အမွန္ရွိထက္ ထိမ္ခ်န္၍လည္းမေျပာတတ္၊ ပိုပိုမိုမုိလည္းမေျပာတတ္၊ ဤသည္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေက်းဇူးရွင္မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီး၏ မိန္႔ေတာ္မူခ်က္မွာမ်ားစြာမွတ္သားအပ္ပါ၏။

”လူပဲျဖစ္ျဖစ္ ရဟန္းပဲျဖစ္ျဖစ္ ပကတိ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ ဟုတ္သေလာက္ သာ ႐ိုးသားစြာေျပာေလ့ရွိတယ္။ အပိုအမိုပံုႀကီးခ်ဲ႕ ၿပီးေတာ့ ေျပာေလ့မရွိ။"
သို႕ေသာ္ မွန္ပင္မွန္ေစကာမူ အက်ိဳးစီးပြားနွင့္ မစပ္ေသာစကားမ်ိဳးကို မေျပာသင့္ေပ။
ဥပမာအားျဖင့္ ေရာဂါေ၀ဒနာကြၽမ္းေနေသာေၾကာင့္ အလြန္ဆံုးေျခာက္လေလာက္သာေနရေတာ့မည္ဟူေသာ ဆရာ၀န္၏ လွ်ဳိ႕၀ွက္စကားကို မွန္ပင္မွန္ေစကာမူကာယကံရွင္လူနာအားဖြင့္ဟ မေျပာသင့္ေပ။ ထုိစကားမ်ဳိးၾကားရေသာလူနာအေန ျဖင့္ စိတ္ဓာတ္အႀကီးအက်ယ္ထိခိုက္က်ဆင္းကာ ႐ုပ္ ပိုင္းဆိုင္ရာ ေ၀ဒနာကိုပါမက စိတ္ေ၀ဒနာ၏ တိုက္ ခိုက္ျခင္းကိုပါ ခံရေပလိမ့္မည္။ ထုိအခါ ဆရာ၀န္ ခန္႔ မွန္းသည္ထက္ပင္ အသက္ပို၍ တုိဖြယ္ရာသာရွိေတာ့ သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘုရားရွင္ကဟုတ္မွန္၍ သူတစ္ပါး ႏွစ္သက္ေသာ္လည္းအက်ဳိးစီးပြားႏွင့္မစပ္ေသာစကားကိုေျပာေတာ္မမူျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ျမတ္စြာဘုရားသည္ စကားေျခာက္မ်ဳိးအနက္ စကားႏွစ္မ်ဳိးကိုသာေျပာဆိုေတာ္မူရာယင္းမွာလူတို႔အတြက္ ”စကားေျပာနည္းလမ္းၫႊန္”ဟုဆို ႏိုင္ပါသည္။ ထုိစကားေျပာနည္းလမ္းၫႊန္အတိုင္းက်င့္ သံုးလိုက္နာႏိုင္ေသာ္ ၀စီကံသန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္မႈျဖစ္ပြားကာေကာင္းေသာ ၀စီကံမႈမွ သယ္ေဆာင္လာေသာလက္ေဆာင္ေကာင္းမ်ား ဘ၀တြင္ ဖူးပြင့္ေ၀ဆာလာ ေပလိမ့္မည္။

ဟင္းေလးအိုးမွကူးယူေဖာ္ျပသည္။

အျပည့္အစံုဖတ္ရန္

ေထရ၀ါဒ နွင္႔ မဟာယာန ကြာၿခားခ်က္မ်ား

မဟာယာနဘာသာကို လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စိတ္၀င္တစားရွိေသာ္လည္း အေႀကာင္းေႀကာင္း

ေႀကာင္႔မေလ႔လာၿဖစ္ပဲ အလွမ္းေ၀းေနႀကတာကို သတိထားမိပါတယ္၊ အထူးသၿဖင္႔ ကိုယ္နဲ႔ မဆိုင္ပါဘူးေလ ဆိုၿပီး ဖာသိဖာသာေနတာလဲ ပါမွာပါ၊ သုိ႔ေသာ္လည္း တိုင္းတပါးကို ေရာက္လာ

တဲ႔အခါမွာေတာ႔ ကုိယ္႔ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဘာသာမ်ိဳးစုံ၊ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံ၊ ေနာက္ဆုံး ဘာသာမဲ႔ ၀ါဒသမားကအစ ေတြ႔ၿမင္ေနႀကရတာေႀကာင္႔ မသိမၿဖစ္အေနနဲ႔ လိုအပ္လာတယ္၊ စာေရးသူတို႔ ဘုရားသားေတာ္ ရဟန္းေတြမွာေတာင္ ၿမန္မာၿပည္မွာတုံးက မလိုအပ္ဖူးလို႔ ထင္ခဲ႔မိတယ္၊

အခုေတာ႔ ကိုယ္႔၀န္းက်င္မွာ မဟာယာနဘုန္းႀကီးေတြ၊ သီလရွင္ေတြ ၊ တရုတ္ ကိုးရီးယား ဂ်ပန္လူမ်ိဳးေတြကို ေတြ႔လာ၇တဲ႔ အခါမွာေတာ႔ သူတို႔ဘာသာအေႀကာင္းကို မသိလို႔ မရေတာ႔ဘူူး၊ သူ႔တို႔ဘာသာကုိ အစအဆုံး ဘုရား တရားက အစ လုိက္ေမးေနရတယ္ ဆုိရင္ ကိုယ္႔ၿမန္မာလူမ်ိဳး သိကၡာေတာ္ေတာ္က်ေနၿပီ၊ သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီး ေၿပာတဲ႔ စကားတခြန္းကို မွတ္သားမိဘူးတယ္၊ ဘယ္ဘာသာကို မဆို ေလ႔လာထားပါ၊ သူတို႔နဲ႔ စကားေၿပာလို႔ အနိုင္လိုခ်င္၇င္ သူ႔တို႔ ဘာသာရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကို သိေနေတာ႔ ေၿပာဆိုရတာ ( ေနာက္ဆုံး ၿငင္းခုံရင္ေတာင္ ကိုယ္က အနိုင္ရမယ္ ) သိပ္လြယ္တယ္ တဲ႔။ အထူးသၿဖင္႔ စာေရးသူတို႔ ၿမန္မာနိုင္ငံမွာ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ ဆိုတာ တရုတ္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာသာ ရွိတာမို႔ ရဟန္းသံဃာေတြေရာ ဒကာ ဒကာမေတြပါ အလွမ္းေ၀းေနခဲ႔ႀကတယ္။ ဒါေႀကာင္႔ လက္လွမ္းမီွသေလာက္ကို တင္ၿပလို္က္ပါတယ္။

ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ - မည္ပုံ



ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူေသာ မဟာသကၠရာဇ္ ( ၁၄၈ )ခုနွစ္ ကဆုန္လၿပည္႔ေန႔မွေနာက္ ၃ လလြန္ေၿမာက္ၿပီးေသာအခါ အရွင္မဟာကႆပဦးေဆာင္ေသာ ရဟႏၱာမေထရ္ ၅၀၀ ၿဖင္႔ ရာဇၿဂိဳလ္ၿမိဳ႕တြင္ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္တို႔ကို တလုံးတပါဒမွ် ၿပင္ဆင္ ၿဖည္႔စြက္ၿခင္း၊ ထုတ္ႏွဳတ္ပယ္ရွားၿခင္း အလ်င္းမရွိခဲ႔ပဲ ေဟာေတာ္မူခဲ႔သည္႔အတုိင္း တေသြမတိမ္း ပထမသဂၤါယနာ တင္ေတာ္မူခဲ႔ႀကသည္။

အခ်ဳပ္အားၿဖင္႔ ဘုရားေဟာေတာ္မူခဲ႔ၿပီးေသာ တရားေတာ္တို႔ကို ယေန႔အခ်ိန္အထိ တလုံးတပါဒမွ် ၿပင္ဆင္ၿဖည္႔စြက္ၿခင္းမရွိပဲ တပည္႔သား သာ၀က အစဥ္အဆက္ လက္ဆင္႔ကမ္း သယ္ေဆာင္လာေသာ ၀ါဒကုိ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ( တပည္႔သား သာ၀က မေထရ္အစဥ္အဆက္ သယ္ေဆာင္လာေသာ ဘုရား၀ါဒ ) ဟု မွတ္နို္င္ပါသည္။



ဒုတိယ သဂၤါယနာ

ၿမတ္ဗုဒၶ လြန္ေတာ္မူၿပီး သာသနာႏွစ္ေပါင္း (၁၀၀)ၾကာၿပီးေနာက္ ၀ဇၨီတိုင္းသားရဟန္းမ်ား (ေဒ၀ဒတ္

တပည့္မ်ား )မွ အဓမၼ၀တၳဳ (၁၀)ပါးကို ေတာင္းဆုိခ့ဲၾကသည္။ ဥပမာ ေနလက္တစ္သစ္လြဲသည္႔

အခ်ိန္အထိ ၀ိကာလေဘာဇန လုပ္နို္င္တယ္၊ ေသႏု(အရက္ခပ္ ေပ်ာ့ေပ်ာ့ ယခုေခတ္ ထန္းရည္လိုမ်ိဳး )ကို ေသာက္နိုင္တယ္၊ ေရႊေငြမ်ားကို လူေတြလို စိတ္ႀကိဳက္ ကိုင္တြယ္အသံုးျပဳနို္င္တယ္ -- စသျဖင့္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီး ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာေတာ္အား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္လာသျဖင့္ ထုိရန္သူတို႔အား ကာကြယ္ရန္ ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ရၿပန္သည္။



(၂) သာသနာႏွစ္ (၁၀၀)ႏွစ္

(၃) ေနရာ ေ၀သာလီျပည္၊ ၀ါဠဳကာရာမေက်ာင္း

(၄) ေခါင္းေဆာင္ အရွင္ယသမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အရွင္ေရ၀တႏွင့္ အရွင္သဗၺကာမိ

(၅) သံဃာဦးေရ ရဟႏၲာေပါင္း (၇၀၀)

(၆) မင္း ကာလာေသာကမင္း

(၇) ၾကာျမင့္ခ်ိန္ (၈) လ

အရွင္ယသ၊ အရွင္ေရ၀တ အရွင္သဗၺကာမီ ဦးေဆာင္ေသာ ၇ဟႏၱာမ်ား ေ၀သာလီၿပည္၌ သဂၤါယနာတင္ေနစဥ္ ၀ဇၨီတိုင္းသားရဟန္းပ်က္မ်ားကို သံဃာထု၊ မင္းပရိသတ္ထု၊ ၿပည္သူလူထု ေပါင္းၿပီး နွင္ထုတ္ခဲ႔ႀကသည္၊ ထိုရဟန္းပ်က္ မ်ားကာ တစ္ေသာင္းေက်ာ္ ပမာဏ ရွိခဲ႔သည္ ဟူ၏။



ထိုရဟန္းပ်က္တို႔ ကို တိုင္းျပည္မွ ႏွင္ထုတ္လုိက္ရာ ၎တို႔သည္ ဟိမ၀ႏၲာေတာင္ေျခဖက္ သို႔ သြားေရာက္

ၿပီး ရွင္ဘုရင္တစ္ပါးမွ သနားကာ ခိုလႈံခြင့္ေပးလိုက္ရာမွ ထုိရဟန္းတို႔သည္လည္း သဂၤါယနာစင္ၿပိဳင္ တင္ခဲ့ၾကသည္။



ထုိရဟန္းတို႔အား တစ္ေသာင္းေက်ာ္ဟူေသာ ႀကီးမားေသာ အင္အားရွိသျဖင့္ မဟာသံဃိကဂိုဏ္းဟု နာမည္ တြင္ခ႔ဲသည္၊ ထိုဂိုဏ္းမွ မဟာယာန၀ါဒ ၿဖစ္လာသည္။

ထုိမွတဖန္ ေ၀သာလီ၌ က်န္ရိွခဲ့ၾကေသာ ရဟႏၲာ ( ၇၀၀ )အဖြဲ႔အား ဟီနယာနဂိုဏ္း ေသးငယ္ ေသာဂိုဏ္း ( တနည္းအားၿဖင္႔ သဗၺတၳိ၀ါဒဂိုဏ္း ) ဟု ေခၚတြင္ခဲ့သည္။ ထိုဂိုဏ္းမွ ေထရ၀ါဒ ဆင္းသက္လာပါသည္။ အမွန္ကေတာ႔ ငါတို႔က ရြာရဲ႕ ေၿမာက္ပိုင္းမွာ ေနတယ္ ဆိုရင္ သူတို႔က ေတာင္ပိုင္းမွာ ေနတယ္ ဟု အလိုလို မေၿပာေသာ္လည္း ေၿပာသကဲ႔သို႔ ေထရ၀ါဒ ကိုလည္း မဟာယာန ၀ါဒီ တို႔သည္ ဟီနယာန ဟု သုံးစြဲခဲ႔ႀကေလသည္၊

အိႏိၵယ ေတာင္ပိုင္းေဒသမွ စကာ ၿပန္႔နွ႔ံခဲ႔ေသာေႀကာင္႔ ေတာင္ပိုင္းဗုဒၶဘာသာ(ေထရ၀ါဒ) ဟုလည္းအလြယ္တကူ မွတ္နို္င္ေပသည္။ ယခုအခ်ိန္အထိ သီရိလကၤာ၊ ထိုင္း၊ ၿမန္မာ၊ ကေမၻာဒီယား၊ လာအို နိုင္ငံတို႔တြင္ သာသနာထြန္းကားေနဆဲမို႔ ေထရ၀ါဒ ၅ နိုင္ငံ ဟု အမ်ားက အသိအမွတ္ၿပဳ လက္ခံထားဆဲၿဖစ္သည္။



မဟာယာနမွာေတာ႔ မဇၥ်ိမေဒသ အိႏိၵယၿပည္ ေၿမာက္ပိုင္း ဟိမ၀ႏၱာကေန ၿပန္႔ပြားခဲ႔ေသာေႀကာင္႔ ေၿမာက္ပိုင္း ဗုဒၶဘာသာ ( မဟာယာန ) ဟု မွတ္နို္င္သည္၊ဘီစီ ၁ ရာစု မွ စကာ ေအဒီ ၁ ရာစု အအေတာအတြင္း မဟာယာန ၀ါဒ စတင္ၿဖစ္ေပၚလာသည္ဟု သိရသည္၊ မဟာယာနတို႔၏ Saddharma Pundarika Sutra သဒၶမၼပု႑ရိက သုတ္တြင္မူ ေအဒီ ၂ ရာစုမွ စကာ ေခါင္းေဆာင္ၿဖစ္ေသာ Nagarjuna နာဂဇုန သည္ သူ၏ သုညတ၀ါဒကို စြဲကိုင္ကာ အင္အားႀကီးမားေစခဲ႔သည္၊ ေအဒီ ၄ ရာစုေလာက္တြင္ေတာ႔Asanga အသဂၤ နွင္႔ Vasubandhu ၀သုဗႏၶဳ တို႔ လက္ထက္တြင္ မဟာယာနဘာသာသည္ အထြတ္အထိပ္အေၿခအေနသို႔ ေရာက္ရွိေအာင္ ၿပန္႔ပြားခဲ႔သည္ဟု ဆိုရပါမည္။

( မဟာ - ၿမင္႔ၿမတ္ေသာ၊ ယာန - နိဗၺာန္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးေသာ အရာ၊ ယာဥ္ဟူေသာ၊ ၀ါဒ - အယူရွိသူ )

ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ေၿမာက္ပိုင္း ဗုဒၶဘာသာ ေခၚ မဟာယာန သည္ တရုတ္ၿပည္၊ တိဗက္၊ ပါကစၥတန္၊ မြန္ဂိုလီးယား၊ ဗီယက္နမ္၊ ကိုးရီးယား ဂ်ပန္ စေသာ ေတာင္ အာရွ နိုင္ငံမ်ားအထိ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ၿပန္႔ပြားခဲ႔သည္၊ ထုိနိင္ငံတို႔တြင္ ေထရ၀ါဒ ဘာသာ အားေကာင္းစြာ ပ်ံ႕နွ႔ံသည္ဟူ၍ မႀကားဖူးခဲ႔ေပ။ အနည္းစုေတာ႔ ရွိခဲ႔လိမ္႔မည္၊ ထို႔ေႀကာင္႔ တရုတ္ ဂ်ပန္ ကိုးရီးယား တုိ႔၏ ဘာသာေရး အခန္းက႑မ်ားတြင္ တုံးေခါက္ၿခင္း၊ ဖေယာင္းတိုင္ အေမႊးတိုင္ ထြန္းၿခင္း ေသသူအား ရည္စူးကာ စကၠဴမ်ားအားမီးရွိဳ႕ ၿပာခ်ၿခင္း စသည္မ်ားသည္ နိုင္ငံ ဓေလ႔ ယဥ္ေက်းမွဳ႕အရ အနည္းငယ္ ကြဲလြဲသည္မွအပ တူညီေနႀကေပသည္။



ၿပိဳက်ခါနီး အိမ္ကို က်ားကန္ ထားရသလိုၿဖစ္ေနတဲ႔ မဟာယာန ဘာသာဟာ ေနာက္ပိုင္းေခတ္မွာေတာ႔ ဂ်ပန္နိုင္ငံက စၿပီး ရဟန္းေတာ္မ်ား အိမ္ေထာင္ၿပဳသင္႔တဲ႔ဂိုဏ္း၊ မၿပဳသင္႔တဲ႔ ဂိုဏ္း ဆိုၿပီး ကြဲၿပားလာတယ္၊ တခ်ိဳ႕အရက္ေသာက္ႀကတယ္၊ တခ်ိဳ႕က မေသာက္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕သက္သက္လြတ္စားတယ္၊ တခ်ိဳ႕က မစားႀကဘူး၊ ဒါေႀကာင္႔ ယခုအခ်ိန္မွာ ကိုးရီးယား ဂ်ပန္ ဘုန္းႀကီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ

အိမ္ေထာင္ရွိႀကတယ္၊ အရက္ေသာက္ႀကတယ္၊ ပါတီ နိုက္ကလပ္တက္ႀကတယ္ လို႔ တဆင္႔စကား ႀကားဖူးပါတယ္၊ တရုတ္၊ တိဗက္ ေဟာင္ေကာင္ ထုိင္၀မ္ စတဲ႔ နိုင္ငံေတြမွာ ရွိတဲ႔ မဟာယာနဘုန္းႀကီး ေတြကေတာ႔ အိမ္ေထာင္ၿပဳတယ္ လို႔ မႀကားမိပါဘူး၊ ဒါေႀကာင္႔ သူတို႔ကေတာ႔ နည္းနည္း သန္႔ရွင္းေသးတယ္ လို႔ ယူဆ၇မွာပါ။ သက္သက္လြတ္၀ါဒကေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ ႀကီးစိုးေနဆဲပါပဲ၊ ဒါကလဲ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္အခါကတည္းက အရွင္ေဒ၀ဒတ္က ေတာင္းဆု ငါးပါးထဲမွာ ရဟန္းေတာ္မ်ားသက္သက္လြတ္ စားဖို႔ သိကၡာပုဒ္ပညတ္ေတာ္မူပါဘုရား - ဆိုၿပီး ေတာင္းပန္ခဲ႔ဖူးေပမယ္႔ ဘုရားရွင္က ခြင္႔မၿပဳခဲ႔ဘူး။

အရင္းစစ္ေတာ႔ အၿမစ္ေၿမက - ဆုိသလို ေၿမာက္ပိုင္း ဗုဒၶဘာသာေခၚ မဟာယာန၀ါဒ ဟာလဲ ဒုတိယသဂၤါယနာ တင္ခ်ိန္ ကတည္းက အဓမၼ၀ါဒက ေန ဆင္းသက္လာတာမို႔ အယူ၀ါဒေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လြဲေနတာ မထူးဆန္းေတာ႔ပါဘူး။



လြတ္ေၿမာက္ရာ လမ္းမ်ား နွုိင္းယွဥ္ခ်က္

ေထရ၀ါဒ ဘာသာ တြင္ နိဗၺာန္ ပန္းတိုင္သို႔ -

၁ ။ သမၼာသမၺဳဒၶ အၿဖစ္နွင္႔ ကူးေၿမာက္ၿခင္း၊

၂ ။ ပေစၥကဗုဒၶါ ဘုရားငယ္အၿဖစ္ ကူးေၿမာက္ၿခင္း၊

၃ ။ သာ၀က ေဗာဓိ - ေခၚ ရဟႏၱာအၿဖစ္ ကူးေၿမာက္ၿခင္း ဟု သုံးမ်ိဳးရွိသည္။



မဟာယာန ဘာသာတြင္လည္း -

Bodhisattvayana, ( ေဗာဓိသတၱ ယာန ) ဘုရားအေလာင္းယာန၊

Prateka-Buddhayana, ( ပေစၥက ဗုဒၶယာန ) ပေစၥဗုဒၶါေလာင္း ယာန၊

Sravakayana ( သာ၀က ယာန ) သာ၀ကေလာင္း ယာန၊ၿဖင္႔ ကူးေၿမာက္ၿခင္း ဆိုၿပီး တူညီေသာ အမ်ိဳးအစားမ်ား ေတြ႔ရသည္။



ေထရ၀ါဒ ႏွင္႔ မဟာယာန၀ါဒတြင္ တူညီေသာ အဂၤါ ( ၆ ) ခ်က္

(၁) ျမတ္စြာဘုရားကို နွစ္ဖက္စလုံးက ဆရာ အျဖစ္လက္ခံၾကတယ္။

(၂) သစၥာ ေလးပါး တရားေတာ္ကို ႏွစ္ဖက္လံုးက အျပည္႔အ၀လက္ခံၾကတယ္။

(၃) မဂၢင္ရွစ္ပါး တရားကိုလဲ လက္ခံတာခ်င္း တူညီတယ္၊



(၄) ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ကို လက္ခံတာလဲ တူညီတယ္၊

(၅) ဖန္ဆင္းရွင္ကို ႏွစ္ဖက္လံုးမွာ လက္မခံပဲ ပယ္ၿမစ္ပါတယ္။

(၆) အနိစၥ ၊ဒုကၡ၊အနတၱ နဲ႔ သီလ၊သမာဓိ ၊ပညာေတြကို ႏွစ္ဖက္လံုးက လက္ခံၾကတယ္။



Mahayana and Theravada

Now, what is the difference between Mahayana and Theravada?

I have studied Mahayana for many years and the more I study it, the more I find there is hardly any difference between Theravada and Mahayana with regard to the fundamental teachings.



1- Both accept Sakyamuni Buddha as the Teacher.

2- The Four Noble Truths are exactly the same in both schools.

3- The Eightfold Path is exactly the same in both schools.

4- The Paticca-samuppada or the Dependent Origination is the same in both schools.

5- Both rejected the idea of a supreme being who created and governed this world.

6- Both accept Anicca, Dukkha, Anatta and Sila, Samadhi, Panna without any difference.



အနတၱကို နွစ္ဖက္စလုံးက လက္မခံႀကေပမယ္႔ ကြဲျပားခ်က္က တရားေတာ္ေတြ မဟုတ္ဘဲ ေဗာဓိသတၱ လို႔ ေခၚတဲ႔ ဘုရားေလာင္း ၊ ဘုရားက်င္႔စဥ္ အေပၚမွာ ထားတဲ႔ သေဘာထား ျဖစ္ေနတယ္။

ေထရ၀ါဒ က ဘုရားေလာင္း ကို ပုထုဇဥ္ပဲရွိေသးလို႔ မကိုးကြယ္ဘူး။ ေထရ၀ါဒဆိုတာ ရဟႏၱာ ျဖစ္ဖို႔ က်င္႔တဲ႔ ၀ါဒျဖစ္ျပီး ၊ မဟာယာနကေတာ႔ ဗုဒၶျဖစ္မယ္႔ ဘုရားေလာင္း ေဗာဓိသတၱက်င္႔စဥ္ကို လက္ခံတဲ႔ ၀ါဒပါ။

ေထရ၀ါဒမွာ ေဗာဓိသတၱကို လြတ္ေျမာက္ရာ သစၥာတရားကို မသိေသးတဲ႔ ပုထုဇဥ္မို႔ မကိုးကြယ္

ေသးေပမယ္႔ ၊ မဟာယာန မွာေတာ႔ ကိုးကြယ္စရာ ေဗာဓိသတၱေတြ မ်ားပါတယ္။ ဘုရားေလာင္း ၊ ဘုရားရဲ႔ မိခင္၊ ဖခင္ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။



ဖားေအာက္ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ဓမၼစၾကာႏွင္႔ ၀ိပႆနာ တရားေတာ္ကို နာဖူးပါတယ္၊

မဟာယာန အယူ၀ါဒမွာ - အရဟတၱဖိုလ္ရျပီးသား ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္ဟာ ဒီဘ၀ကေန နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳလို႔ မရေသးဘူး။ ရဟႏၱာအၿဖစ္ကေန အနာဂမ္ ၊ သကဒါဂမ္ ၊ ေသာတာပန္ အထိ ျပန္ ေလွ်ာက်သြားတယ္။ ပုထုဇဥ္ျပန္ျဖစ္သြားရမယ္ ။ ျပီးမွ ဘုရားဆုပန္ျပီး ဘုရားျဖစ္ဖို႔ ျပန္ၾကိဳးစားၾကရမယ္။

ေထရ၀ါဒ မွာေတာ႔ မဟုတ္ဘူး - ပုထုဇဥ္ဘ၀ကေန ေသာတာပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၱာ အစဥ္အတိုင္းၿဖစ္ၿပီးရင္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ၿပဳရတာပါပဲ၊ ေနာက္ဆုံးဘ၀ေပါ႔၊ သူ႔အတြက္ ဒီဘ၀ ဒီခႏၶာကိုယ္ဟာ ေနာက္ဆုံးပါပဲ၊ ဘုရားေဟာထားတဲ႔ စကားေလးတခြန္းရွိတယ္၊ ရဟႏၱာၿဖစ္တဲ႔သူ မ်ားလဲ ေၿပာေလ႔ရွိႀကတယ္၊ အထူးသၿဖင္႔ ဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္ပါ။



(၁) အကုပၸါ ေမ ၀ိမုတၱိ = ငါ၏ ရရွိၿပီးေသာ အရဟတၱဖိုလ္ ဥာဏ္သည္ ဘယ္လိုအေႀကာင္း

ေႀကာင္႔မွ မပ်က္စီးနိုင္ေတာ႔ေပ။

(၂) အယမႏၱိမာ ဇာတိ ၊ နတၳိ ဒါနိ ပုန ဗၻေ၀ါတိ = ဒီဘ၀သည္ ေနာက္ဆံုးဘ၀ပဲ။ ေနာက္ထပ္ ဘ၀သစ္ ဆိုတာ မရွိေတာ႔ဘူး၊

(၃) နာပရံ ဣတၳတၳာယာတိ ပဇာနာတိ - ၇ဟႏၱာ ၿဖစ္ၿပီးရင္ ေနာက္ထပ္ က်င္႔ႀကံစရာ လုံး၀ မရွိေတာ႔ဘူး - တဲ႔။



ဒါကို ေထာက္ေသာအားၿဖင္႔ ေထရ၀ါဒဟာ အားလုံး ဘုရားေဟာစကားနဲ႔ တူညီေနေသးတယ္။

မဟာယာနမွာေတာ႔ ကိုယ္မႀကိဳက္တာေတြကို ပယ္လိုက္၊ ထုတ္လိုက္ ၿပန္ထည္႔လိုက္၊ အသစ္ထပ္တိုးလိုက္နဲ႔ ေခတ္အ ဆက္ဆက္ ၿဖတ္သန္းခဲ႔တာမို႔ ဘယ္တရားက ဘုရားေဟာ တရား အစစ္အမွန္လဲ ဆိုတာ တိတိက်က် ေၿပာနိုင္ဖို႔ ခက္ခဲတဲ႔ အေၿခအေနကို ေရာက္ေနပါၿပီ။ စစ္မွန္ေသာ တရားေတာ္တို႔ သည္ မိမိတို႔ လက္ထဲမွာသာ ရွိေနေသးေသာေႀကာင္႔ အက်ိဳးရွိရွိ အသုံးခ်နိုင္ႀကပါေစ ဟုသာ တုိက္တြန္းစကားဆိုရင္း နိဂုံး ခ်ဳပ္ပါရေစ --



ေမတၱာၿဖင္႔

အရွင္သုနႏၵာလကၤာရ M A ( ပန္းကမၻာ )



ကိုးကား --

စူဠ၀ါပါဠိေတာ္

အနတၱလကၡဏသုတ္ေတာ္

ဖားေအာက္ တရားေတာ္

Theravada-Mahayana Buddhism written by Ven. Dr. W. Rahula



(Credit to အရွင္သုနႏၵာလကၤာရ M A ( ပန္းကမၻာ ))

အျပည့္အစံုဖတ္ရန္

ဗုဒၶဘာသာအလံေတာ္အေၾကာင္း

အျပာသဒၶါ၊ အ၀ါျမင့္ျမတ္ နီမွာပညာ၊ ျဖဴေရာင္၀င္း၀င္း စင္ၾကယ္ျခင္းတည္း တဏွာကင္းေျပာင္း လိေမၼာ္ေရာင္ႏွင့္ ေရာင္စဥ္ျဖာျဖာ သေကၤတာမွာ အရိယာ၏ ေဖာ္ညႊန္းဂုဏ္ရည္ စာသြန္းစီသည္ လ၀န္းေရာင္ျခည္ ဓမၼေစတီ။ဓမၼေစတီဆရာေတာ္ႀကီး ေဟာၾကားတဲ့တရားေတာ္ထဲက ဗုဒၶဘာသာအလံေတာ္အေၾကာင္း ဖြဲ႔ဆိုခ်က္ပါ။  
သမိုင္း အလံေတာ္ကို ၁၈၈၅ ခုႏွစ္မွာ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ ကိုလံဘိုျမိဳ႕မွာ ကိုလံဘုိေကာ္မတီက ဒီဇိုင္းေရးဆြဲခဲ့ပါတယ္။ ေကာ္မတီမွာ Ven. Hikkaduwe Sri Sumangala Thera (ဥကၠဌ), Ven. Migettuwatte Gunananda Thera, Don Carolis Hewavitharana (အနာဂါရိက ဓမၼပါလအရွင္ ရဲ႕ဖခင္), Andiris Perera Dharmagunawardhana (အရွင္အနာဂါရိက ဓမၼပါလအရွင္ ရဲ႕ မိခင္ဘက္က အဖိုး), William de Abrew, Charles A. de Silva, Peter de Abrew, H. William Fernando, N. S. Fernando and Carolis Pujitha Gunawardena (အတြင္းေရးမႈး) တို႔ ပါဝင္ပါတယ္။ အလံေတာ္ကို ၁၈၈၅ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၁၇ ရက္ေန႔ထုတ္ Sarasavi Sandaresa သတင္းစာမွာ စတင္ပံုႏွိပ္ျဖန္႔ခ်ိခဲ့ၿပီး Vesak Day (ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ ကဆုန္လျပည့္ေန႔) ျဖစ္တဲ့ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၈ ရက္ေန႔မွာ Kotahena အရပ္မွာရွိတဲ့ Dipaduttamarama မွာ Ven. Migettuwatte Gunananda Thera က လူထုျမင္ကြင္းမွာ ပထမဆံုးလႊင့္တင္ခဲ့ပါတယ္။ 

အဲဒီေန႔ဟာ ျဗိတိသွ်တို႔အုပ္စိုးတဲ့ကာလမွာ ပထမဆံုး Vesak ျပည္သူ႔ရံုးပိတ္ရက္ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ Theosophical အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ဥကၠဌျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ ဂ်ာနယ္လစ္ ဗိုလ္မွဴးႀကီး ဟန္နရီစတီးလ္အိုလ္ေကာ့တ္က အလံေတာ္ရဲ႕ ရွည္လ်ားတဲ့ အတန္းလိုက္ပံုသ႑ာန္ဟာ ေနရာတိုင္းမွာ အသံုးျပဳလို႔ အဆင္မေျပႏိုင္ဘူးလို႔ ထင္ျမင္တာေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ဖို႔ အၾကံေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလံေတာ္ရဲ႕ အရြယ္အစားနဲ႔ ပံုသ႑ာန္ဟာ ႏိုင္ငံေတာ္အလံေတြအတိုင္း ျဖစ္လာပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ျပဳျပင္မႈေတြကို သင့္ေတာ္သလိုျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အသစ္ျပင္ဆင္ထားတဲ့ အလံေတာ္ကို ၁၈၈၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၈ရက္ေန႔မွာ Sarasavi Sandaresa သတင္းစာမွာပဲ ပံုႏွိပ္ျဖန္႔ေဝခဲ့ၿပီး ၁၈၈၆ ခုႏွစ္ Vesak Day (ကဆုန္လျပည့္ေန႔) မွာ လူထုျမင္ကြင္းမွာ လႊင့္တင္ခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ၁၈၈၉ ခုႏွစ္မွာ အနာဂါရိက ဓမၼပါလအရွင္နဲ႔ အိုလ္ေကာ့တ္တို႔က ဂ်ပန္ဘုရင္ကို အလံေတာ္ျပသၿပီး ဂ်ပန္ႏိုင္ငံနဲ႔ စတင္မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ၿပီး ေနာက္တဆက္ထဲ ျမန္မာႏိုင္ငံကိုလည္း ဆက္လက္မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၅ ရက္ေန႔မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ကမာၻ႔ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား ညီလာခံ (Conference of the World Fellowship of Buddhists) ဖြင့္ပြဲမွာ တည္ေထာင္သူ ဥကၠဌ ပါေမာကၡႀကီး G P Malasekera က အလံေတာ္ကို ကမာၻတဝွမ္းမွာရွိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြရဲ႕ အလံေတာ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ဖို႔ အဆိုျပဳပါတယ္။ ဒီအဆိုျပဳခ်က္ကို တညီတညႊတ္ထဲ အဆင့္ဆင့္ျဖန္႔ေဝၾကၿပီး ပ်ံ႔ႏွံ႔သြားပါတယ္။ အေရာင္မ်ား အလံေတာ္မွာပါဝင္တဲ့ အေရာင္ငါးမ်ိဳးဟာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္ကို ရရွိခ်ိန္ ကိုယ္ေတာ္ကေန ကြန္႔ျမဴးထြက္ေပၚတဲ့ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ေျခာက္သြယ္ကို ကိုယ္စားျပဳပါတယ္။ ျပာေသာေရာင္ျခည္ (နီလ) = ကရုဏာ၊ ျငိမ္းခ်မ္းမႈ ႏွင့္ စၾကာ၀ဠာသို႔ ျဖန္႔က်က္ေသာ ေမတၱာေတာ္။ ဝါေသာေရာင္ျခည္ (ပီတ)= အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ ~ အစြန္းေရာက္ျခင္း၊ သတိလက္လြတ္ေနျခင္းမ်ားကို ေရွာင္က်ဥ္ျခင္း။ နီေမာင္းေသာေရာင္ျခည္(ေလာဟိတ)= လက္ေတြ႕က်င့္ၾကံျခင္း၏ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား ~ ေအာင္ျမင္ျခင္း၊ အသိဥာဏ္၊ သီလ၊ ကံႏွင့္ ေစာင့္စည္းမႈ။ ျဖဴေသာေရာင္ျခည္ (ၾသဒါတ)= တရားဓမၼ၏ စင္ၾကယ္ျခင္း ~ အခ်ိန္၊ ေနရာ အကန္႔အသတ္တို႔ကို လြန္ေျမာက္၍ သံသရာဝဋ္ဆင္းရဲမွာ လြတ္ေျမာက္ေအာင္ လမ္းျပျခင္း၊ လိေမၼာ္ေရာင္ျခည္ (မဥၹိ႒)= ဗုဒၶ၏ေဟာၾကားဆံုးမမႈမ်ား ~ အသိဥာဏ္ပညာ။ အလံေတာ္ေပၚက ေျခာက္ခုေျမာက္ ေဒါင္လိုက္လိုင္းကို က်န္တဲ့အေရာင္ငါးမ်ိဳးရဲ႕ ေလးေထာင့္လိုင္းေလးေတြနဲ႔ ေပါင္းစပ္ျပဳလုပ္ထားၿပီး အဲဒီလိုင္းဟာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ထဲက အေရာင္ငါးမ်ိဳးေပါင္းစံုမႈကို ကိုယ္စားျပဳပါတယ္။ အဲဒီ ေပါင္းစပ္မႈအေရာင္ဟာ “ပဘႆရ” (အလင္းရဲ႕အဓိက အႏွစ္ခ်ဳပ္) ကို ရည္ညႊန္းပါတယ္။ တိဗက္မွာေတာ့ အလံေတာ္ထဲက လိုင္းေတြဟာ (ကမာၻတလႊားက) ဗုဒၶဘာသာဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားရဲ႕ သကၠန္းအေရာင္မ်ိဳးစံုကို ေအာင္လံတံခြန္တစ္ခုထဲမွာ တစုတစည္းထဲ ေဖာ္ညႊန္းပါတယ္။ တိဗက္ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားရဲ႕ သကၠန္းဟာ ၾကက္ေသြးေရာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အလံေတာ္မူရင္းပံုစံထဲက လိေမၼာ္ေရာင္ကို တခါတရံ ၾကက္ေသြးေရာင္နဲ႔ အစားထိုးတတ္ၾကပါတယ္။ ဂိုဏ္းဂဏဆိုင္ရာ မူကြဲမ်ား ဂိုဏ္းဂဏခြဲျခားမႈ မရွိတဲ့ ဗုဒၶဘာသာအလံေတာ္ကေတာ့ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေပါင္းမ်ားစြာရဲ႕ အထက္မွာ တလူလူ လြင့္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ ေဟာၾကားသင္ျပတဲ့ ပံုစံကို အသားေပး အေလးထားတဲ့အေနနဲ႔ အလံေတာ္ရဲ႕အေရာင္ေတြကို ေျပာင္းလဲထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ ~ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက ရွင္းဗုဒၶဘာသာေက်ာင္းရဲ႕ အလံေတာ္ေပၚက လိေမၼာ္ေရာင္လိုင္းကို ပန္းေရာင္လိုင္းနဲ႔ အစားထုိးပါတယ္။ ~ နိေပါႏိုင္ငံက တိဗက္ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြကေတာ့ လိေမၼာ္ေရာင္လုိင္းကို သေျပမွည့္ေရာင္နဲ႔ အစားထိုးပါတယ္။ ~ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေထရဝါဒဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြကေတာ့ လိေမၼာေရာင္လိုင္းကို အစိမ္းပုတ္ေရာင္နဲ႔ အစားထိုးပါတယ္။ ~ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံက Soka Gakkai ကေတာ့ အျပာ၊ အဝါနဲ႔ အနီေရာင္သံုးမ်ိဳးစပ္ကို အသံုးျပဳပါတယ္။

အျပည့္အစံုဖတ္ရန္