ေကာသလမင္းအိပ္မက္ ၁၆ခ်က္ စာအုပ္ပါ...
ေအာက္မွာေဒါင္းပါ
Minus
အျပည့္အစံုဖတ္ရန္
Popular Posts
-
"အထြဋ္စိန္" ဟုေခၚသည္၊ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ရဲ႕ အျမင့္ဆံုးေနရာပါ။ အရြယ္အစားကေတာ့ (၇၆) ကာရက္ရွိပါတယ္။ ရင္ျပင္ေတာ္မွ အျမင့္ေပ (၃၂၆) ေပခန္႔...
-
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဂါထာေတြရြတ္တဲ့အခါ အေရွ႕ကဥံဳခံၿပီး ရြတ္ၾကတာ ေတြ႕ဖူးၾကမယ္ထင္ပါတယ္။တစ္ခ်ိဳ႕ဆို ဥံဳမပါ ဂါထာမျဖစ္ဆိုၿပီးေတာင္ ေျပာဆိုေနၾကတာ ၾကားဖူး...
-
ဤအခန္းတြင္ျပဆုိထားေသာ သမထ၀ိပႆနာရူပြားနည္းအတုိင္း ၾကိဳးစားအားထုတ္ပါက အားထုတ္မူႏွင့္ေလ်ာ္ညီစြာ သက္ဆုိင္ရာတရားထူးမ်ားကို ရရွိခံစားရမည္ျဖစ္သည္။...
-
ရဟႏၱာႏွင့္ ပုဂၢိဳလ္ထူးမ်ား စာအုပ္ပါ။ ***ဒီမွာ ေဒါင္းပါ***
-
ကမၼဟူေသာ ပုဒ္သည္ အျပဳအမူ၊ ျပဳလုပ္ျခင္း 'အလုပ္' ဟူေသာ အနက္ျဖစ္သည္။ ေဝဒေခတ္အခါက ကမၼဟူသည္မွာ ယဇ္ပူေဇာ္မွု ျဖစ္သည္ဟု ယူဆခဲ့ၾကသည္။ ယဇ္ပူေ...
-
တပို႔တြဲလျပည့္ေန႔တြင္ ဘုရားရွင္တိုင္း တပည့္သားတို႔အား ၾသ၀ါဒ ေပးေတာ္မူသည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ထိုေန႔ကို ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္ အခါေတာ္ေန႔အျဖစ္ သတ္မွတ္ထား...
-
ဒီေန႔ဟာျဖင့္ ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၃၇၂ခုႏွစ္ရဲ႕ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ ျဖစ္သလုိ ပုရိမ၀ါဆုိ၀ါကပ္ ျပဳေတာ္မူေနၾကတဲ့ သံဃာေတာ္အရွင္ျမတ္မ်ားရဲ႕ ၀ါကၽြတ္တဲ့ေ...
-
၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ကို ဓမၼစၾကာ အခါေတာ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ က်င္းပရျခင္းမွာ ထိုေန႔၌ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို ျမတ္စြာဘုရားက ေဟာၾကားေတာ္မူသည္ကို အေၾကာင္းျ...
-
(၁) ဗုဒၶဘာသာဟာ လူသားတုိင္း အတြက္ျဖစ္ေပမယ့္။ လူသားအားလုံးက ဗုဒၶဘာသာမျဖစ္ခဲ့ၾကဘူးတဲ့။ (အုိင္စတုိင္းလ္ - Albert Einstein) (၂) ဗုဒၶသည္ ဘာ...
-
'ရတနာမည္ပံု' စိတ္ႏွလံုး ေမြ႕ေလ်ာ္ ရႊင္ေပ်ာ္ ႏွစ္သက္ျခင္းကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ သက္ရွိ-သက္မဲ့ အရာ၀တၳဳဟူသမွ်သည္ ရတနာမည္၏။ စိန္ ေရႊ ေင...
credit
- ယခုဘေလာ့ခ္ကို ဗုဒၶဘာသာျပန္႕ပြားေစရန္ ရည္ရြယ္၍ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဖတ္မွတ္၊စုစည္း၊သိမ္းဆည္းထားသည္မ်ားကို အမ်ားသိရွိေစရန္ ျပန္လည္ျဖန္႕ေဝျခင္းသာလွ်င္ ျဖစ္ပါသည္။
- တစ္ခ်ိဳ႕ေသာ စာစုမ်ားမွာ မူရင္းေရးသားသူကို မမွတ္မိေတာ့ပါသျဖင့္ credit မေပးႏိုင္ေတာ့သည့္အတြက္
မူရင္းေရးသားသူကို ဤေနရာမွ အႏူးအညြတ္ေတာင္းပန္အပ္ပါသည္။ - အကယ္၍ စာဖတ္သူမ်ားမွ သိရွိပါကလည္း သက္ဆိုင္ရာပို႕စ္ေအာက္တြင္လည္းေကာင္း၊
thewordsofbuddha@gmail.com သို႕လည္းေကာင္း အေၾကာင္းၾကားေပးပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါသည္။ - " ပို႕စ္အသစ္တင္တိုင္း gmailကိုအေၾကာင္းၾကားေစလိုပါက" ေအာက္တြင္ မိမိတို႕၏ gmail လိပ္စာကို ျဖည့္သြင္းထားပါက ပို႕စ္အသစ္တင္တိုင္း မိမိတို႕၏ gmail သို႕ အေၾကာင္းၾကားေပးပါသည္။
Friday, June 29, 2012
သိပၸံအျမင္ႏွင့္ ဗုဒၶအဘိဓမၼာ အေမးအေျဖမ်ား(စာအုပ္)
အရွင္ဇနကာဘိဝံသ၏ သိပၸံအျမင္နွင့္ ဗုဒၶအဘိဓမၼာ အေမးအေျဖမ်ားစာအုပ္ပါ...***ဒီမွာေဒါင္းပါ***
အျပည့္အစံုဖတ္ရန္
အျပည့္အစံုဖတ္ရန္
Wednesday, June 27, 2012
ျမတ္စြာဘုရား၏ စကားေျပာနည္းလမ္းၫႊန္
အဘယမင္းသားအား ျမတ္စြာဘုရားကေအာက္ပါအတိုင္းမိန္႔ၾကား၏။
”မင္းသား၊ မဟုတ္မမွန္၊ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ မစပ္၊ သူတစ္ပါးတို႔လဲ မႏွစ္သက္။ ထိုစကားမ်ဳိးကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ မေျပာမဆို။ ဟုတ္မွန္၏။ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ကားမစပ္။ သူတစ္ပါးတို႔လဲ မႏွစ္သက္။ ထုိစကားမ်ဳိးကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ မေျပာမဆို။ ဟုတ္မွန္၏။ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္လဲစပ္၏။ သူတစ္ပါးတို႔ကား မႏွစ္သက္။ ထုိစကားမ်ဳိးကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ အခါအားေလ်ာ္စြာေျပာဆို၏။ မဟုတ္မမွန္။ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္မစပ္။ သူတစ္ပါးတို႔ကား ႏွစ္သက္၏။ ထုိစကားမ်ဳိးကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ မေျပာမဆို။ ဟုတ္မွန္၏။ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္မစပ္။ သူတစ္ပါးတို႔ကား ႏွစ္သက္၏။ ထိုစကားမ်ဳိးကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ မေျပာမဆုိ။ ဟုတ္မွန္၏။ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ ၏။ သူတစ္ပါးတို႔လဲ ႏွစ္သက္၏။ ထုိစကားမ်ဳိးကို ျမတ္ စြာဘုရားသည္ အခါအားေလ်ာ္စြာေျပာဆို၏။
(မဇၩိမနိကာယ္၊ မဇၩိမပဏၰာသ၊ အဘယရာဇကုမာရသုတ္)
ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် လူတို႔သည္ ႀကံေတြးေနၾကသည္။ ျပဳမူလုပ္ကိုင္ေနၾကသည္။ ေျပာဆိုေနၾကသည္။ ကာယကံ ၀စီကံ မေနာကံဟူေသာကံသံုးပါးရွိရာတြင္ ၀စီကံမႈသည္ အျပဳအမ်ားဆံုးေသာကံျဖစ္ပါ သည္။ နံနက္အိပ္ရာမွ ႏိုးထသည္ ႏွင့္ ညအိပ္ရာ၀င္ခ်ိန္ တစ္ေန႔တာကာလအတြင္းေျပာခဲ့ေသာစကားတို႔ကားမနည္းလွေပ။ ထုိစကားတို႔တြင္ သတိယွဥ္၍ေျပာခဲ့ ေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ သတိလက္လႊတ္ၿပီးေျပာခဲ့ေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ လိုအပ္ခ်က္အရေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ မလိုအပ္ဘဲေျပာေသာစကားေတြလဲပါမည္။ တည္တည္ ၾကည္ ၾကည္ေလးေလးနက္နက္ ေျပာေသာစကားေတြ လည္းပါမည္။ ေပါ့ ေပါ့တန္တန္ေျပာေသာစကားေတြလည္းပါ မည္။ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေျပာေသာစကားေတြလည္း ပါ မည္။ လိမ္ညာေျပာမိေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ အက်ဳိးစီးပြားရွိေစေသာစကားတုိ႔လည္းပါမည္။ အက်ဳိးစီးပြားမဲ့ေစေသာစကားတို႔လည္းပါမည္။
ေမတၱာက႐ုဏာအရင္းခံလ်က္ ေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ မနာလို၀န္တိုမႈႏွင့္ မုန္းတီးမႈ အရင္းခံလ်က္ ေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ေလာဘေဒါသအရင္းခံလ်က္ ေျပာေသာစကားေတြ လည္းပါမည္။ မုဒိတာအရင္းခံလ်က္ ေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ၾကမ္းၾကမ္းတမ္းတမ္းေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ႏူးႏူးညံ့ညံ့ခ်ဳိ ခ်ဳိသာသာေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ႏွလံုးသားမွလာေသာခံစားခ်က္ကိုအရင္းခံလ်က္ ပြင့္လင္းစြာေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ႏွလံုးသားမွ ျမစ္ဖ်ားခံမလာမူလ်က္၊ ႏႈတ္ဖ်ားတြင္သာေပါ့ ေပါ့လွ်ံ လွ်ံေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ စိတ္ ေကာင္းေစတနာေကာင္းျဖင့္ ေျပာေသာစကားေတြ လည္းပါမည္။ မေကာင္းေသာစိတ္ေစတနာျဖင့္ ေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ၾကားရသူတုိ႔အဖို႔ ႏွလံုး စိတ္၀မ္းခ်မ္းသာေစေသာ စကားတို႔လည္းပါ မည္။ ၾကားရသူတို႔အဖုိ႔ ႏွလံုးစိတ္၀မ္းမခ်မ္းေျမ့ေစ ေသာစကားေတြလည္းပါမည္။
အဂတိတရားေလးပါးကင္းရွင္းစြာသစၥာထိုက္ေသာစကားေတြလည္းပါ မည္။ အဂတိတရားေလးပါးႏွင့္ယွဥ္၍ သစၥာပ်က္ယြင္းေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ႐ိုးရွင္းေျဖာင့္မတ္စြာေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ ပရိယာယ္ေ၀၀ုစ္ ျဖင့္ ေကာက္က်စ္ေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ တစ္ ဖက္သူအေပၚ တန္ဖုိးထားလ်က္ ေလးေလးစားစားေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ တစ္ဖက္သူအေပၚအေပၚစီးက ႏွိမ့္ႏွိမ့္ခ်ခ်ေမာက္ေမာက္ မာမာေျပာေသာစကားေတြလည္းပါမည္။ လူအမ်ဳိးမ်ဳိးစိတ္ အေထြေထြရွိသလိုစကားေတြလည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးရွိႏိုင္ သည္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္မူလူအမ်ားစုသည္ ကံသံုးပါးအနက္၊ ၀စီကံကို အေရးႀကီးေသာကံဟုအသိအမွတ္မျပဳတတ္ၾက။ ၀စီကံႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ ေပါ့ေပါ့ ဆဆသေဘာထားတတ္ၾကပါသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္လည္းခ်မ္းေျမ့ရိပ္သာဆရာေတာ္ႀကီးအရွင္ဇနကာဘိ၀ံသက ”ကာယကံ ၀စီကံ မေနာကံသံုးခုအနက္က ၀စီကံဆို တဲ့ႏႈတ္ေျပာဟာမဆင္မျခင္ လႊတ္ခနဲလႊတ္ခနဲ ထြက္ ထြက္သြားတတ္လို႔ သတိထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္”
ဟုသတိေပးေတာ္မူခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ျမတ္စြာဘုရား က သုစ႐ိုက္တရားဆယ္ပါးကိုေဟာၾကားေတာ္မူရာ၌ ကာယသုစ႐ိုက္ႏွင့္ မေနာသုစ႐ိုက္တို႔ကသံုးပါးစီသာ ပါ၀င္ၿပီး ၀စီသုစ႐ိုက္က ေလးပါးပါ၀င္သည္။ ထုိ႔အတူဒုစ႐ိုက္တရားဆယ္ပါးကိုေဟာၾကားေတာ္မူရာ၌ ကာယဒုစ႐ိုက္ႏွင့္ မေနာဒုစ႐ိုက္တို႔ကသံုးပါးစီသာ ပါ၀င္ၿပီး ၀စီဒုစ႐ိုက္က ေလးပါးပါ၀င္ပါသည္။ ဤ အခ်က္ကို ေလးေလးနက္နက္သက္၀င္ဆင္ျခင္လ်က္ ၀စီကံမႈကို ေပါ့ေပါ့တန္တန္မျပဳသင့္။ လြယ္လြယ္ မျပဳသင့္။ လက္လႊတ္စပယ္ မျပဳသင့္။ ၀စီကံမႈကို အေလးအနက္ထားလ်က္ သတိယွဥ္၍ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္ျပဳသင့္သည္။ ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ျပဳသင့္သည္။
လူအမ်ဳိးမ်ဳိးစိတ္အေထြေထြမွ ေပၚထြက္ လာေသာစကားမ်ားမည္မွ်မ်ားျပားေနေစအထက္ ပါ အဆံုးအမေတာ္အရ ျမတ္စြာဘုရားကစကားေျခာက္မ်ဳိးသာခြဲျခားေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ထုိေျခာက္မ်ဳိးတြင္ ပါ၀င္ေသာ စကား၏ အဂၤါရပ္မ်ားမွာ-
(၁) ဟုတ္မွန္ျခင္း၊ (၂) မဟုတ္မွန္ျခင္း၊ (၃) အက်ဳိးစီးပြားျဖစ္ထြန္းေစျခင္း၊ (၄) အက်ဳိးစီးပြားမဲ့ေစျခင္း၊ (၅) သူတစ္ပါးတို႔ ႏွစ္သက္ျခင္း၊ (၆) သူတစ္ပါးတုိ႔ မႏွစ္သက္ျခင္း တို႔ျဖစ္ပါ၏။
အထက္ပါအဂၤါရပ္မ်ားတြင္ ”အက်ဳိးစီးပြား ႏွင့္စပ္ျခင္း” ဟူေသာအခ်က္ကို ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ႏွစ္သက္ေတာ္မူပါသည္။ တန္ဖုိးထားေတာ္မူပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဟူမူ ျမတ္စြာဘုရားေျပာဆိုေတာ္မူေသာစကားႏွစ္မ်ဳိးစလံုး၌ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ျခင္းဟူေသာအဂၤါရပ္ပါ၀င္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားမေျပာမဆိုေတာ္မူေသာစကားေလးမ်ဳိးစလံုးတြင္ ”အက်ဳိးစီးပြား ႏွင့္မစပ္ျခင္း”ဟူေသာ အခ်က္ပါ၀င္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ မိမိေျပာလိုက္ေသာစကားသည္ မိမိႏွင့္သူတစ္ပါးအက်ဳိးရွိေစမည့္ စကားဟုတ္ ၏၊ မဟုတ္၏ ဟူသည္ကို ႀကိဳတင္စိစစ္သင့္သည္။
အခ်ဳိ႕စကားတို႔သည္ မိမိေရာသူတစ္ပါးကိုပါ အက်ဳိးေက်းဇူးျဖစ္ထြန္းေစ၏။ ထုိစကားမ်ဳိးကိုေျပာအပ္ပါ၏။ အခ်ဳိ႕စကားတို႔သည္ မိမိေရာသူတစ္ ပါးကိုပါ အက်ဳိးမဲ့ကို ျဖစ္ထြန္းေစ၏။ ထုိစကားမ်ဳိးမေျပာအပ္ပါ။အခ်ဳိ႕စကားတို႔သည္ မိမိ၏အက်ဳိးစီးပြားကိုမထိခိုက္ ေစေသာ္လည္းသူတစ္ပါးအက်ဳိးစီးပြားကိုထိခိုက္ေစ ၏။ ထုိစကားမ်ဳိးကိုမေျပာသင့္ပါ။
ဤသည္ႏွင့္စပ္ လ်ဥ္း၍ ခ်မ္းေျမ့ရိပ္သာဆရာေတာ္ႀကီးအရွင္ဇနကာ ဘိ၀ံသ၏ေဆာင္ပုဒ္မွာ ႏွလံုးသြင္းလိုက္နာဖြယ္ေကာင္းလွပါ၏။ ထိုေဆာင္ပုဒ္မွာေအာက္ပါအတုိင္းျဖစ္ပါ၏။
ေျပာမည္ႀကံလဲသင့္စိတ္ထဲအၿမဲဆင္ျခင္ပါ။
မိမိသူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးသားဘယ္သူမ်ားထိမည္လဲ။
ထိခိုက္ႏိုင္ျငားအေျပာမ်ားမမွားေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
ေျပာဆဲမွာလဲသင့္စိတ္ထဲအၿမဲဆင္ျခင္ပါ။
မိမိသူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးသားဘယ္သူမ်ားထိမည္လဲ။
ထိခိုက္ႏိုင္ျငားအေျပာမ်ားမမွားေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
ေျပာၿပီးျပန္လဲသင့္စိတ္ထဲအၿမဲဆင္ျခင္ပါ။
မိမိသူတစ္ပါး ႏွစ္ဦးသားဘယ္သူမ်ားထိမည္လဲ။
ထိခိုက္ႏိုင္ျငားအေျပာမ်ားမမွားေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
ေျပာလိုက္ေသာစကားသည္ ေျပာသူ၏ အက်ဳိးကိုလည္း ျဖစ္ထြန္းေစမည္။ အျခားသူတို႔၏ အက်ဳိးကိုလည္း ျဖစ္ထြန္းေစမည္ဆိုလွ်င္ ယင္းစကားသည္ ”အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ေသာစကား”ျဖစ္သည္။ ျမတ္စြာဘုရားႏွစ္လိုေသာစကားျဖစ္ပါသည္။ ေယဘုယ် အားျဖင့္မူ ႏိႈင္းႏိႈင္းခ်ိန္ခ်ိန္ျဖင့္ ေမတၱာေစတနာက႐ုဏာမုဒိတာအရင္းခံလ်က္ ေျပာေသာစကားတို႔သည္ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ေသာစကားျဖစ္ပါ၏။ သူတစ္ပါးအက်ဳိးကိုလုိလားေသာ ႏွလံုးသားမွ ျဖစ္ဖ်ားခံလာေသာစကား၌ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ေသာဂုဏ္ရည္ ထြန္းပပါ၏။ ထုိ႔ျပင္ အသိဥာဏ္ဆင္ျခင္တံုတရားအရင္းခံလ်က္ ေျပာေသာစကား၌လည္းအက်ဳိးစီးပြား ႏွင့္စပ္ေသာ ဂုဏ္ရည္တည္ကိန္းပါ၏။
စကားတစ္ခြန္းတြင္ အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ေသာဂုဏ္အဂၤါျပည့္စံုေစရန္ ေျပာသူ၏ ႏွလံုးသားျဖဴစင္လွပဖုိ႔လိုသည္။
ေတြးေခၚဆင္ျခင္ႏိုင္ေသာအသိညာဏ္လည္းရွိဖို႔လိုသည္။
ျမတ္စြာဘုရားသည္ ”အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္စပ္ ျခင္း”ဟူေသာအခ်က္အျပင္ ”မွန္ကန္ျခင္း”ကိုလည္း ႏွစ္သက္ေတာ္မူသည္။ ပဇာေၾကာင့္ဟူမူ ျမတ္စြာဘုရားေျပာေတာ္မူေသာစကားႏွစ္မ်ဳိးစလံုးတြင္ ”ဟုတ္မွန္ ျခင္း”ဟူေသာ အခ်က္ပါ၀င္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ပါ၏။ လူသားတို႔ နိစၥဓူ၀က်င့္သံုးေဆာက္တည္ရမည့္ ”ငါးပါးသီလ”တြင္ မုသားစကားကိုေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းဟူေသာ အခ်က္ပါ၀င္ေနျခင္းကို ေထာက္႐ႈလ်က္ မွန္ကန္စြာေျပာဆိုျခင္းကို ျမတ္စြာဘုရားမည္မွ် အေလးအနက္ သေဘာထားေတာ္မူေၾကာင္းထင္ထင္လင္းလင္းသိျမင္ႏိုင္ပါသည္။
စင္စစ္ ၀စီကံဟူသည္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတြင္ အေရးႀကီးေသာကံအမႈျဖစ္ပါ၏။ လူတစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦးဆက္ဆံရာတြင္ မွန္တာကိုေျပာဖို႔လိုပါသည္။ မွန္ တာကိုေျပာမွ ၾကားနာရသူကမွန္တာကိုသိမည္။ မွန္တာကိုသိမွလည္းယင္းအသိအမွန္အေပၚ တည္မီွ ၍ ေဆာင္ရြက္သင့္ေဆာင္ရြက္ထုိက္သည္တို႔ကိုအက်ဳိးရွိစြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။ အမွားကိုေျပာလိုက္ ေသာ္ ၾကားနာရသူကအမွားေတြကိုသိမည္။ အမွားသိအေပၚ အေျခခံလ်က္ အမွားေတြကိုေဆာင္ရြက္ တတ္သည္။ မုသာ၀ါဒမွ ေပါက္ဖြားလာေသာအသိမွားအခ်က္အလက္မွားသည္ အက်ဳိးမဲ့ကိုသာျဖစ္ေပၚ ေစပါလိမ့္မည္။ ေက်းဇူးရွင္ကမၻာေအးေတာင္ပုကုဆရာေတာ္ႀကီးက လိမ္ညာေျပာျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ဤသို႔ မိန္႔ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။
”လိမ္ညာျခင္းသည္ လွည့္ပတ္ျခင္းပင္ျဖစ္ ပါသည္။ လွည့္ပတ္ရာတြင္ ျဖစ္ဆဲအေၾကာင္း၊ ျဖစ္ၿပီးအေၾကာင္း၊ ျဖစ္မည့္အေၾကာင္းမ်ားကိုလွည့္ပတ္ တတ္ရာမည္သည့္အေၾကာင္းျပ၍ လွည့္ပတ္သည္ ျဖစ္ေစ၊ လိမ္ညာျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းသို႔ေသာလိမ္ညာျခင္းမ်ဳိးျဖင့္ လိမ္ညာခံရ၍ လူမႈေရးဆိုင္ရာကိုယ္က်င့္တရားမ်ားပ်က္ျပားကာေနာင္တႀကီးစြာ ျဖစ္ေပၚတိုးတက္လာရေသာဆင္းရဲသည္ ကမၻာေစာင့္ ငါးပါးတြင္ မုသာ၀ါဒကံ မလံုၿခံဳမႈေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ ဟုငါတုိ႔ယံုၾကည္ပါသည္။”
သို႔ျဖစ္၍ လူပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ျဖစ္ေစ၊ လုပ္ငန္းကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ျဖစ္ေစသတင္းအခ်က္ အလက္မ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ျဖစ္ေစ၊ အမွန္ကိုသာတည္တည္ၾကည္ၾကည္ေျပာဆိုသင့္သည္။ မိမိအေၾကာင္း
ကိုေျပာလွ်င္ အမွန္ေျပာသင့္သလိုသူတစ္ပါးအေၾကာင္းေျပာလွ်င္လည္းအမွန္ကိုသာေျပာသင့္ သည္။ မိမိကခ်စ္သူခင္သူအေၾကာင္းေျပာလွ်င္ အမွန္ ကိုသာေျပာသလိုမိမိကမုန္းတီးသူအေၾကာင္းေျပာ လွ်င္လည္းအမွန္ကိုသာေျပာဆိုသင့္သည္။ ႏွလံုးသားေျဖာင့္မတ္သူတို႔ကမူမည္သည့္ကိစၥ၌မဆိုအရွိကိုအရွိအတိုင္းသာေျပာေလ့ရွိပါသည္။ အမွန္ျဖစ္၊ အမွန္ရွိထက္ ထိမ္ခ်န္၍လည္းမေျပာတတ္၊ ပိုပိုမိုမုိလည္းမေျပာတတ္၊ ဤသည္ႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ေက်းဇူးရွင္မဟာစည္ဆရာေတာ္ႀကီး၏ မိန္႔ေတာ္မူခ်က္မွာမ်ားစြာမွတ္သားအပ္ပါ၏။
”လူပဲျဖစ္ျဖစ္ ရဟန္းပဲျဖစ္ျဖစ္ ပကတိ ႐ိုးသားေျဖာင့္မတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ ဟုတ္သေလာက္ သာ ႐ိုးသားစြာေျပာေလ့ရွိတယ္။ အပိုအမိုပံုႀကီးခ်ဲ႕ ၿပီးေတာ့ ေျပာေလ့မရွိ။"
သို႕ေသာ္ မွန္ပင္မွန္ေစကာမူ အက်ိဳးစီးပြားနွင့္ မစပ္ေသာစကားမ်ိဳးကို မေျပာသင့္ေပ။
ဥပမာအားျဖင့္ ေရာဂါေ၀ဒနာကြၽမ္းေနေသာေၾကာင့္ အလြန္ဆံုးေျခာက္လေလာက္သာေနရေတာ့မည္ဟူေသာ ဆရာ၀န္၏ လွ်ဳိ႕၀ွက္စကားကို မွန္ပင္မွန္ေစကာမူကာယကံရွင္လူနာအားဖြင့္ဟ မေျပာသင့္ေပ။ ထုိစကားမ်ဳိးၾကားရေသာလူနာအေန ျဖင့္ စိတ္ဓာတ္အႀကီးအက်ယ္ထိခိုက္က်ဆင္းကာ ႐ုပ္ ပိုင္းဆိုင္ရာ ေ၀ဒနာကိုပါမက စိတ္ေ၀ဒနာ၏ တိုက္ ခိုက္ျခင္းကိုပါ ခံရေပလိမ့္မည္။ ထုိအခါ ဆရာ၀န္ ခန္႔ မွန္းသည္ထက္ပင္ အသက္ပို၍ တုိဖြယ္ရာသာရွိေတာ့ သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဘုရားရွင္ကဟုတ္မွန္၍ သူတစ္ပါး ႏွစ္သက္ေသာ္လည္းအက်ဳိးစီးပြားႏွင့္မစပ္ေသာစကားကိုေျပာေတာ္မမူျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ျမတ္စြာဘုရားသည္ စကားေျခာက္မ်ဳိးအနက္ စကားႏွစ္မ်ဳိးကိုသာေျပာဆိုေတာ္မူရာယင္းမွာလူတို႔အတြက္ ”စကားေျပာနည္းလမ္းၫႊန္”ဟုဆို ႏိုင္ပါသည္။ ထုိစကားေျပာနည္းလမ္းၫႊန္အတိုင္းက်င့္ သံုးလိုက္နာႏိုင္ေသာ္ ၀စီကံသန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္မႈျဖစ္ပြားကာေကာင္းေသာ ၀စီကံမႈမွ သယ္ေဆာင္လာေသာလက္ေဆာင္ေကာင္းမ်ား ဘ၀တြင္ ဖူးပြင့္ေ၀ဆာလာ ေပလိမ့္မည္။
ဟင္းေလးအိုးမွကူးယူေဖာ္ျပသည္။
ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ ဘုရားရွင္အေၾကာင္း
ဖြားျမင္ျခင္းႏွင္႔ေတာထြက္ျခင္း
ယေန႔ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔အား တရား စတင္ညႊန္ျပသူသည္ သမၼာသမၺဳဒၶဘုရားျဖစ္ သည္။ ဘုရားရွင္၏ မ်ိဳးႏြယ္မွာ ေဂါတမျဖစ္၍ ေဂါတမဗုဒၶ -ဟု အမည္တြင္သည္။ ဘုရားကို ေ႐ွးျမန္မာတို႔က (ပုသွ်) ဟု ေခၚခဲ႔ၾကသည္။ ကာလအေလ်ာက္ ပုသွ်-ပုရား-ဖုရား-ဘုရား စသည္ျဖင္႔ ေျပာင္းလဲေခၚေ၀ၚခဲ႔ျခင္းျဖစ္သည္။ ဟိႏၵဴျဗဟၼဏတို႔ က လူအမ်ားအား လမ္းညႊန္ျပေသာ ေခါင္းေဆာင္ကို (ပု႐ုသွ်)ဟု ေခၚသည္။ ပု႐ုသွ် သည္ ပါဠိလို (ပုရိသ)ျဖစ္သည္။ ျမန္မာလို ေယာက်္ား ဟုအဓိပၸါယ္ရသည္။ ပုရိသမွ ပုဂံေခတ္တြင္ ပုရဟာ၊ ပုရဟာမွ ပု႐ွာ၊ ပု႐ွာမွ ဘုရားဟု ေျပာင္းလဲလာသည္။ တရား ညႊန္ျပသူ ဘုရားသည္ လြန္ခဲ႔ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၅၅၀ေက်ာ္က ေပၚေပါက္ခဲ႔သူျဖစ္ သည္။ ယခု အိႏၵိယျပည္ေျမာက္ပိုင္း၊ နီေပါနယ္စပ္၌ကပိလ၀တ္ျပည္ ႐ွိခဲ႔သည္။ ယင္းျပည္သည္ အမ်ားဆႏၵျဖင္႔ အုပ္ခ်ဳပ္ၾကသည့္ “ဂဏ”တိုင္းျပည္ငယ္ ျဖစ္သည္။ ကပိလ၀တ္ျပည့္႐ွင္ ဘုရင္သုေဒၶါဒနႏွင္႔ မယ္ေတာ္ မဟာမာယာေဂါတမီေဒ၀ီတို႔မွ ဘုရားအေလာင္းလ်ာကို ေမြးဖြားခဲ႔သည္။ ငယ္မည္ သိဒၶတၳကုမာရ ျဖစ္သည္။အမ်ိဳး ႏြယ္ဟူသည္မွာ အမိဘက္ အမ်ိဳးအအမည္ျဖစ္၍ ေဂါတမအႏြယ္ ျဖစ္သည္။ အမ်ိဳး မွာ အဖဘက္အမ်ိဳးအမည္ သက်ဟုေခၚေသာ သာကိယမ်ိဳးျဖစ္သည္။ သိဒၶတၳကု မာရ ၁၆ႏွစ္သားအ႐ြယ္တြင္ ဘဒၵကဥၥနာ ငယ္မည္႐ွိေသာ ယေသာဓရာ အမည္႐ွိ မင္းသမီးႏွင္႔ ထိမ္းျမား၍ ကပိလ၀တ္ထီးနန္းကိုဆက္ခံကာ ဘုရင္ျပဳအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔သည္။ ဘုရင္အျဖစ္ ကာမဂုဏ္စည္းစိမ္ခ်မ္းသာကို အသက္၂၉ႏွစ္အထိခံစားခဲ႔သည္။ အသက္၂၉ႏွစ္တြင္ တိုင္းခန္းလွည့္လည္ရင္းေလာကႀကီး၏ နိမိတ္ေလးပါး ကိုျမင္ခဲ႔သည္။
ယင္းနိမိတ္ေလးပါးမွာ-
(၁) ေလာကႀကီး၏ မ႐ွင္မသန္ေတာ႔ဘဲ အိုမင္းရင္႔ေရာ္ေနျခင္းနိမိတ္၊(သူအို)
(၂) ေလာကႀကီး၏ ပ်က္စီးယိုယြင္းေနသည့္ နိမိတ္၊(သူနာ)
(၃) ေလာကႀကီး၏ ႐ွင္သန္မႈကင္း၊ ေသဆုံးေနျခင္း နိမိတ္၊(သူေသ)
(၄) ေလာကႀကီးအတြက္ အျပစ္အနာအဆာ ကင္းမဲ႔ရာကို ႐ွာေဖြျခင္းနိမိတ္၊(ရဟန္း) ဟူ ေသာနိမိတ္ႀကီးေလးပါး ျဖစ္သည္။
ယင္းနိမိတ္ကို ေႏွာင္းလူမ်ားက သူအို၊ သူနာ၊ သူေသ၊ ရဟန္း ဟု တင္စားေျပာဆို သိနားလည္ခဲ႔ၾက၏။ ယင္းနိမိတ္မ်ားကို ဆင္ျခင္သံေ၀ဂယူခါ သိဒၶတၳကုမာရ သည္ အမိ၊ အဖတို႔ မ်က္ရည္အသြယ္သြယ္ စီးက်စဥ္၊ အမိအဖတို႔မ်က္ေမွာက္မွ ထီးနန္း ကိုစြန္႔ခါ ဖန္ရည္စြန္းအ၀တ္ကို၀တ္၍ အိုမင္းရင္႔ေရာ္ျခင္း၊ ပ်က္စီးယိုယြင္းျခင္း၊ ႐ွင္သန္မႈကင္း ေသဆုံးျခင္းတို႔မွ ေလာကႀကီးလြတ္ေျမာက္ေရး ရႏိုင္မည့္ တရား (ဥတၱရိမႏုႆဓမၼ)ကို ႐ွာေဖြခဲ႔သည္။
တရား႐ွာျခင္း
သိဒၶတၳကုမာရသည္ တရား႐ွာေဖြရန္ထြက္ခြါရာ၌-
(၁) ငါ -တရားသိသလို လူေတြအားလုံး တရားသိေစရမည္၊ (ဗုေဒၶါေဗာေဓယ်ံ)။
(၂) ငါ -တရားက်င္႔သလို လူေတြအားလုံး တရားက်င္႔ေစရမည္၊(တိေဏၰာ တာေရ ယ်ံ)။
(၃) ငါတရားရ၍ လြတ္ေျမာက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းသလို၊လူေတြအားလုံးတရားရ၍ လြတ္ ေျမာက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေစရမည္၊ (မုေတၱာ ေမာေစယ်ံ)-ဟု ရည္႐ြယ္ခ်က္ထား႐ွိခဲ႔ သည္။
သိဒၶတၳမင္းသားသည္ တရား႐ွာေဖြသည့္အခါ ကာမအာ႐ုံမ်ားကိုအျပစ္ျမင္ စြန္႔ခြါခဲ႔ၿပီးေနာက္၊
(၁) အာ႐ုံအမ်ားကို ၀င္စားျခင္း အေတြးစိတ္မ်ားကို ပယ္ဖ်က္၍(သညာ၀ိရာဂ)၊ တစ္ေနရာတည္းတြင္ တစ္ကိုယ္တည္း၊ တစ္အာ႐ုံတည္းမွာ တစ္စိတ္တည္းျဖင္႔ (႐ုပ္)အာ႐ုံတစ္ခုတည္းမွာစြဲၿမဲေစေသာ ႐ူပစ်ာန္အက်င္႔ကိုလည္းက်င္႔ခဲ႔သည္။ ထိုအ ခါအသိမဲ႔ခ်မ္းသာကို ခံစားရသည္။ ထိုအသိမဲ႔ခ်မ္းသာသည္ ကာမခ်မ္းသာ ထက္ ပို၍ပို၍ အလႈိင္းႀကီးခ်မ္းသာေသာ္လည္းေလာကႀကီးလြတ္ေျမာက္ေရး ရႏိုင္မည့္တရား(ဥတၱရိမႏုႆဓမၼ)ကို မရခဲ႔ေပ။
(၂) ထိုေနာက္ အာဠာရ၊ ဥဒက ဟုအမည္ရွိေသာ ရေသ႔မ်ားထံ နည္းခံ၍ ႐ုပ္အာ႐ုံ မ်ားကိုပယ္ဖ်က္ျခင္း(႐ူပ၀ိရာဂ)၊ ထိုမ႐ွိအာ႐ုံ၌စဲြၿမဲေစေသာအ႐ူပစ်ာန္အက်င္႔ကိို လည္းက်င္႔ခဲ႔သည္။ ထိုအခါ အ႐ွိမဲ႔ခ်မ္းသာကို ခံစားရသည္။ ထိုအ႐ွိမဲ႔ခ်မ္းသာသည္ ကာမခ်မ္းသာထက္ ပို၍ခ်မ္းသာေသာ၊ ႐ူပစ်ာန္(အသိမဲ႔ခ်မ္းသာ)ထက္ ပို၍ပို၍ အလႈိင္းႀကီး ခ်မ္းသာေသာ္လည္း ေလာကႀကီးလြတ္ေျမာက္ေရးရႏိုင္မည့္တရား (ဥတၱရိမႏုႆဓမၼ)ကို မရခဲ႔ေပ။ သိဒၶတၳကုမာရသည္ ဤ႐ူပစ်ာန္၊ အ႐ူပစ်ာန္မ်ားကုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အဆင္းရဲအပင္ပန္းခံ၍ ေသလုနီးပါး ၆ႏွစ္မွ်က်င္႔ေသာ္လည္း ေလာကႀကီးလြတ္ ေျမာက္ေရး ရႏိုင္မည့္တရား (ဥတၱရိမႏုႆဓမၼ)ကို ႐ွာမေတြ႕ခဲ႔ ေပ။ အ႐ူပစ်ာန္က်င္႔ရင္း ေသလုနီးပါး ျဖစ္ေသာအခါမွ သတိျပန္လည္ကာ ယင္းအက်င္႔မ်ားသည္ ကိုယ္႔ကိုယ္စိတ္ညႇဥ္းပမ္းေရးလမ္း တစ္နည္းအားျဖင္႔ ဘ၀ ညႈိးႏြမ္းေျခာက္ခန္းေစေသာအက်င္႔(အတၱကိလမထာႏုေယာဂ)အျဖစ္ျဖင္႔တရားမရေစေသာလမ္း ဟု သိျမင္၍၊ ယင္းအက်င္႔မ်ား စြန္႔ပယ္လိုက္သည္။
သမၼာသမၺဳဒၶဘုရားျဖစ္ျခင္း
ထို႔ေနာက္ ငယ္စဥ္ပက္လက္မွ်ေနစဥ္ လူမမည္ဘ၀က၊ ဖခင္သုေဒၶါဒနဘုရင္ႀကီး လယ္ထြန္မဂၤလာဆင္းစဥ္ အထိန္းေတာ္မ်ားသည္ မိမိကိုသေျပပင္ရိပ္၌သိပ္ခါ ႏို႔ခ်ိဳ မတိုက္၊ ေရမတိုက္ဘဲနံနက္မွသည္ညေနေစာင္းသည္ထိအထီးတည္းထားခဲ႔ေသာ္ လည္း၊ မိမိ၌စိတ္ဆိုး၊ စိတ္ဆာမႈမ႐ွိဘဲ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာၾကည္ၾကည္လင္လင္ ေနထိုင္ ေသာေၾကာင္႔ ဖခင္ဘုရင္ႀကီး၏ ဂ႐ုဂါရ၀ျပဳခံရမႈ၏ အေၾကာင္းရင္းမ်ားကို ျပန္လည္ဆင္ျခင္ကာ၊ ယင္းေနထိုင္မႈကို ျပန္လည္က်င္႔သုံးရင္း အျမင္႔ျမတ္ဆုံးေသာ လူသား၏ ဂုဏ္ရည္သိကၡာတရား (ဥတၱရိမႏုႆဓမၼ)ကို ထိုးထြင္းသိျမင္ခဲ႔သည္။ တရားကိုသိျမင္၍ အရိယသစၥာစက္လည္ကာ သမၼာသမၺဳဒၶဘုရား ျဖစ္သည္။ ထိုေန႔ သည္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔၏ ေနအ႐ုဏ္တက္ခ်ိန္ျဖစ္ သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဘုရားဘ၀တြင္ အက်င္႔ သုံးပိုင္း႐ွိခဲ႔သည္-
(၁) ကပိလ၀တ္ ထီးနန္းစည္းစိမ္၌ အသက္၂၉ႏွစ္ထိေနထိုင္ေသာကာလ တစ္ပိုင္း၊ (ယင္းကို ကာမသုခလိကာႏုေယာဂ ဟုဆိုရသည္)။
(၂) ႐ူပစ်ာန္၊ အ႐ူပစ်ာန္ ၆ႏွစ္ၾကာ က်င္႔ႀကံေသာကာလ တစ္ပိုင္း၊(ယင္းကို အတၱ ကိလမထာႏုေယာဂဟု ဆိုရသည္)။
(၃) ဘုရားျဖစ္၍ တရားျဖင္႔ ၄၅ႏွစ္ၾကာ ေနေသာကာလတစ္ပိုင္း ျဖစ္သည္။
ဗုဒၶဘုရားသည္ ဘုရားမျဖစ္မီ ထီးနန္း၌ေနရာတြင္ သမုတိသစၥာတရား၌ မိမိကိုယ္ မိမိမပိုင္မႈ၊ လြတ္ေျမာက္ျခင္းမ႐ွိမႈတို႔ကို ၿငီးေငြ႕ရာမွ ပရမတၳသစၥာကို ေျပာင္းလဲ က်င္႔သုံးခဲ႔သည္။ တဖန္ ပရမတၳသစၥာ၌လည္း မိမိကိုယ္မိမိ မပိုင္မႈကို ထပ္မံသိျပန္ ၍၊ စြန္႔ရျပန္သည္။ ထို႔ေနာက္ စိတ္ဆိုးစိတ္ဆာမ႐ွိေအာင္ သတိျဖင္႔ က်င္႔သုံးေနထိုင္ ရာမွ အရိယသစၥာကိုေတြ႕ျမင္ၿပီး၊ မိမိကိုယ္မိမိ ပိုင္စိုးသည့္ သမၼာသမၺဳဒၶဘုရား အျဖစ္ ရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဗုဒၶဘုရားသည္ ေလာကမွလြတ္ေျမာက္ေရး တရား အျဖစ္ သမၼာ တစ္လုံးကို သိျမင္သြားျခင္းျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဘုရားကို တရားက ေမြးဖြားျခင္းျဖစ္သည္။
တရားေဟာျခင္း
သိဒၶတၳကုမာရကို သမၼာသမၺဳဒၶဘုရားအျဖစ္ကို ေရာက္ေစေသာ အရိယသစၥာတရား မွာလူသည္ ေကာင္းတာလုပ္လ်င္ ေကာင္းသူျဖစ္၍၊ မေကာင္းတာ လုပ္ပါက မေကာင္းသူျဖစ္သည္ ဟူေသာအခ်က္ပင္ျဖစ္သည္။ ဤတရားသည္ ႐ိုးစင္းလွ သည္။ လူတိုင္းသိသည္ ဟုထင္ရဖြယ္႐ွိသည္။ သို႔ေသာ္ ဆင္းရဲႏွင္႔ခ်မ္းသာျဖစ္မႈ မ်ားဆိုင္ရာတြင္ မ႐ိုးသားေသာ အျမင္မ်ားသည္ လူတို႔၌ လက္ဦးစြဲေရာက္ေနသျဖင္႔ ဤ႐ိုးစင္းေသာ တရားကိုမျမင္ႏိုင္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ မိမိ၏ ဆင္းရဲႏွင္႔ခ်မ္းသာ ကိုတန္းခိုး႐ွင္က ျဖစ္ေစ၊ နကၡတ္တာရာကျဖစ္ေစ၊ ဓာတ္ကျဖစ္ေစ၊ နတ္ကျဖစ္ေစ၊ လူမျဖစ္မီေ႐ွးကံကျဖစ္ေစ၊ ျပဳလုပ္သည္ ဟု ခံယူၾကသည့္ အျမင္မ်ားျဖစ္သည္။ ဤအျမင္မ်ားသည္ မ႐ိုးသားေသာ အျမင္မ်ားျဖစ္၍ အမွန္မျမင္ရန္ဖုံးကြယ္ထား သည္။ ဤအျမင္မ်ားကို ခံယူထားၾကသူတို႔သည္ ကိုယ္ျပဳသမွ်ကိုယ္ခံရ၊ စံရသည္ -ဟူေသာ ဘုရား၏တရားကို အျပင္းအထန္ ျငင္းဆန္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဘုရား သည္ သိႏိုင္သူအခ်ိဳ႕ကိုသာ ေ႐ြးခ်ယ္ေဟာေျပာခဲ႔သည္။ ဘုရား၏ စား၀တ္ေန ေရးမွာ အစားအတြက္ ဆြမ္းခံစားသည္။ ဆြမ္းခံျခင္းဟူသည္ ထမင္းေတာင္းျခင္း မဟုတ္။ ထမင္းေပးျခင္းကို လက္ခံျခင္းသာျဖစ္သည္။ အ၀တ္အတြက္ ပိုင္႐ွင္မဲ႔အ ၀တ္မ်ားကို ႐ွာေဖြ၀တ္သည္။ အေနအတြက္ သစ္ပင္၊ ေတာင္ေခါင္း၊ သူတပါးလွဴ ေသာ ဇရပ္၊ ေက်ာင္းတို႔၌ေနသည္။ ဘုရားသည္ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ သီးျခား အားထုတ္၍ အလုပ္မလုပ္။ တရားဓမၼ ေဟာေျပာျပသမႈကို ျပဳႏိုင္ရန္အတြက္သာ စား၀တ္ေနမႈကိုမွီ၀ဲသည္။ ေလာကလူသားမ်ားကား အလုပ္လုပ္ဖို႔ စားျခင္းမဟုတ္၊ စားဖို႔အလုပ္လုပ္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ဘုရားသည္ တရားထိုးထြင္းသိျမင္ၿပီး ႏွစ္လ တရားမေဟာဘဲ တရားကိုသာ အဖန္ဖန္ ျပန္လည္သုံးသပ္ကာေနသည္။ ဘုရားျဖစ္ ၍ႏွစ္လတိတိအၾကာ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔၌ မိဂဒါေတာ(မိဂဒါ၀ုန္)၌ တရားနာသူငါးဦး အဖြဲ႕ကို ပထမဆုံး တရားေဟာသည္။ ပဥၥ၀ဂၢီဟု အသိမ်ားၾကသည္။ တရားေဟာ ၾကားရာ၌ တရား႐ွာသူမ်ား ေ႐ွာင္ရမည့္ တရားအႏၲရာယ္ႏွစ္ပါးႏွင္႔ အရိယသစၥာ ေလးပါး တရားျပခ်က္၊ တရားစက္လည္ပုံမ်ားျဖစ္သည္။ ထိုတရားကို (ဓမၼစၾကာ တရားေတာ္) ဟု ယေန႔သိၾကသည္။ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္သည္ ဘုရားရွင္္ တရားရ ပုံ(ဗုဒၶ၀င္)ကို ျပန္လည္ေျပာျပေသာတရား ျဖစ္သည္။ ဘုရားရွင္ေဟာေသာတရားမွာ သိဒၶတၳကုမာရကို သမၼာသမၺဳဒၶ စင္စစ္ျဖစ္ေစေသာ (ပဋိစၥသမုပၸါဒ္တရား)ျဖစ္သည္။ ထိုတရားကိုအေျခခံ၍ အရိယသစၥာေလးပါးတရားကိုေဟာျခင္းျဖစ္သည္။
ေလာကလြတ္ေျမာက္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တရားေဟာေစလႊတ္ျခင္း
ဓမၼစၾကာတရားေဒသနာသည္ ဘုရားရွင္၏ ၄၅ႏွစ္တာကာလအတြင္း ေဟာၾကား ေသာ တရားအားလုံး၏ အုတ္ျမစ္တရားလည္း ျဖစ္သည္။ ပထမေန႔၌ တရားနာ သူငါးဦးအဖြဲ႕မွ တစ္ဦးသာ ဘုရားတရားကို နားလည္ခဲ႔သည္။ ထိုေန႔မွာပင္ ထိုတရား သိသူသည္ ဘုရားထံ တပည့္သံဃာအျဖစ္ခြင္႔ပန္ ၀င္ေရာက္ခဲ႔သည္။ ေနာက္တစ္ ရက္စီ၌ တစ္ဦးစီ တရားရၿပီး သံဃာ၀င္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ ဤသို႔ျဖင္႔ ၀ါတြင္းသုံးလ ကာလ တရားေဟာခဲ႔ရာသီတင္းကြၽတ္တြင္ သံဃာဦးေရေျခာက္ဆယ္ ရ႐ွိလာ သည္။ ဘုရားရွင္သည္ ဤသံဃာ၀င္မ်ားကို လူအမ်ားအတြက္ အက်ိဳးစီးပြားျဖစ္ေစ ရန္(ဗဟုဇန ဟိတာယ)၊ လူအမ်ားအတြက္ ခ်မ္းသာသုခရေစရန္(ဗဟုဇန သုခါယ)၊ ေလာကႀကီး ၿငိမ္းခ်မ္း႐ွင္သန္ေစရန္(ေလာကာႏုကမၸါယ)- ဟူေသာ တရားရည္မွန္း ခ်က္မ်ားခ်ေပးၿပီး၊ တရားေဟာရန္အတြက္ တစ္ခရီးလ်င္ ႏွစ္ပါးမသြားဘဲ တစ္ပါး က်စီသြားၾက ဟုမိန္႔ၾကား ေစလႊတ္ခဲ႔သည္။
သံဃာ႔အဖြဲ႕၀င္မ်ား
ဘုရားရွင္သည္ တပည့္အဖြဲ႕၀င္ သံဃာကို ဘုရားျဖစ္ၿပီး ႏွစ္လအၾကာတြင္ စတင္ထူ ေထာင္ခဲ႔သည္။ ပထမဆုံး သံဃာအဖြဲ႕၀င္မွာ ပဥၥ၀ဂၢီဟူေသာ ငါးဦးအဖြဲ႕မွ “အ႐ွင္ ေကာ႑ည”ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆုံးအဖြဲ႕၀င္မွာပါ၀ါျပည္ မလႅာမင္းတို႔၏ အင္ၾကင္း ဥယ်ာဥ္၌ ဘုရားလြန္ခါနီး သံဃအဖြဲ႕၀င္အျဖစ္ ခြင္႔ပန္ခဲ႔ေသာ “အ႐ွင္သုဘဒၵ”ျဖစ္ သည္။ ဘုရားသည္ တပည့္အဖြဲ႕၀င္ သံဃာကို လက္ခံထားေသာ္လည္း ပုရိမေဗာဓိ ေခၚေသာ ပထမႏွစ္၂၀တြင္ သံဃာ၀င္စည္းကမ္းဟူ၍ သတ္မွတ္မထားဘဲ တရား ႏွင္႔သာ ေနေစခဲ႔သည္။ သံဃာ၀င္မ်ားကို လျပည့္၊ လကြယ္ေန႔တိုင္း ၁၅ရက္တစ္ ႀကိမ္ ဥပုသ္ျပဳေစကာ ၾသ၀ါဒေပး၍ စစ္ေဆးခဲ႔သည္။ ၾသ၀ါဒ-ဟူသည္ကား ခံႏိုင္ရည္႐ွိျခင္း၊ ခံစားမႈေနာက္ မလိုက္ျခင္း၊ အခြင္႔လႊတ္ျခင္း၊ မေကာင္းမႈမျပဳျခင္း၊ ေကာင္းမႈျပည့္စုံေအာင္ေနျခင္း၊ စိတ္ျဖဴစင္ေအာင္ေနျခင္း၊ ဤသည္တို႔ကား ဘုရား တို႔၏အဆုံးအမပင္တည္း ဟူ၍ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကို “ၾသ၀ါဒပါတိေမာက္”ဟု ေခၚၾကသည္။ ဥပုသ္ျပဳျခင္း- ဆိုသည္မွာ-ဘုရားထံ ဆည္းကပ္မႈျပဳ၍ စစ္ေဆးခံျခင္း ျဖစ္သည္။ စစ္ေဆးခံပုံမွာ ဘုရားေပးေသာ ၾသ၀ါဒအတိုင္း မိမိ-႐ွိ၊ မ႐ွိႏွင္႔မ႐ွိလ်င္ ႐ွိေအာင္ေနထိုင္ပါမည္ဟု ဖြင္႔ဟ၀န္ခံ၍၊ ၀န္ခံရန္ မ႐ွိပါက ဆိတ္ဆိတ္ေနျခင္းျဖစ္ပါ သည္။ ဘုရားသည္ ႏွစ္ေပါင္း၂၀ၾကာေအာင္ ဤၾသ၀ါဒကို ေပးေနခဲ႔သည္။ ႏွစ္ကာလ ႐ွည္လာေသာအခါ သံဃာလိုက္နာေသာတရား ေကာင္းမြန္ေသာေၾကာင္႔ လူအမ်ားက အားထားၾကည္ညိဳလာၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔သံဃာသည္ ပစၥည္းေလးပါး ခ်မ္းသာလာ၍ ဂုဏ္ျပဳခ်ီးမြမ္းမႈ မ်ားစြာခံရသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀ လိုေသာ၊ ဂုဏ္ျပဳမႈ ခ်ီးမြမ္းမႈ ခံယူလိုေသာအေခ်ာင္သမားမ်ား သံဃာ႔ေဘာင္သို႔၀င္ လာၾကသည္။ ထိုသူတို႔သည္ တရားကို မသိၾက၊ သိရန္လည္း အားမထုတ္ၾက။ လာဘ္မ်ား၍ စည္းစိမ္ခ်မ္းသာရရန္၊ ေက်ာ္ေစာရန္၊ အခ်ီးမြမ္းအပူေဇာ္ခံရန္(လာဘ၊ သကၠာရ၊ သိေလာက)ကိုသာ ႀကိဳးစားလာၾကသျဖင္႔ သံဃာသည္ ဂုဏ္ညႈိးလာ သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဘုရားသည္ ထိုအေၾကာင္းကိုသိ၍ သံဃာ၀င္အသက္ႏွစ္(၂၀) အၾကာတြင္ “သံဃာ႔၀ိနည္း”-ဟူေသာ သံဃာ၀င္မ်ား လိုက္နာရမည့္စည္းကမ္းကို စတင္ထုတ္ျပန္ ပညတ္ခဲ႔သည္။ ထို႔ျပင္ အမႈမျဖစ္ေပၚဘဲ ႀကိဳတင္၍စည္းကမ္းျပဳ ျခင္း (၀ါ) ၀ိနည္းပညတ္ျခင္း မျပဳခဲ႔၊ ေပၚေသာအမႈအေလ်ာက္ ၀ိနည္းကို ပညတ္ခဲ႔သည္၊ စည္းကမ္းျပဳခဲ႔သည္။
ဘုရားမေဟာေသာတရား
ဘုရားရွင္သည္ ဘုရားျဖစ္သည္မွ လြန္သည့္အခ်ိန္ထိ ၄၅ႏွစ္တာကာလ၌ သံဃာ ၀င္မ်ားႏွင္႔ ဆည္းကပ္သူ လူအမ်ားကို တရားေဟာခဲ႔သည္။ တရားမ်ား ေဟာၾကားရာ တြင္ ဘုရားသည္ လူ၊ လူ႔အသက္ႏွင္႔ လူမ႐ွိသည့္အရာမ်ားကို ျပတ္ျပတ္သားသား ျငင္းဆိုေဟာေျပာခဲ႔သည္။ လူမ်ား(ေလာက)ၿမဲသလား၊ မၿမဲသလား၊ လူမ်ား (ေလာက) အဆုံး႐ွိသလား၊ မ႐ွိသလား ျပႆနာ၊ ေသၿပီးေနာက္ ျဖစ္သလား၊ မျဖစ္သလား၊ တစ္ခ်ိဳ႕ျဖစ္၍ တစ္ခ်ိဳ႕မျဖစ္သလား၊ ျဖစ္လည္းမဟုတ္၊ မျဖစ္လည္းမဟုတ္သ လား ျပႆနာ၊ လူႏွင္႔အသက္ တူသလား၊ မတူသလား ျပႆနာ၊ ဤျပႆနာ (၁၀)ခ်က္ ျဖစ္သည္။ ဤျပႆနာ(၁၀)ခ်က္သည္ လူ႔ၿငိမ္းခ်မ္းမႈ အရိယသစၥာတရား ႏွင္႔မဆိုင္ဘဲ၊ အျမင္ေမွာက္မွား စိတၱဇပြားေစသည့္ ျပႆနာမ်ား ျဖစ္ေစသည့္ တရားမ်ားသာ ျဖစ္သည္ဟု ဘုရား႐ွင္႐ွင္းျပခဲ႔သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဘုရားေဟာေသာ တရားမ်ားသည္ လူ၏အရည္အေသြးျခင္းရာကို ေဖာ္ျပေနေသာ၊ လူ၏ဂုဏ္ရည္မ်ား ျဖစ္ေသာ လူ၏ ျပဳမူလႈပ္႐ွားမႈကံမ်ား၏ျဖစ္ရာ၊ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင္႔ ၿငိမ္းရာ၊ ၿငိမ္းေၾကာင္း ဟူေသာ အခ်က္ေလးခ်က္သာ ျဖစ္သည္။ ယင္းကို “အရိယသစၥာေလးပါး” ဟု သိၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ဘုရာ႔တပည့္သာ၀ကမ်ားက အရိယသစၥာေလးပါးမွ လြတ္ ေသာ ဘုရားတရားဟူသည္ မ႐ွိ(စတုသစၥ ၀ိနိမုေတၱာဓေမၼာနာမ နတၳိ) ဟုမွတ္တမ္း ျပဳခဲ႔ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ဘုရာရွင္သည္ သက္ေတာ္႐ွစ္ဆယ္၌ ၀မ္းေလ်ာေရာဂါျဖင္႔ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္မူသည္။ ပါ၀ါျပည္ မလႅာမင္းတို႔ အင္ၾကင္းဥယ်ာဥ္႐ွိ ေညာင္ေစာင္း ၌လဲေလ်ာင္းရင္း ဘုရားရွင္သည္ ပရိနိဗၺာန္ မျပဳမူမီ ေနာက္ဆုံးနာရီအနီးတိုင္ ေနာက္ဆုံးသာ၀ကျဖစ္ေသာ သုဘဒၵပရိဗိုဇ္ကို တရားေဟာေတာ္မူသည္ထိ လုံ႔လ၊ ၀ီရိယႀကီးမားစြာျဖင္႔ တရားကိုအေလးထားေတာ္မူခဲ႔သည္။ သုဘဒၵပရိဗိုဇ္ကို တရား ေဟာရာတြင္- “ငါဘုရား၏ အဆုံးအမသာသနာ၌သာ မဂၢင္႐ွစ္ပါးအက်င္႔ျမတ္တရား ႐ွိသည္၊ ထိုအက်င္႔ျမတ္ကို လိုက္နာက်င္႔ၾကံေနသမွ် ကာလပတ္လုံးလူ ေလာကတြင္ ရဟႏၲာမဆိတ္သုဥ္းေၾကာင္း” ေဟာခဲ႔သည္။
ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္ျပဳေတာ္္မူျခင္း
သုဘဒၵပရိဗိုဇ္ကို တရားေဟာအၿပီး ဘုရားရွင္သည္ေညာင္ေစာင္းထက္၌ ေလ်ာင္းလ်က္ပင္ တပည့္သံဃာ၀င္မ်ားအား မိမိအေပၚ၌ အျပစ္ျမင္လ်င္ ေျပာၾကရန္၊ တရား၌ ယုံမွား႐ွိလ်င္ ေမးၾကရန္ အခြင္႔ေပးရာ တပည့္သံဃာ၀င္တစ္ဦး တစ္ေယာက္ကမွ် ဘုရားအေပၚ အျပစ္စိုးစဥ္းမွ် မျမင္ၾကေၾကာင္း၊ တရား၌ ယုံမွား သကၤာ မ႐ွိၾကေၾကာင္း ျပန္ေလွ်ာက္ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ ဘုရားသည္ မွတ္သားဖြယ္ စကားေလးခြန္းေျပာခဲ႔သည္။
(၁) ဘုရားကို ဆြမ္း၊ သကၤန္း၊ ပန္း၊ ဆီမီး၊ ေရခ်မ္း အစ႐ွိေသာ အာမိသပူဇာျဖင္႔ ပူေဇာ္သကၠာရ ျပဳျခင္းထက္ တရားကို ျမတ္ႏိုးမႈကသာလြန္ေကာင္းမြန္ေၾကာင္း၊
(၂) ေျပာဆိုဆုံးမ၍ မရသူအား ေကာင္းမေကာင္း လမ္းညႊန္ဆုံးမမႈ မျပဳေတာ႔ဘဲ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားျခင္း ျဗဟၼဒဏ္ ထားရန္၊
(၃) ဘုရားအစား တရားႏွင္႔၀ိနည္းကို ဆရာအျဖစ္ ကိုးကြယ္ရန္၊
(၄) ၀ိနည္းအငယ္မ်ားကို ျပင္ဆင္ခြင္႔အာဏာကို သံဃာ႔ထံ ေပးအပ္ေၾကာင္း တို႔ ျဖစ္သည္။ (မွတ္သားသင့္ပါသည္)။
ဘုရားလြန္ၿပီးေနာက္ ႐ုပ္ၾကြင္းကို ရက္အနည္းငယ္ထားၿပီး၊ မီးသၿဂႋဳဟ္သည္။ မီးသၿဂႋဳဟ္ေသာအခါ မီး႐ွိန္ျပင္းခိုက္ အားလုံးျပာမက်မီေရျဖင္႔ၿငႇိမ္းေသာေၾကာင္႔ အ႐ိုးဓာတ္အခ်ိဳ႕ ပကတိအတိုင္းၾကြင္း၍၊ အမ်ားအားျဖင္႔ အလုံးအခဲမ်ားအျဖစ္ၾကြင္း သည္။ ဤဓာတ္ၾကြင္းမ်ားကို ပါဠိလို “အ၀ေသသရီရ”၊ ျမန္မာလို ကိုယ္ၾကြင္းမ်ားဟု ေခၚသည္။ ယေန႔ ဓာတ္ေတာ္မ်ားဟု ေခၚၾကသည္။ ဓာတ္ေတာ္ဟူသည္မွာ ဘုရား၏ဓာတ္ေလးပါးျဖစ္၍ ေခၚျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုကိုယ္ၾကြင္း ဓာတ္ေတာ္မ်ားသည္ ယေန႔ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား၏ ကိုးကြယ္ပူေဇာ္စရာမ်ားအျဖစ္ တည္႐ွိေနသည္။ ဓာတ္ေတာ္မ်ားႏွင္႔အျခားေသာ ဘုရားအသုံးအေဆာင္ ပစၥည္းအၾကြင္းအက်န္မ်ား ကို ေစတီ၊ ပုထိုးအျဖစ္ ဘုရားအထိမ္းအမွတ္မ်ား စိုက္ထူကိုးကြယ္ၾကသည္။ ဘုရား ႐ုပ္ထုမ်ားကိုလည္း ထုလုပ္ကိုးကြယ္ၾကသည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ဘုရား အထိမ္းအမွတ္ႏွင္႔ ႐ုပ္တုမ်ား၊ ဓာတ္ေတာ္မ်ား အနီးအပါးသို႔ေရာက္လ်င္ ဦးညႊတ္ ႐ိုေသဂါရ၀ျပဳ (ရွိခိုး) ၾကရသည္။ ထုိသုိ႔ ရွိခိုးပူေဇာ္ရာတြင္ ဘုရားရွင္ သက္ရွိထင္ ရွားရွိသကဲ့သို႔အာရံုျပဳ၍ ပူေဇာ္ၾကရပါမည္။ ဘုရာရွင္အား ရွိခိုးပူေဇာ္ျခင္းထက္ ဘုရားရွင္ေဟာၾကားခဲ့ေသာ တရားမ်ားအတုိင္း က်င့္ၾကံေနထုိင္သြားရန္မွာ ပို၍ပင္ အေရးႀကီးပါသည္။ တရားသိလာလွ်င္ ဘုရားကို ပို၍ပင္ယံုၾကည္မႈ၊ ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးေတာ္မ်ားကို ပို၍သိတက္လာမႈ မ်ားျဖစ္လာပါလိမ့္မည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္စာဖတ္သူမ်ားသည္လည္း မိမိတုိ႔သိေနၾကေတာ့ တရားေတာ္မ်ားအတိုင္း သတိရွိကာ ႀကိဳးစားက်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကပါ ရန္အေရးႀကီးပါသည္။
အဆင္းသာရွိ၍ အနံ႔မရွိေသာ တင့္တယ္လွပေသာ(ေပါက္ပန္းပြင့္စေသာ)ပန္းသည္ ပန္ဆင္သူ အားလံုး အားအနံ႔တည္းဟူေသာ အက်ိဳးကိုမေဆာင္ႏိုင္သကဲ့သို႔ ေကာင္းစြာေဟာၾကားေတာ္ မူအပ္ေသာ (ပိဋကတ္)တရားေတာ္သည္ မလုိုက္နာ မက်င့္ၾကံသူအား အက်ိဳးကိုမေဆာင္ႏိုင္။
(ဓမၼပဒ)
ထို႔ေၾကာင့္ ေအာက္တြင္ေရးသားထားပါေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါးတရားေတာ္သည္ စာဖတ္သူတို႔ လိုက္နာက်င့္ၾကံရန္ တစ္ခုတည္းေသာ လမ္းစဥ္ပင္ျဖစ္ပါေတာ့သည္။
စိရံတိ႒တု သဒၶေမၼာ
သဒၶေမၼာ- ေမြးေသလြတ္ေသာသူေတာ္ေကာင္းတရားသည္၊
စိရံ- ၾကာျမင့္စြာေသာ ကာလပတ္လံုး၊
တိ႒တု- တည္ပါေစသတည္း။
ေထရ၀ါဒ နွင္႔ မဟာယာန ကြာၿခားခ်က္မ်ား
မဟာယာနဘာသာကို လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စိတ္၀င္တစားရွိေသာ္လည္း အေႀကာင္းေႀကာင္း
ေႀကာင္႔မေလ႔လာၿဖစ္ပဲ အလွမ္းေ၀းေနႀကတာကို သတိထားမိပါတယ္၊ အထူးသၿဖင္႔ ကိုယ္နဲ႔ မဆိုင္ပါဘူးေလ ဆိုၿပီး ဖာသိဖာသာေနတာလဲ ပါမွာပါ၊ သုိ႔ေသာ္လည္း တိုင္းတပါးကို ေရာက္လာ
တဲ႔အခါမွာေတာ႔ ကုိယ္႔ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဘာသာမ်ိဳးစုံ၊ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံ၊ ေနာက္ဆုံး ဘာသာမဲ႔ ၀ါဒသမားကအစ ေတြ႔ၿမင္ေနႀကရတာေႀကာင္႔ မသိမၿဖစ္အေနနဲ႔ လိုအပ္လာတယ္၊ စာေရးသူတို႔ ဘုရားသားေတာ္ ရဟန္းေတြမွာေတာင္ ၿမန္မာၿပည္မွာတုံးက မလိုအပ္ဖူးလို႔ ထင္ခဲ႔မိတယ္၊
အခုေတာ႔ ကိုယ္႔၀န္းက်င္မွာ မဟာယာနဘုန္းႀကီးေတြ၊ သီလရွင္ေတြ ၊ တရုတ္ ကိုးရီးယား ဂ်ပန္လူမ်ိဳးေတြကို ေတြ႔လာ၇တဲ႔ အခါမွာေတာ႔ သူတို႔ဘာသာအေႀကာင္းကို မသိလို႔ မရေတာ႔ဘူူး၊ သူ႔တို႔ဘာသာကုိ အစအဆုံး ဘုရား တရားက အစ လုိက္ေမးေနရတယ္ ဆုိရင္ ကိုယ္႔ၿမန္မာလူမ်ိဳး သိကၡာေတာ္ေတာ္က်ေနၿပီ၊ သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီး ေၿပာတဲ႔ စကားတခြန္းကို မွတ္သားမိဘူးတယ္၊ ဘယ္ဘာသာကို မဆို ေလ႔လာထားပါ၊ သူတို႔နဲ႔ စကားေၿပာလို႔ အနိုင္လိုခ်င္၇င္ သူ႔တို႔ ဘာသာရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကို သိေနေတာ႔ ေၿပာဆိုရတာ ( ေနာက္ဆုံး ၿငင္းခုံရင္ေတာင္ ကိုယ္က အနိုင္ရမယ္ ) သိပ္လြယ္တယ္ တဲ႔။ အထူးသၿဖင္႔ စာေရးသူတို႔ ၿမန္မာနိုင္ငံမွာ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ ဆိုတာ တရုတ္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာသာ ရွိတာမို႔ ရဟန္းသံဃာေတြေရာ ဒကာ ဒကာမေတြပါ အလွမ္းေ၀းေနခဲ႔ႀကတယ္။ ဒါေႀကာင္႔ လက္လွမ္းမီွသေလာက္ကို တင္ၿပလို္က္ပါတယ္။
ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ - မည္ပုံ
ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူေသာ မဟာသကၠရာဇ္ ( ၁၄၈ )ခုနွစ္ ကဆုန္လၿပည္႔ေန႔မွေနာက္ ၃ လလြန္ေၿမာက္ၿပီးေသာအခါ အရွင္မဟာကႆပဦးေဆာင္ေသာ ရဟႏၱာမေထရ္ ၅၀၀ ၿဖင္႔ ရာဇၿဂိဳလ္ၿမိဳ႕တြင္ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္တို႔ကို တလုံးတပါဒမွ် ၿပင္ဆင္ ၿဖည္႔စြက္ၿခင္း၊ ထုတ္ႏွဳတ္ပယ္ရွားၿခင္း အလ်င္းမရွိခဲ႔ပဲ ေဟာေတာ္မူခဲ႔သည္႔အတုိင္း တေသြမတိမ္း ပထမသဂၤါယနာ တင္ေတာ္မူခဲ႔ႀကသည္။
အခ်ဳပ္အားၿဖင္႔ ဘုရားေဟာေတာ္မူခဲ႔ၿပီးေသာ တရားေတာ္တို႔ကို ယေန႔အခ်ိန္အထိ တလုံးတပါဒမွ် ၿပင္ဆင္ၿဖည္႔စြက္ၿခင္းမရွိပဲ တပည္႔သား သာ၀က အစဥ္အဆက္ လက္ဆင္႔ကမ္း သယ္ေဆာင္လာေသာ ၀ါဒကုိ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ( တပည္႔သား သာ၀က မေထရ္အစဥ္အဆက္ သယ္ေဆာင္လာေသာ ဘုရား၀ါဒ ) ဟု မွတ္နို္င္ပါသည္။
ဒုတိယ သဂၤါယနာ
ၿမတ္ဗုဒၶ လြန္ေတာ္မူၿပီး သာသနာႏွစ္ေပါင္း (၁၀၀)ၾကာၿပီးေနာက္ ၀ဇၨီတိုင္းသားရဟန္းမ်ား (ေဒ၀ဒတ္
တပည့္မ်ား )မွ အဓမၼ၀တၳဳ (၁၀)ပါးကို ေတာင္းဆုိခ့ဲၾကသည္။ ဥပမာ ေနလက္တစ္သစ္လြဲသည္႔
အခ်ိန္အထိ ၀ိကာလေဘာဇန လုပ္နို္င္တယ္၊ ေသႏု(အရက္ခပ္ ေပ်ာ့ေပ်ာ့ ယခုေခတ္ ထန္းရည္လိုမ်ိဳး )ကို ေသာက္နိုင္တယ္၊ ေရႊေငြမ်ားကို လူေတြလို စိတ္ႀကိဳက္ ကိုင္တြယ္အသံုးျပဳနို္င္တယ္ -- စသျဖင့္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီး ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာေတာ္အား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္လာသျဖင့္ ထုိရန္သူတို႔အား ကာကြယ္ရန္ ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ရၿပန္သည္။
(၂) သာသနာႏွစ္ (၁၀၀)ႏွစ္
(၃) ေနရာ ေ၀သာလီျပည္၊ ၀ါဠဳကာရာမေက်ာင္း
(၄) ေခါင္းေဆာင္ အရွင္ယသမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အရွင္ေရ၀တႏွင့္ အရွင္သဗၺကာမိ
(၅) သံဃာဦးေရ ရဟႏၲာေပါင္း (၇၀၀)
(၆) မင္း ကာလာေသာကမင္း
(၇) ၾကာျမင့္ခ်ိန္ (၈) လ
အရွင္ယသ၊ အရွင္ေရ၀တ အရွင္သဗၺကာမီ ဦးေဆာင္ေသာ ၇ဟႏၱာမ်ား ေ၀သာလီၿပည္၌ သဂၤါယနာတင္ေနစဥ္ ၀ဇၨီတိုင္းသားရဟန္းပ်က္မ်ားကို သံဃာထု၊ မင္းပရိသတ္ထု၊ ၿပည္သူလူထု ေပါင္းၿပီး နွင္ထုတ္ခဲ႔ႀကသည္၊ ထိုရဟန္းပ်က္ မ်ားကာ တစ္ေသာင္းေက်ာ္ ပမာဏ ရွိခဲ႔သည္ ဟူ၏။
ထိုရဟန္းပ်က္တို႔ ကို တိုင္းျပည္မွ ႏွင္ထုတ္လုိက္ရာ ၎တို႔သည္ ဟိမ၀ႏၲာေတာင္ေျခဖက္ သို႔ သြားေရာက္
ၿပီး ရွင္ဘုရင္တစ္ပါးမွ သနားကာ ခိုလႈံခြင့္ေပးလိုက္ရာမွ ထုိရဟန္းတို႔သည္လည္း သဂၤါယနာစင္ၿပိဳင္ တင္ခဲ့ၾကသည္။
ထုိရဟန္းတို႔အား တစ္ေသာင္းေက်ာ္ဟူေသာ ႀကီးမားေသာ အင္အားရွိသျဖင့္ မဟာသံဃိကဂိုဏ္းဟု နာမည္ တြင္ခ႔ဲသည္၊ ထိုဂိုဏ္းမွ မဟာယာန၀ါဒ ၿဖစ္လာသည္။
ထုိမွတဖန္ ေ၀သာလီ၌ က်န္ရိွခဲ့ၾကေသာ ရဟႏၲာ ( ၇၀၀ )အဖြဲ႔အား ဟီနယာနဂိုဏ္း ေသးငယ္ ေသာဂိုဏ္း ( တနည္းအားၿဖင္႔ သဗၺတၳိ၀ါဒဂိုဏ္း ) ဟု ေခၚတြင္ခဲ့သည္။ ထိုဂိုဏ္းမွ ေထရ၀ါဒ ဆင္းသက္လာပါသည္။ အမွန္ကေတာ႔ ငါတို႔က ရြာရဲ႕ ေၿမာက္ပိုင္းမွာ ေနတယ္ ဆိုရင္ သူတို႔က ေတာင္ပိုင္းမွာ ေနတယ္ ဟု အလိုလို မေၿပာေသာ္လည္း ေၿပာသကဲ႔သို႔ ေထရ၀ါဒ ကိုလည္း မဟာယာန ၀ါဒီ တို႔သည္ ဟီနယာန ဟု သုံးစြဲခဲ႔ႀကေလသည္၊
အိႏိၵယ ေတာင္ပိုင္းေဒသမွ စကာ ၿပန္႔နွ႔ံခဲ႔ေသာေႀကာင္႔ ေတာင္ပိုင္းဗုဒၶဘာသာ(ေထရ၀ါဒ) ဟုလည္းအလြယ္တကူ မွတ္နို္င္ေပသည္။ ယခုအခ်ိန္အထိ သီရိလကၤာ၊ ထိုင္း၊ ၿမန္မာ၊ ကေမၻာဒီယား၊ လာအို နိုင္ငံတို႔တြင္ သာသနာထြန္းကားေနဆဲမို႔ ေထရ၀ါဒ ၅ နိုင္ငံ ဟု အမ်ားက အသိအမွတ္ၿပဳ လက္ခံထားဆဲၿဖစ္သည္။
မဟာယာနမွာေတာ႔ မဇၥ်ိမေဒသ အိႏိၵယၿပည္ ေၿမာက္ပိုင္း ဟိမ၀ႏၱာကေန ၿပန္႔ပြားခဲ႔ေသာေႀကာင္႔ ေၿမာက္ပိုင္း ဗုဒၶဘာသာ ( မဟာယာန ) ဟု မွတ္နို္င္သည္၊ဘီစီ ၁ ရာစု မွ စကာ ေအဒီ ၁ ရာစု အအေတာအတြင္း မဟာယာန ၀ါဒ စတင္ၿဖစ္ေပၚလာသည္ဟု သိရသည္၊ မဟာယာနတို႔၏ Saddharma Pundarika Sutra သဒၶမၼပု႑ရိက သုတ္တြင္မူ ေအဒီ ၂ ရာစုမွ စကာ ေခါင္းေဆာင္ၿဖစ္ေသာ Nagarjuna နာဂဇုန သည္ သူ၏ သုညတ၀ါဒကို စြဲကိုင္ကာ အင္အားႀကီးမားေစခဲ႔သည္၊ ေအဒီ ၄ ရာစုေလာက္တြင္ေတာ႔Asanga အသဂၤ နွင္႔ Vasubandhu ၀သုဗႏၶဳ တို႔ လက္ထက္တြင္ မဟာယာနဘာသာသည္ အထြတ္အထိပ္အေၿခအေနသို႔ ေရာက္ရွိေအာင္ ၿပန္႔ပြားခဲ႔သည္ဟု ဆိုရပါမည္။
( မဟာ - ၿမင္႔ၿမတ္ေသာ၊ ယာန - နိဗၺာန္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးေသာ အရာ၊ ယာဥ္ဟူေသာ၊ ၀ါဒ - အယူရွိသူ )
ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ေၿမာက္ပိုင္း ဗုဒၶဘာသာ ေခၚ မဟာယာန သည္ တရုတ္ၿပည္၊ တိဗက္၊ ပါကစၥတန္၊ မြန္ဂိုလီးယား၊ ဗီယက္နမ္၊ ကိုးရီးယား ဂ်ပန္ စေသာ ေတာင္ အာရွ နိုင္ငံမ်ားအထိ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ၿပန္႔ပြားခဲ႔သည္၊ ထုိနိင္ငံတို႔တြင္ ေထရ၀ါဒ ဘာသာ အားေကာင္းစြာ ပ်ံ႕နွ႔ံသည္ဟူ၍ မႀကားဖူးခဲ႔ေပ။ အနည္းစုေတာ႔ ရွိခဲ႔လိမ္႔မည္၊ ထို႔ေႀကာင္႔ တရုတ္ ဂ်ပန္ ကိုးရီးယား တုိ႔၏ ဘာသာေရး အခန္းက႑မ်ားတြင္ တုံးေခါက္ၿခင္း၊ ဖေယာင္းတိုင္ အေမႊးတိုင္ ထြန္းၿခင္း ေသသူအား ရည္စူးကာ စကၠဴမ်ားအားမီးရွိဳ႕ ၿပာခ်ၿခင္း စသည္မ်ားသည္ နိုင္ငံ ဓေလ႔ ယဥ္ေက်းမွဳ႕အရ အနည္းငယ္ ကြဲလြဲသည္မွအပ တူညီေနႀကေပသည္။
ၿပိဳက်ခါနီး အိမ္ကို က်ားကန္ ထားရသလိုၿဖစ္ေနတဲ႔ မဟာယာန ဘာသာဟာ ေနာက္ပိုင္းေခတ္မွာေတာ႔ ဂ်ပန္နိုင္ငံက စၿပီး ရဟန္းေတာ္မ်ား အိမ္ေထာင္ၿပဳသင္႔တဲ႔ဂိုဏ္း၊ မၿပဳသင္႔တဲ႔ ဂိုဏ္း ဆိုၿပီး ကြဲၿပားလာတယ္၊ တခ်ိဳ႕အရက္ေသာက္ႀကတယ္၊ တခ်ိဳ႕က မေသာက္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕သက္သက္လြတ္စားတယ္၊ တခ်ိဳ႕က မစားႀကဘူး၊ ဒါေႀကာင္႔ ယခုအခ်ိန္မွာ ကိုးရီးယား ဂ်ပန္ ဘုန္းႀကီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ
အိမ္ေထာင္ရွိႀကတယ္၊ အရက္ေသာက္ႀကတယ္၊ ပါတီ နိုက္ကလပ္တက္ႀကတယ္ လို႔ တဆင္႔စကား ႀကားဖူးပါတယ္၊ တရုတ္၊ တိဗက္ ေဟာင္ေကာင္ ထုိင္၀မ္ စတဲ႔ နိုင္ငံေတြမွာ ရွိတဲ႔ မဟာယာနဘုန္းႀကီး ေတြကေတာ႔ အိမ္ေထာင္ၿပဳတယ္ လို႔ မႀကားမိပါဘူး၊ ဒါေႀကာင္႔ သူတို႔ကေတာ႔ နည္းနည္း သန္႔ရွင္းေသးတယ္ လို႔ ယူဆ၇မွာပါ။ သက္သက္လြတ္၀ါဒကေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ ႀကီးစိုးေနဆဲပါပဲ၊ ဒါကလဲ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္အခါကတည္းက အရွင္ေဒ၀ဒတ္က ေတာင္းဆု ငါးပါးထဲမွာ ရဟန္းေတာ္မ်ားသက္သက္လြတ္ စားဖို႔ သိကၡာပုဒ္ပညတ္ေတာ္မူပါဘုရား - ဆိုၿပီး ေတာင္းပန္ခဲ႔ဖူးေပမယ္႔ ဘုရားရွင္က ခြင္႔မၿပဳခဲ႔ဘူး။
အရင္းစစ္ေတာ႔ အၿမစ္ေၿမက - ဆုိသလို ေၿမာက္ပိုင္း ဗုဒၶဘာသာေခၚ မဟာယာန၀ါဒ ဟာလဲ ဒုတိယသဂၤါယနာ တင္ခ်ိန္ ကတည္းက အဓမၼ၀ါဒက ေန ဆင္းသက္လာတာမို႔ အယူ၀ါဒေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လြဲေနတာ မထူးဆန္းေတာ႔ပါဘူး။
လြတ္ေၿမာက္ရာ လမ္းမ်ား နွုိင္းယွဥ္ခ်က္
ေထရ၀ါဒ ဘာသာ တြင္ နိဗၺာန္ ပန္းတိုင္သို႔ -
၁ ။ သမၼာသမၺဳဒၶ အၿဖစ္နွင္႔ ကူးေၿမာက္ၿခင္း၊
၂ ။ ပေစၥကဗုဒၶါ ဘုရားငယ္အၿဖစ္ ကူးေၿမာက္ၿခင္း၊
၃ ။ သာ၀က ေဗာဓိ - ေခၚ ရဟႏၱာအၿဖစ္ ကူးေၿမာက္ၿခင္း ဟု သုံးမ်ိဳးရွိသည္။
မဟာယာန ဘာသာတြင္လည္း -
Bodhisattvayana, ( ေဗာဓိသတၱ ယာန ) ဘုရားအေလာင္းယာန၊
Prateka-Buddhayana, ( ပေစၥက ဗုဒၶယာန ) ပေစၥဗုဒၶါေလာင္း ယာန၊
Sravakayana ( သာ၀က ယာန ) သာ၀ကေလာင္း ယာန၊ၿဖင္႔ ကူးေၿမာက္ၿခင္း ဆိုၿပီး တူညီေသာ အမ်ိဳးအစားမ်ား ေတြ႔ရသည္။
ေထရ၀ါဒ ႏွင္႔ မဟာယာန၀ါဒတြင္ တူညီေသာ အဂၤါ ( ၆ ) ခ်က္
(၁) ျမတ္စြာဘုရားကို နွစ္ဖက္စလုံးက ဆရာ အျဖစ္လက္ခံၾကတယ္။
(၂) သစၥာ ေလးပါး တရားေတာ္ကို ႏွစ္ဖက္လံုးက အျပည္႔အ၀လက္ခံၾကတယ္။
(၃) မဂၢင္ရွစ္ပါး တရားကိုလဲ လက္ခံတာခ်င္း တူညီတယ္၊
(၄) ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ကို လက္ခံတာလဲ တူညီတယ္၊
(၅) ဖန္ဆင္းရွင္ကို ႏွစ္ဖက္လံုးမွာ လက္မခံပဲ ပယ္ၿမစ္ပါတယ္။
(၆) အနိစၥ ၊ဒုကၡ၊အနတၱ နဲ႔ သီလ၊သမာဓိ ၊ပညာေတြကို ႏွစ္ဖက္လံုးက လက္ခံၾကတယ္။
Mahayana and Theravada
Now, what is the difference between Mahayana and Theravada?
I have studied Mahayana for many years and the more I study it, the more I find there is hardly any difference between Theravada and Mahayana with regard to the fundamental teachings.
1- Both accept Sakyamuni Buddha as the Teacher.
2- The Four Noble Truths are exactly the same in both schools.
3- The Eightfold Path is exactly the same in both schools.
4- The Paticca-samuppada or the Dependent Origination is the same in both schools.
5- Both rejected the idea of a supreme being who created and governed this world.
6- Both accept Anicca, Dukkha, Anatta and Sila, Samadhi, Panna without any difference.
အနတၱကို နွစ္ဖက္စလုံးက လက္မခံႀကေပမယ္႔ ကြဲျပားခ်က္က တရားေတာ္ေတြ မဟုတ္ဘဲ ေဗာဓိသတၱ လို႔ ေခၚတဲ႔ ဘုရားေလာင္း ၊ ဘုရားက်င္႔စဥ္ အေပၚမွာ ထားတဲ႔ သေဘာထား ျဖစ္ေနတယ္။
ေထရ၀ါဒ က ဘုရားေလာင္း ကို ပုထုဇဥ္ပဲရွိေသးလို႔ မကိုးကြယ္ဘူး။ ေထရ၀ါဒဆိုတာ ရဟႏၱာ ျဖစ္ဖို႔ က်င္႔တဲ႔ ၀ါဒျဖစ္ျပီး ၊ မဟာယာနကေတာ႔ ဗုဒၶျဖစ္မယ္႔ ဘုရားေလာင္း ေဗာဓိသတၱက်င္႔စဥ္ကို လက္ခံတဲ႔ ၀ါဒပါ။
ေထရ၀ါဒမွာ ေဗာဓိသတၱကို လြတ္ေျမာက္ရာ သစၥာတရားကို မသိေသးတဲ႔ ပုထုဇဥ္မို႔ မကိုးကြယ္
ေသးေပမယ္႔ ၊ မဟာယာန မွာေတာ႔ ကိုးကြယ္စရာ ေဗာဓိသတၱေတြ မ်ားပါတယ္။ ဘုရားေလာင္း ၊ ဘုရားရဲ႔ မိခင္၊ ဖခင္ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။
ဖားေအာက္ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ဓမၼစၾကာႏွင္႔ ၀ိပႆနာ တရားေတာ္ကို နာဖူးပါတယ္၊
မဟာယာန အယူ၀ါဒမွာ - အရဟတၱဖိုလ္ရျပီးသား ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္ဟာ ဒီဘ၀ကေန နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳလို႔ မရေသးဘူး။ ရဟႏၱာအၿဖစ္ကေန အနာဂမ္ ၊ သကဒါဂမ္ ၊ ေသာတာပန္ အထိ ျပန္ ေလွ်ာက်သြားတယ္။ ပုထုဇဥ္ျပန္ျဖစ္သြားရမယ္ ။ ျပီးမွ ဘုရားဆုပန္ျပီး ဘုရားျဖစ္ဖို႔ ျပန္ၾကိဳးစားၾကရမယ္။
ေထရ၀ါဒ မွာေတာ႔ မဟုတ္ဘူး - ပုထုဇဥ္ဘ၀ကေန ေသာတာပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၱာ အစဥ္အတိုင္းၿဖစ္ၿပီးရင္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ၿပဳရတာပါပဲ၊ ေနာက္ဆုံးဘ၀ေပါ႔၊ သူ႔အတြက္ ဒီဘ၀ ဒီခႏၶာကိုယ္ဟာ ေနာက္ဆုံးပါပဲ၊ ဘုရားေဟာထားတဲ႔ စကားေလးတခြန္းရွိတယ္၊ ရဟႏၱာၿဖစ္တဲ႔သူ မ်ားလဲ ေၿပာေလ႔ရွိႀကတယ္၊ အထူးသၿဖင္႔ ဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္ပါ။
(၁) အကုပၸါ ေမ ၀ိမုတၱိ = ငါ၏ ရရွိၿပီးေသာ အရဟတၱဖိုလ္ ဥာဏ္သည္ ဘယ္လိုအေႀကာင္း
ေႀကာင္႔မွ မပ်က္စီးနိုင္ေတာ႔ေပ။
(၂) အယမႏၱိမာ ဇာတိ ၊ နတၳိ ဒါနိ ပုန ဗၻေ၀ါတိ = ဒီဘ၀သည္ ေနာက္ဆံုးဘ၀ပဲ။ ေနာက္ထပ္ ဘ၀သစ္ ဆိုတာ မရွိေတာ႔ဘူး၊
(၃) နာပရံ ဣတၳတၳာယာတိ ပဇာနာတိ - ၇ဟႏၱာ ၿဖစ္ၿပီးရင္ ေနာက္ထပ္ က်င္႔ႀကံစရာ လုံး၀ မရွိေတာ႔ဘူး - တဲ႔။
ဒါကို ေထာက္ေသာအားၿဖင္႔ ေထရ၀ါဒဟာ အားလုံး ဘုရားေဟာစကားနဲ႔ တူညီေနေသးတယ္။
မဟာယာနမွာေတာ႔ ကိုယ္မႀကိဳက္တာေတြကို ပယ္လိုက္၊ ထုတ္လိုက္ ၿပန္ထည္႔လိုက္၊ အသစ္ထပ္တိုးလိုက္နဲ႔ ေခတ္အ ဆက္ဆက္ ၿဖတ္သန္းခဲ႔တာမို႔ ဘယ္တရားက ဘုရားေဟာ တရား အစစ္အမွန္လဲ ဆိုတာ တိတိက်က် ေၿပာနိုင္ဖို႔ ခက္ခဲတဲ႔ အေၿခအေနကို ေရာက္ေနပါၿပီ။ စစ္မွန္ေသာ တရားေတာ္တို႔ သည္ မိမိတို႔ လက္ထဲမွာသာ ရွိေနေသးေသာေႀကာင္႔ အက်ိဳးရွိရွိ အသုံးခ်နိုင္ႀကပါေစ ဟုသာ တုိက္တြန္းစကားဆိုရင္း နိဂုံး ခ်ဳပ္ပါရေစ --
ေမတၱာၿဖင္႔
အရွင္သုနႏၵာလကၤာရ M A ( ပန္းကမၻာ )
ကိုးကား --
စူဠ၀ါပါဠိေတာ္
အနတၱလကၡဏသုတ္ေတာ္
ဖားေအာက္ တရားေတာ္
Theravada-Mahayana Buddhism written by Ven. Dr. W. Rahula
(Credit to အရွင္သုနႏၵာလကၤာရ M A ( ပန္းကမၻာ ))
အျပည့္အစံုဖတ္ရန္
ေႀကာင္႔မေလ႔လာၿဖစ္ပဲ အလွမ္းေ၀းေနႀကတာကို သတိထားမိပါတယ္၊ အထူးသၿဖင္႔ ကိုယ္နဲ႔ မဆိုင္ပါဘူးေလ ဆိုၿပီး ဖာသိဖာသာေနတာလဲ ပါမွာပါ၊ သုိ႔ေသာ္လည္း တိုင္းတပါးကို ေရာက္လာ
တဲ႔အခါမွာေတာ႔ ကုိယ္႔ပတ္၀န္းက်င္မွာ ဘာသာမ်ိဳးစုံ၊ လူမ်ိဳးေပါင္းစုံ၊ ေနာက္ဆုံး ဘာသာမဲ႔ ၀ါဒသမားကအစ ေတြ႔ၿမင္ေနႀကရတာေႀကာင္႔ မသိမၿဖစ္အေနနဲ႔ လိုအပ္လာတယ္၊ စာေရးသူတို႔ ဘုရားသားေတာ္ ရဟန္းေတြမွာေတာင္ ၿမန္မာၿပည္မွာတုံးက မလိုအပ္ဖူးလို႔ ထင္ခဲ႔မိတယ္၊
အခုေတာ႔ ကိုယ္႔၀န္းက်င္မွာ မဟာယာနဘုန္းႀကီးေတြ၊ သီလရွင္ေတြ ၊ တရုတ္ ကိုးရီးယား ဂ်ပန္လူမ်ိဳးေတြကို ေတြ႔လာ၇တဲ႔ အခါမွာေတာ႔ သူတို႔ဘာသာအေႀကာင္းကို မသိလို႔ မရေတာ႔ဘူူး၊ သူ႔တို႔ဘာသာကုိ အစအဆုံး ဘုရား တရားက အစ လုိက္ေမးေနရတယ္ ဆုိရင္ ကိုယ္႔ၿမန္မာလူမ်ိဳး သိကၡာေတာ္ေတာ္က်ေနၿပီ၊ သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီး ေၿပာတဲ႔ စကားတခြန္းကို မွတ္သားမိဘူးတယ္၊ ဘယ္ဘာသာကို မဆို ေလ႔လာထားပါ၊ သူတို႔နဲ႔ စကားေၿပာလို႔ အနိုင္လိုခ်င္၇င္ သူ႔တို႔ ဘာသာရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကို သိေနေတာ႔ ေၿပာဆိုရတာ ( ေနာက္ဆုံး ၿငင္းခုံရင္ေတာင္ ကိုယ္က အနိုင္ရမယ္ ) သိပ္လြယ္တယ္ တဲ႔။ အထူးသၿဖင္႔ စာေရးသူတို႔ ၿမန္မာနိုင္ငံမွာ မဟာယာန ဗုဒၶဘာသာ ဆိုတာ တရုတ္ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းေတြမွာသာ ရွိတာမို႔ ရဟန္းသံဃာေတြေရာ ဒကာ ဒကာမေတြပါ အလွမ္းေ၀းေနခဲ႔ႀကတယ္။ ဒါေႀကာင္႔ လက္လွမ္းမီွသေလာက္ကို တင္ၿပလို္က္ပါတယ္။
ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ - မည္ပုံ
ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံေတာ္မူေသာ မဟာသကၠရာဇ္ ( ၁၄၈ )ခုနွစ္ ကဆုန္လၿပည္႔ေန႔မွေနာက္ ၃ လလြန္ေၿမာက္ၿပီးေသာအခါ အရွင္မဟာကႆပဦးေဆာင္ေသာ ရဟႏၱာမေထရ္ ၅၀၀ ၿဖင္႔ ရာဇၿဂိဳလ္ၿမိဳ႕တြင္ဘုရားရွင္၏ တရားေတာ္တို႔ကို တလုံးတပါဒမွ် ၿပင္ဆင္ ၿဖည္႔စြက္ၿခင္း၊ ထုတ္ႏွဳတ္ပယ္ရွားၿခင္း အလ်င္းမရွိခဲ႔ပဲ ေဟာေတာ္မူခဲ႔သည္႔အတုိင္း တေသြမတိမ္း ပထမသဂၤါယနာ တင္ေတာ္မူခဲ႔ႀကသည္။
အခ်ဳပ္အားၿဖင္႔ ဘုရားေဟာေတာ္မူခဲ႔ၿပီးေသာ တရားေတာ္တို႔ကို ယေန႔အခ်ိန္အထိ တလုံးတပါဒမွ် ၿပင္ဆင္ၿဖည္႔စြက္ၿခင္းမရွိပဲ တပည္႔သား သာ၀က အစဥ္အဆက္ လက္ဆင္႔ကမ္း သယ္ေဆာင္လာေသာ ၀ါဒကုိ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာ ( တပည္႔သား သာ၀က မေထရ္အစဥ္အဆက္ သယ္ေဆာင္လာေသာ ဘုရား၀ါဒ ) ဟု မွတ္နို္င္ပါသည္။
ဒုတိယ သဂၤါယနာ
ၿမတ္ဗုဒၶ လြန္ေတာ္မူၿပီး သာသနာႏွစ္ေပါင္း (၁၀၀)ၾကာၿပီးေနာက္ ၀ဇၨီတိုင္းသားရဟန္းမ်ား (ေဒ၀ဒတ္
တပည့္မ်ား )မွ အဓမၼ၀တၳဳ (၁၀)ပါးကို ေတာင္းဆုိခ့ဲၾကသည္။ ဥပမာ ေနလက္တစ္သစ္လြဲသည္႔
အခ်ိန္အထိ ၀ိကာလေဘာဇန လုပ္နို္င္တယ္၊ ေသႏု(အရက္ခပ္ ေပ်ာ့ေပ်ာ့ ယခုေခတ္ ထန္းရည္လိုမ်ိဳး )ကို ေသာက္နိုင္တယ္၊ ေရႊေငြမ်ားကို လူေတြလို စိတ္ႀကိဳက္ ကိုင္တြယ္အသံုးျပဳနို္င္တယ္ -- စသျဖင့္ ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီး ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာေတာ္အား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုပ္လာသျဖင့္ ထုိရန္သူတို႔အား ကာကြယ္ရန္ ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ရၿပန္သည္။
(၂) သာသနာႏွစ္ (၁၀၀)ႏွစ္
(၃) ေနရာ ေ၀သာလီျပည္၊ ၀ါဠဳကာရာမေက်ာင္း
(၄) ေခါင္းေဆာင္ အရွင္ယသမေထရ္ ဦးေဆာင္ေသာ အရွင္ေရ၀တႏွင့္ အရွင္သဗၺကာမိ
(၅) သံဃာဦးေရ ရဟႏၲာေပါင္း (၇၀၀)
(၆) မင္း ကာလာေသာကမင္း
(၇) ၾကာျမင့္ခ်ိန္ (၈) လ
အရွင္ယသ၊ အရွင္ေရ၀တ အရွင္သဗၺကာမီ ဦးေဆာင္ေသာ ၇ဟႏၱာမ်ား ေ၀သာလီၿပည္၌ သဂၤါယနာတင္ေနစဥ္ ၀ဇၨီတိုင္းသားရဟန္းပ်က္မ်ားကို သံဃာထု၊ မင္းပရိသတ္ထု၊ ၿပည္သူလူထု ေပါင္းၿပီး နွင္ထုတ္ခဲ႔ႀကသည္၊ ထိုရဟန္းပ်က္ မ်ားကာ တစ္ေသာင္းေက်ာ္ ပမာဏ ရွိခဲ႔သည္ ဟူ၏။
ထိုရဟန္းပ်က္တို႔ ကို တိုင္းျပည္မွ ႏွင္ထုတ္လုိက္ရာ ၎တို႔သည္ ဟိမ၀ႏၲာေတာင္ေျခဖက္ သို႔ သြားေရာက္
ၿပီး ရွင္ဘုရင္တစ္ပါးမွ သနားကာ ခိုလႈံခြင့္ေပးလိုက္ရာမွ ထုိရဟန္းတို႔သည္လည္း သဂၤါယနာစင္ၿပိဳင္ တင္ခဲ့ၾကသည္။
ထုိရဟန္းတို႔အား တစ္ေသာင္းေက်ာ္ဟူေသာ ႀကီးမားေသာ အင္အားရွိသျဖင့္ မဟာသံဃိကဂိုဏ္းဟု နာမည္ တြင္ခ႔ဲသည္၊ ထိုဂိုဏ္းမွ မဟာယာန၀ါဒ ၿဖစ္လာသည္။
ထုိမွတဖန္ ေ၀သာလီ၌ က်န္ရိွခဲ့ၾကေသာ ရဟႏၲာ ( ၇၀၀ )အဖြဲ႔အား ဟီနယာနဂိုဏ္း ေသးငယ္ ေသာဂိုဏ္း ( တနည္းအားၿဖင္႔ သဗၺတၳိ၀ါဒဂိုဏ္း ) ဟု ေခၚတြင္ခဲ့သည္။ ထိုဂိုဏ္းမွ ေထရ၀ါဒ ဆင္းသက္လာပါသည္။ အမွန္ကေတာ႔ ငါတို႔က ရြာရဲ႕ ေၿမာက္ပိုင္းမွာ ေနတယ္ ဆိုရင္ သူတို႔က ေတာင္ပိုင္းမွာ ေနတယ္ ဟု အလိုလို မေၿပာေသာ္လည္း ေၿပာသကဲ႔သို႔ ေထရ၀ါဒ ကိုလည္း မဟာယာန ၀ါဒီ တို႔သည္ ဟီနယာန ဟု သုံးစြဲခဲ႔ႀကေလသည္၊
အိႏိၵယ ေတာင္ပိုင္းေဒသမွ စကာ ၿပန္႔နွ႔ံခဲ႔ေသာေႀကာင္႔ ေတာင္ပိုင္းဗုဒၶဘာသာ(ေထရ၀ါဒ) ဟုလည္းအလြယ္တကူ မွတ္နို္င္ေပသည္။ ယခုအခ်ိန္အထိ သီရိလကၤာ၊ ထိုင္း၊ ၿမန္မာ၊ ကေမၻာဒီယား၊ လာအို နိုင္ငံတို႔တြင္ သာသနာထြန္းကားေနဆဲမို႔ ေထရ၀ါဒ ၅ နိုင္ငံ ဟု အမ်ားက အသိအမွတ္ၿပဳ လက္ခံထားဆဲၿဖစ္သည္။
မဟာယာနမွာေတာ႔ မဇၥ်ိမေဒသ အိႏိၵယၿပည္ ေၿမာက္ပိုင္း ဟိမ၀ႏၱာကေန ၿပန္႔ပြားခဲ႔ေသာေႀကာင္႔ ေၿမာက္ပိုင္း ဗုဒၶဘာသာ ( မဟာယာန ) ဟု မွတ္နို္င္သည္၊ဘီစီ ၁ ရာစု မွ စကာ ေအဒီ ၁ ရာစု အအေတာအတြင္း မဟာယာန ၀ါဒ စတင္ၿဖစ္ေပၚလာသည္ဟု သိရသည္၊ မဟာယာနတို႔၏ Saddharma Pundarika Sutra သဒၶမၼပု႑ရိက သုတ္တြင္မူ ေအဒီ ၂ ရာစုမွ စကာ ေခါင္းေဆာင္ၿဖစ္ေသာ Nagarjuna နာဂဇုန သည္ သူ၏ သုညတ၀ါဒကို စြဲကိုင္ကာ အင္အားႀကီးမားေစခဲ႔သည္၊ ေအဒီ ၄ ရာစုေလာက္တြင္ေတာ႔Asanga အသဂၤ နွင္႔ Vasubandhu ၀သုဗႏၶဳ တို႔ လက္ထက္တြင္ မဟာယာနဘာသာသည္ အထြတ္အထိပ္အေၿခအေနသို႔ ေရာက္ရွိေအာင္ ၿပန္႔ပြားခဲ႔သည္ဟု ဆိုရပါမည္။
( မဟာ - ၿမင္႔ၿမတ္ေသာ၊ ယာန - နိဗၺာန္သို႔ ပို႔ေဆာင္ေပးေသာ အရာ၊ ယာဥ္ဟူေသာ၊ ၀ါဒ - အယူရွိသူ )
ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ေၿမာက္ပိုင္း ဗုဒၶဘာသာ ေခၚ မဟာယာန သည္ တရုတ္ၿပည္၊ တိဗက္၊ ပါကစၥတန္၊ မြန္ဂိုလီးယား၊ ဗီယက္နမ္၊ ကိုးရီးယား ဂ်ပန္ စေသာ ေတာင္ အာရွ နိုင္ငံမ်ားအထိ နွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေခတ္အဆက္ဆက္ ၿပန္႔ပြားခဲ႔သည္၊ ထုိနိင္ငံတို႔တြင္ ေထရ၀ါဒ ဘာသာ အားေကာင္းစြာ ပ်ံ႕နွ႔ံသည္ဟူ၍ မႀကားဖူးခဲ႔ေပ။ အနည္းစုေတာ႔ ရွိခဲ႔လိမ္႔မည္၊ ထို႔ေႀကာင္႔ တရုတ္ ဂ်ပန္ ကိုးရီးယား တုိ႔၏ ဘာသာေရး အခန္းက႑မ်ားတြင္ တုံးေခါက္ၿခင္း၊ ဖေယာင္းတိုင္ အေမႊးတိုင္ ထြန္းၿခင္း ေသသူအား ရည္စူးကာ စကၠဴမ်ားအားမီးရွိဳ႕ ၿပာခ်ၿခင္း စသည္မ်ားသည္ နိုင္ငံ ဓေလ႔ ယဥ္ေက်းမွဳ႕အရ အနည္းငယ္ ကြဲလြဲသည္မွအပ တူညီေနႀကေပသည္။
ၿပိဳက်ခါနီး အိမ္ကို က်ားကန္ ထားရသလိုၿဖစ္ေနတဲ႔ မဟာယာန ဘာသာဟာ ေနာက္ပိုင္းေခတ္မွာေတာ႔ ဂ်ပန္နိုင္ငံက စၿပီး ရဟန္းေတာ္မ်ား အိမ္ေထာင္ၿပဳသင္႔တဲ႔ဂိုဏ္း၊ မၿပဳသင္႔တဲ႔ ဂိုဏ္း ဆိုၿပီး ကြဲၿပားလာတယ္၊ တခ်ိဳ႕အရက္ေသာက္ႀကတယ္၊ တခ်ိဳ႕က မေသာက္ဘူး၊ တခ်ိဳ႕သက္သက္လြတ္စားတယ္၊ တခ်ိဳ႕က မစားႀကဘူး၊ ဒါေႀကာင္႔ ယခုအခ်ိန္မွာ ကိုးရီးယား ဂ်ပန္ ဘုန္းႀကီးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ
အိမ္ေထာင္ရွိႀကတယ္၊ အရက္ေသာက္ႀကတယ္၊ ပါတီ နိုက္ကလပ္တက္ႀကတယ္ လို႔ တဆင္႔စကား ႀကားဖူးပါတယ္၊ တရုတ္၊ တိဗက္ ေဟာင္ေကာင္ ထုိင္၀မ္ စတဲ႔ နိုင္ငံေတြမွာ ရွိတဲ႔ မဟာယာနဘုန္းႀကီး ေတြကေတာ႔ အိမ္ေထာင္ၿပဳတယ္ လို႔ မႀကားမိပါဘူး၊ ဒါေႀကာင္႔ သူတို႔ကေတာ႔ နည္းနည္း သန္႔ရွင္းေသးတယ္ လို႔ ယူဆ၇မွာပါ။ သက္သက္လြတ္၀ါဒကေတာ႔ ေတာ္ေတာ္ ႀကီးစိုးေနဆဲပါပဲ၊ ဒါကလဲ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္အခါကတည္းက အရွင္ေဒ၀ဒတ္က ေတာင္းဆု ငါးပါးထဲမွာ ရဟန္းေတာ္မ်ားသက္သက္လြတ္ စားဖို႔ သိကၡာပုဒ္ပညတ္ေတာ္မူပါဘုရား - ဆိုၿပီး ေတာင္းပန္ခဲ႔ဖူးေပမယ္႔ ဘုရားရွင္က ခြင္႔မၿပဳခဲ႔ဘူး။
အရင္းစစ္ေတာ႔ အၿမစ္ေၿမက - ဆုိသလို ေၿမာက္ပိုင္း ဗုဒၶဘာသာေခၚ မဟာယာန၀ါဒ ဟာလဲ ဒုတိယသဂၤါယနာ တင္ခ်ိန္ ကတည္းက အဓမၼ၀ါဒက ေန ဆင္းသက္လာတာမို႔ အယူ၀ါဒေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လြဲေနတာ မထူးဆန္းေတာ႔ပါဘူး။
လြတ္ေၿမာက္ရာ လမ္းမ်ား နွုိင္းယွဥ္ခ်က္
ေထရ၀ါဒ ဘာသာ တြင္ နိဗၺာန္ ပန္းတိုင္သို႔ -
၁ ။ သမၼာသမၺဳဒၶ အၿဖစ္နွင္႔ ကူးေၿမာက္ၿခင္း၊
၂ ။ ပေစၥကဗုဒၶါ ဘုရားငယ္အၿဖစ္ ကူးေၿမာက္ၿခင္း၊
၃ ။ သာ၀က ေဗာဓိ - ေခၚ ရဟႏၱာအၿဖစ္ ကူးေၿမာက္ၿခင္း ဟု သုံးမ်ိဳးရွိသည္။
မဟာယာန ဘာသာတြင္လည္း -
Bodhisattvayana, ( ေဗာဓိသတၱ ယာန ) ဘုရားအေလာင္းယာန၊
Prateka-Buddhayana, ( ပေစၥက ဗုဒၶယာန ) ပေစၥဗုဒၶါေလာင္း ယာန၊
Sravakayana ( သာ၀က ယာန ) သာ၀ကေလာင္း ယာန၊ၿဖင္႔ ကူးေၿမာက္ၿခင္း ဆိုၿပီး တူညီေသာ အမ်ိဳးအစားမ်ား ေတြ႔ရသည္။
ေထရ၀ါဒ ႏွင္႔ မဟာယာန၀ါဒတြင္ တူညီေသာ အဂၤါ ( ၆ ) ခ်က္
(၁) ျမတ္စြာဘုရားကို နွစ္ဖက္စလုံးက ဆရာ အျဖစ္လက္ခံၾကတယ္။
(၂) သစၥာ ေလးပါး တရားေတာ္ကို ႏွစ္ဖက္လံုးက အျပည္႔အ၀လက္ခံၾကတယ္။
(၃) မဂၢင္ရွစ္ပါး တရားကိုလဲ လက္ခံတာခ်င္း တူညီတယ္၊
(၄) ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ ေဒသနာေတာ္ကို လက္ခံတာလဲ တူညီတယ္၊
(၅) ဖန္ဆင္းရွင္ကို ႏွစ္ဖက္လံုးမွာ လက္မခံပဲ ပယ္ၿမစ္ပါတယ္။
(၆) အနိစၥ ၊ဒုကၡ၊အနတၱ နဲ႔ သီလ၊သမာဓိ ၊ပညာေတြကို ႏွစ္ဖက္လံုးက လက္ခံၾကတယ္။
Mahayana and Theravada
Now, what is the difference between Mahayana and Theravada?
I have studied Mahayana for many years and the more I study it, the more I find there is hardly any difference between Theravada and Mahayana with regard to the fundamental teachings.
1- Both accept Sakyamuni Buddha as the Teacher.
2- The Four Noble Truths are exactly the same in both schools.
3- The Eightfold Path is exactly the same in both schools.
4- The Paticca-samuppada or the Dependent Origination is the same in both schools.
5- Both rejected the idea of a supreme being who created and governed this world.
6- Both accept Anicca, Dukkha, Anatta and Sila, Samadhi, Panna without any difference.
အနတၱကို နွစ္ဖက္စလုံးက လက္မခံႀကေပမယ္႔ ကြဲျပားခ်က္က တရားေတာ္ေတြ မဟုတ္ဘဲ ေဗာဓိသတၱ လို႔ ေခၚတဲ႔ ဘုရားေလာင္း ၊ ဘုရားက်င္႔စဥ္ အေပၚမွာ ထားတဲ႔ သေဘာထား ျဖစ္ေနတယ္။
ေထရ၀ါဒ က ဘုရားေလာင္း ကို ပုထုဇဥ္ပဲရွိေသးလို႔ မကိုးကြယ္ဘူး။ ေထရ၀ါဒဆိုတာ ရဟႏၱာ ျဖစ္ဖို႔ က်င္႔တဲ႔ ၀ါဒျဖစ္ျပီး ၊ မဟာယာနကေတာ႔ ဗုဒၶျဖစ္မယ္႔ ဘုရားေလာင္း ေဗာဓိသတၱက်င္႔စဥ္ကို လက္ခံတဲ႔ ၀ါဒပါ။
ေထရ၀ါဒမွာ ေဗာဓိသတၱကို လြတ္ေျမာက္ရာ သစၥာတရားကို မသိေသးတဲ႔ ပုထုဇဥ္မို႔ မကိုးကြယ္
ေသးေပမယ္႔ ၊ မဟာယာန မွာေတာ႔ ကိုးကြယ္စရာ ေဗာဓိသတၱေတြ မ်ားပါတယ္။ ဘုရားေလာင္း ၊ ဘုရားရဲ႔ မိခင္၊ ဖခင္ အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္။
ဖားေအာက္ဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ဓမၼစၾကာႏွင္႔ ၀ိပႆနာ တရားေတာ္ကို နာဖူးပါတယ္၊
မဟာယာန အယူ၀ါဒမွာ - အရဟတၱဖိုလ္ရျပီးသား ရဟႏၱာပုဂၢိဳလ္ဟာ ဒီဘ၀ကေန နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳလို႔ မရေသးဘူး။ ရဟႏၱာအၿဖစ္ကေန အနာဂမ္ ၊ သကဒါဂမ္ ၊ ေသာတာပန္ အထိ ျပန္ ေလွ်ာက်သြားတယ္။ ပုထုဇဥ္ျပန္ျဖစ္သြားရမယ္ ။ ျပီးမွ ဘုရားဆုပန္ျပီး ဘုရားျဖစ္ဖို႔ ျပန္ၾကိဳးစားၾကရမယ္။
ေထရ၀ါဒ မွာေတာ႔ မဟုတ္ဘူး - ပုထုဇဥ္ဘ၀ကေန ေသာတာပန္၊ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္၊ ရဟႏၱာ အစဥ္အတိုင္းၿဖစ္ၿပီးရင္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ၿပဳရတာပါပဲ၊ ေနာက္ဆုံးဘ၀ေပါ႔၊ သူ႔အတြက္ ဒီဘ၀ ဒီခႏၶာကိုယ္ဟာ ေနာက္ဆုံးပါပဲ၊ ဘုရားေဟာထားတဲ႔ စကားေလးတခြန္းရွိတယ္၊ ရဟႏၱာၿဖစ္တဲ႔သူ မ်ားလဲ ေၿပာေလ႔ရွိႀကတယ္၊ အထူးသၿဖင္႔ ဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္ပါ။
(၁) အကုပၸါ ေမ ၀ိမုတၱိ = ငါ၏ ရရွိၿပီးေသာ အရဟတၱဖိုလ္ ဥာဏ္သည္ ဘယ္လိုအေႀကာင္း
ေႀကာင္႔မွ မပ်က္စီးနိုင္ေတာ႔ေပ။
(၂) အယမႏၱိမာ ဇာတိ ၊ နတၳိ ဒါနိ ပုန ဗၻေ၀ါတိ = ဒီဘ၀သည္ ေနာက္ဆံုးဘ၀ပဲ။ ေနာက္ထပ္ ဘ၀သစ္ ဆိုတာ မရွိေတာ႔ဘူး၊
(၃) နာပရံ ဣတၳတၳာယာတိ ပဇာနာတိ - ၇ဟႏၱာ ၿဖစ္ၿပီးရင္ ေနာက္ထပ္ က်င္႔ႀကံစရာ လုံး၀ မရွိေတာ႔ဘူး - တဲ႔။
ဒါကို ေထာက္ေသာအားၿဖင္႔ ေထရ၀ါဒဟာ အားလုံး ဘုရားေဟာစကားနဲ႔ တူညီေနေသးတယ္။
မဟာယာနမွာေတာ႔ ကိုယ္မႀကိဳက္တာေတြကို ပယ္လိုက္၊ ထုတ္လိုက္ ၿပန္ထည္႔လိုက္၊ အသစ္ထပ္တိုးလိုက္နဲ႔ ေခတ္အ ဆက္ဆက္ ၿဖတ္သန္းခဲ႔တာမို႔ ဘယ္တရားက ဘုရားေဟာ တရား အစစ္အမွန္လဲ ဆိုတာ တိတိက်က် ေၿပာနိုင္ဖို႔ ခက္ခဲတဲ႔ အေၿခအေနကို ေရာက္ေနပါၿပီ။ စစ္မွန္ေသာ တရားေတာ္တို႔ သည္ မိမိတို႔ လက္ထဲမွာသာ ရွိေနေသးေသာေႀကာင္႔ အက်ိဳးရွိရွိ အသုံးခ်နိုင္ႀကပါေစ ဟုသာ တုိက္တြန္းစကားဆိုရင္း နိဂုံး ခ်ဳပ္ပါရေစ --
ေမတၱာၿဖင္႔
အရွင္သုနႏၵာလကၤာရ M A ( ပန္းကမၻာ )
ကိုးကား --
စူဠ၀ါပါဠိေတာ္
အနတၱလကၡဏသုတ္ေတာ္
ဖားေအာက္ တရားေတာ္
Theravada-Mahayana Buddhism written by Ven. Dr. W. Rahula
(Credit to အရွင္သုနႏၵာလကၤာရ M A ( ပန္းကမၻာ ))
အပါယ္ေလးပါးေရာက္ေၾကာင္း အလွဴဒါန(၁၀) ပါး
၁။ သမဇၨဒါန-ကေခ်အလွဴ ( အျငိမ့္ဇာတ္ပြဲ )။
၂။ မဇၨဒါန -ေသရည္ေသရက္အလွဴ။
၃။ ဣတၳိဒါန - မိန္းမအလွဴ။
၄။ ဥသဘဒါန -ႏြားလား၊ ျမင္းလား အလွဴ။
၅။ စိတၱကမၼဒါန - ကာမဂုဏ္ကို ႏိုးၾကြေစေသာ ပန္ခ်ီေဆးေရး အလွဴ။
၆။ သတၳဒါန - လက္နက္ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ အလွဴ။၇။ ၀ိသဒါန - အဆိပ္အလွဴ။
၈။ သခၤလိကဒါန - လက္ထိတ္ သံေျခခ်င္း ေႏွာင္ႀကိဳးအလွဴ။
၉။ ကုကၠဳရ သူကရ ဒါန-ၾကက္ ၀က္ သားေကာင္အလွဴ။
၁၀။ တုလာကူဋ မာနကူဋ - ခ်ိန္စဥ္းလဲ၊ တင္းစဥ္းလဲ အလွဴ။တုိ့ျဖစ္ပါတယ္။
(၁) - သမဇၨဒါနလုိ့ေခၚတဲ့ ကေခ်အလွဴ(အျငိမ့္ဇာတ္ပြဲ)ကေတာ့ ယခုေခတ္ ရွင္ျပဳ ရဟန္းခံ ပြဲေတြမွာ မ်ားစြာမွေတြ့ရပါတယ္။ဆုိင္းဝိုင္းေတြ ဇာတ္ပြဲေတြထည့္သြင္းျပီး က်င္းပၾကပါတယ္။ရင္ႏွီးသူအခ်င္းခ်င္းလည္း "သူငယ္ခ်င္း' မင္းရဲ့ ရွင္ျပဳ ရဟန္းခံ ပြဲမွာ ငါလည္း ကုသိုလ္ျဖစ္ေစဖုိ့ ဇာတ္ပြဲေလး ဆုိင္းေလးေတာ့ထည့္ဝင္လွဴဒါန္းပါရေစဆုိျပီး" အျပစ္ကင္းတဲ့အလွဴဟု ထင္မွတ္ျပီး အျပစ္မကင္းေသာ အပၸါယ္ေလးပါးေရာက္ေစတတ္ေသာ မေကာင္းေသာ အလွဴကုိေပးလွဴတတ္ၾကပါတယ္။အဲဒီအလွဴဒါနသည္ ကုသုိလ္မရသည့္အျပင္အပၸါယ္ေလးပါးကုိေရာက္ေစတတ္ပါေသာေၾကာင့္ အားလုံးေသာ ဒကာ ဒကာမ မ်ား ထုိထုိေသာ အလွဴကုိမေပးလွဴမိဖုိ့တုိက္တြန္းအပ္ပါတယ္။
(၂) - သရည္ ေသရက္(ဘီယာ ထန္းရည္ ေဆးေျခာက္စသည္)လုိ့ေခၚတဲ့ မဇၨဒါနပါ။ အဲဒီအလွဴကုိလည္းယခုေခတ္မွာ အမ်ားၾကီးေတြ့ရတတ္ပါတယ္။ မိမိရဲ့ေမြးေန့မွာေသာ္လည္းေကာင္း အလုပ္အကုိင္အဆင္ေျပလုိ့ ေသာ္လည္း သူငယ္ခ်င္း မိတ္ေဆြ မ်ားကုိ ဖိတ္ျပီး ေသရည္ ေသရက္ ဘီယာစသည့္ျဖင့္ ေပါ့ေလ ျပဳလုပ္ေကာင္း လွဴဒါန္းေကာင္း အျပစ္ကင္းသည္ဟုထင္မွတ္ျပီး ဒါနျပဳ ေက်ြးေမြးတဲ့အလွဴဒါနကုိေျပာလုိတာပါ။တကယ္ေတာ့အဲဒီဒါနဟာလည္း အျပစ္မကင္းတဲ့ဒါန ကုသုိလ္မရတဲ့ ဒါန အကုသုိလ္ျဖစ္တဲ့ဒါန အပၸါယ္ေလးပါးေရာက္ေစတတ္တဲ့ဒါနပါ။ဒါေၾကာင့္ထုိထုိေသာဒါနကုိလည္း အားလုံးေသာ ဒကာ ဒကာမမ်ားမေပးလွဴမိဖုိ့တုိက္တြန္းအပ္ပါတယ္။
(၃) - ဣတၳိဒါန ဆုိတာ မရုိေသစကား ယခုေခတ္အတုိင္းတာနဲ့ေျပာရမယ္ဆုိရင္ မိမိ၏ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္း ညီအစ္ကုိမ်ား ကာမဂုဏ္ေပ်ာ္ပါးေစဖုိ့အတြက္ မိမိက အခေၾကးေငြအကုန္က်ခံျပီး ငွားရမ္းေပးတဲ့(prostitute) အလွဴဒါန ကုိေျပာလုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။အဲဒီလုိ အခေၾကးေငြအကုန္က်ခံျပီးလုပ္လုိက္တဲ့ အလွဴဟာလည္း အျပစ္မကင္း ကုသုိလ္မရ အပၸါယ္ေလးပါးေရာက္ေစတတ္တဲ့ဒါနျဖစ္လုိ့ ထုိထုိေသာ အလွဴဒါနမ်ဳိးကုိ မေပးလွဴမိဖုိ့ တုိက္တြန္းပါတယ္။
(၄) - ကေတာ့ ႏြားတုိ့မွာ ဦးေဆာင္ႏြားလား ..ျမင္းတုိ့မွာလည္းဦးေဆာင္ျမင္းလား တုိ့ကုိေပးလွဴတဲ့အလွဴဒါနပါ။ ယခုေခတ္မွာအနည္းငယ္ရွားပါးပါတယ္။
၅။ စိတၱကမၼဒါန - ကာမဂုဏ္ကို ႏိုးၾကြေစေသာ ပန္ခ်ီေဆးေရး အလွဴ။ ဆုိတာက မိမိမိတ္ေဆြ အေပါင္းသင္းနဲ့ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမ်ားသုိ့ ကာမဂုဏ္စိတ္ ကာမရာဂ စိတ္ေတြျဖစ္ေပၚေစတတ္ေသာ အမ်ဳိးသမီးဓာတ္ပုံမ်ား ။ျပကၡဒိန္မ်ား။ ပန္းခ်ီရုပ္မ်ားကုိေပးလွဴတဲ့အလွဴဒါနကုိဆုိလုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ထုိထုိအလွဴသည္လည္း အျပစ္မကင္းေသာ ကုသုိလ္မရေသာ အပၸါယ္ေလးပါးေရာက္ေစတတ္ေသာ အလွဴဒါနျဖစ္သည့္အတြက္ ထုိအလွဴဒါနကုိလည္း မေပးလွဴမိဖုိ့တုိက္တြန္းပါတယ္။
၆။ သတၳဒါန - လက္နက္ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ အလွဴ ဆုိတာက လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ ဒါမွမဟုတ္ အုပ္စုတစ္စု ဒါမွမဟုတ္အဖြဲ့တစ္ဖြဲ့စသည္ျဖင့္ေပါ့ေလ သတ္ျဖတ္ဖုိ့အတြက္ ေသေစနုိင္ေသာ လက္နက္မ်ားကုိ အခမဲ့ လုပ္ေပးျခင္း ေပးလွဴျခင္း အလွဴဒါနကုိေျပာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
၇။ ၀ိသဒါန - အဆိပ္အလွဴ ဆုိတာက တစ္ဦးတစ္ေယာက္ ကုိေသေစလုိေသာေစတနာျဖင့္ ေသေစနုိင္ေသာ အဆိပ္ ေဆးမ်ားကုိေပးလွဴတဲ့ဒါနကုိေခၚဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
၈။ သခၤလိကဒါန - လက္ထိတ္ သံေျခခ်င္း ေႏွာင္ႀကိဳးအလွဴ ဆုိတာက တစ္ဦးတစ္ေယာက္ကုိခ်ဳပ္ေႏွာင္ဖုိ့ ဒုကၡျဖစ္ေစဖုိ့ ဆင္းရဲေစဖုိ့အတြက္ လွဴဒါန္းတဲ့အလွဴဒါနကုိဆုိလုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
၉။ ကုကၠဳရ သူကရ ဒါန -ၾကက္ ၀က္ သားေကာင္အလွဴဆုိတာက သူတစ္ပါးအား အသက္ရွင္လ်က္ရွိေသာ ၾကက္ ဝက္ မ်ားကုိ ကုိယ္တုိင္သတ္ျပီးေတာ့၄င္း သူတစ္ပါးအားသတ္ေစျပီး ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ရန္အလုိ့ငွာ လွဴဒါန္းတဲ့အလွဴဒါနကုိေခၚဆုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
၁၀။ တုလာကူဋ မာနကူဋ - ခ်ိန္စဥ္းလဲ၊ တင္းစဥ္းလဲ အလွဴဆုိတာက ေရာင္းတဲ့(အေလး)တစ္မ်ဳိး။ ဝယ္တဲ့(အေလး)ကတစ္မ်ဳိး။ (ခ်ိန္ခြင္နဲ့ေစ်းေရာင္းသူ)ထုိ့ျပင္ ေရာင္းတဲ့(ျပည္ေတာင္း)ကတစ္မ်ဳိး။ ဝယ္တဲ့ (ျပည္ေတာင္း)ကတစ္မ်ဳိး(ဆန္ေရာင္းသူမ်ား)ျဖစ္ေစဖုိ့အတြက္ အေလးခ်ိန္ခြင္ ျပည္ေတာင္းမ်ားကုိထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်ျခင္း။ ဒါမွမဟုတ္ ေပးလွဴျခင္း စတဲ့အလွဴဒါနမ်ဳိးကုိဆုိလုိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
(Credit to အရွင္ဝိမလဝံသ (နာလႏၵာတကၠသုိလ္၊အိႏၵိယနုိင္ငံ))
“ဒုစရုိက္ (၁၀)ပါး”
မေကာင္းေသာကိုယ္မူ၊ ႏူတ္မူ၊ စိတ္မူတုိ႔ကို ဒုစရုိက္ ဟုေခၚသည္။
(ဒု = မေကာင္းေသာ၊ စရိတ = က်င့္ၾကံျပဳလုပ္ျခင္း)
ဒုစရုိက္ ကာယကံသံုးပါး
(၁) ပါဏာတိပါတ = သူ႕အသက္သတ္ျခင္း။
(၂) အဒိႏၷာဒါန = ပိုင္ရွင္သည္ ကုိယ္ႏူတ္တုိ႕ျဖင့္ မေပးအပ္ေသာ သူတပါးဥစၥာကို ခိုးယူျခင္း။
(၃) ကာေမသုမိစၦာစာရ = ကာမဂုဏ္တုိ႔၌ မွားယြင္းစြာက်င့္ျခင္း။
ဒုစရုိက္ ၀စီကံေလးပါး
(၁) မုသာ၀ါဒ = မဟုတ္မမွန္ ေျပာဆုိျခင္း။
(၂) ပိသုဏ၀ါစာ = ကုန္းတုိက္စကားေျပာဆုိျခင္း၊ ခ်စ္သူႏွစ္ဦး ကြဲသြားေအာင္ ရန္တုိက္ေပးျခင္း။
(၃) ဖရုသ၀ါစာ = ဆဲေရး တုိင္းထြာျခင္း စေသာ ၾကမ္းတမ္းေသာ စကားေျပာဆုိျခင္း။
(၄) သမၹပၸလာပ = အက်ိဳးမရွိ အႏွစ္မဲ့ေသာ စကားကို ေျပာဆုိျခင္း။
ဒုစရုိက္ မေနာကံသံုးပါး
(၁) အဘိဇၥ်ာ - သူတပါးပစၥည္းကို “ငါ့ဟာျဖစ္လွ်င္ ေကာင္းေလစြ”ဟု မတရား ၾကံစည္ျခင္း။
(၂) ဗ်ာပါဒ = သူတပါးကို ေသေၾကပ်က္စီး ေစလိုျခင္း။
(၃) မိစၦာဒိ႒ိ = အမွားယူျခင္း (ကံ - ကံ၏အက်ိဳး မယံုၾကည္ျခင္း)။
ဤဆယ္ပါးကို အပါယ္သို႔ ေရာက္ေစတတ္ေသာ လမ္းခရီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ “အကုသလကမၼပထ” ဟူ၍ ေခၚသည္။
ဤဒုစရုိက္ ၁၀-မ်ိဳး အကုသုိလ္အမ်ိဳးမ်ိဳးတုိ႔တြင္ မိစၦာဒိ႒ိ (ကံ၊ ကံ၏အက်ိဳးကို မယံုၾကည္မူ)သည္ အျပစ္အၾကီးေလးဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း ေဟာေတာ္မူသည္။
မိစၦာအယူအစြဲသန္လွ်င္ သန္သေလာက္၊ အယူသည္းလွ်င္ သည္းသေလာက္ ေသျပီးေနာက္ ငရဲသို႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ က်ေရာက္ခံရေၾကာင္း ကမၻာပ်က္၍ သတၱ၀ါအမ်ား ျဗဟၼာဘံုသို႔ ေျပာင္းေရြ႕ၾကေသာ္လည္း မိစၦာဒိ႒ိ ငရဲသားမွာ ေျပာင္းခြင့္မရ၊ ဆက္၍ခံေနရေၾကာင္း က်မ္းဂန္တုိ႔၌ အတိအလင္း မိန္႕ဆုိထားသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ မခုိင္မာေသးေသာ အယူမွန္ရွိသူ တုိ႔သည္ မိစၦာဒိ႒ိတုိ႔ႏွင္ ့အေရာတ၀င္ မေနသင့္ေၾကာင္း ေဟာၾကားေတာ္မူထားသည္။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။
(၁) သက္သတ္ခိုးမူ၊ ကာေမသု၊ သံုးခု ကာယကံ။
(၂) လွည့္ဖ်ားရန္တုိက္၊ မုိက္မုိက္ကန္းကန္း၊ ႏူတ္ၾကမ္းေလျခင္း၊ ျပိန္ဖ်င္းစကား၊ ေျပာဆုိျငား၊ ေလးပါး၀စီကံ။
(၃) သူ႕ဥစၥာမွန္၊ မတရားၾကံ၍၊ ေဖါက္ျပန္ေသေၾက၊ ပ်က္ေစလုိျငား၊ အယူမွား၊ သံုးပါး မေနာကံ။
(၄) ဒုစရုိက္ဆယ္ျဖာ၊ ဤကမၻာတြင္၊ မိစၦာအယူ၊ ရွိေသာသူကား၊ ေသမူမလြဲ၊ က်ငရဲတည့္၊ ေဖါက္လဲကမၻာ၊ ပ်က္ေသာအခါပင္၊ ျဗဟၼာဘံုထက္၊ အမ်ားတက္လည္း၊ တက္ခြင့္မရွိ၊ အ၀ီစိ၀ယ္၊ ကံ၏ ေစရာ၊ ခံရမွာ၊ မိစၦာအျပစ္ ၾကီးဆံုးတည္း။
(မွတ္ခ်က္။ ။ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာ တရားေတာ္ အေျခံခံအဆင့္ စာအုပ္မွ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပထားသည္။)
အျပည့္အစံုဖတ္ရန္
(ဒု = မေကာင္းေသာ၊ စရိတ = က်င့္ၾကံျပဳလုပ္ျခင္း)
ဒုစရုိက္ ကာယကံသံုးပါး
(၁) ပါဏာတိပါတ = သူ႕အသက္သတ္ျခင္း။
(၂) အဒိႏၷာဒါန = ပိုင္ရွင္သည္ ကုိယ္ႏူတ္တုိ႕ျဖင့္ မေပးအပ္ေသာ သူတပါးဥစၥာကို ခိုးယူျခင္း။
(၃) ကာေမသုမိစၦာစာရ = ကာမဂုဏ္တုိ႔၌ မွားယြင္းစြာက်င့္ျခင္း။
ဒုစရုိက္ ၀စီကံေလးပါး
(၁) မုသာ၀ါဒ = မဟုတ္မမွန္ ေျပာဆုိျခင္း။
(၂) ပိသုဏ၀ါစာ = ကုန္းတုိက္စကားေျပာဆုိျခင္း၊ ခ်စ္သူႏွစ္ဦး ကြဲသြားေအာင္ ရန္တုိက္ေပးျခင္း။
(၃) ဖရုသ၀ါစာ = ဆဲေရး တုိင္းထြာျခင္း စေသာ ၾကမ္းတမ္းေသာ စကားေျပာဆုိျခင္း။
(၄) သမၹပၸလာပ = အက်ိဳးမရွိ အႏွစ္မဲ့ေသာ စကားကို ေျပာဆုိျခင္း။
ဒုစရုိက္ မေနာကံသံုးပါး
(၁) အဘိဇၥ်ာ - သူတပါးပစၥည္းကို “ငါ့ဟာျဖစ္လွ်င္ ေကာင္းေလစြ”ဟု မတရား ၾကံစည္ျခင္း။
(၂) ဗ်ာပါဒ = သူတပါးကို ေသေၾကပ်က္စီး ေစလိုျခင္း။
(၃) မိစၦာဒိ႒ိ = အမွားယူျခင္း (ကံ - ကံ၏အက်ိဳး မယံုၾကည္ျခင္း)။
ဤဆယ္ပါးကို အပါယ္သို႔ ေရာက္ေစတတ္ေသာ လမ္းခရီးျဖစ္ေသာေၾကာင့္ “အကုသလကမၼပထ” ဟူ၍ ေခၚသည္။
ဤဒုစရုိက္ ၁၀-မ်ိဳး အကုသုိလ္အမ်ိဳးမ်ိဳးတုိ႔တြင္ မိစၦာဒိ႒ိ (ကံ၊ ကံ၏အက်ိဳးကို မယံုၾကည္မူ)သည္ အျပစ္အၾကီးေလးဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း ေဟာေတာ္မူသည္။
မိစၦာအယူအစြဲသန္လွ်င္ သန္သေလာက္၊ အယူသည္းလွ်င္ သည္းသေလာက္ ေသျပီးေနာက္ ငရဲသို႔ ေတာက္ေလွ်ာက္ က်ေရာက္ခံရေၾကာင္း ကမၻာပ်က္၍ သတၱ၀ါအမ်ား ျဗဟၼာဘံုသို႔ ေျပာင္းေရြ႕ၾကေသာ္လည္း မိစၦာဒိ႒ိ ငရဲသားမွာ ေျပာင္းခြင့္မရ၊ ဆက္၍ခံေနရေၾကာင္း က်မ္းဂန္တုိ႔၌ အတိအလင္း မိန္႕ဆုိထားသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ မခုိင္မာေသးေသာ အယူမွန္ရွိသူ တုိ႔သည္ မိစၦာဒိ႒ိတုိ႔ႏွင္ ့အေရာတ၀င္ မေနသင့္ေၾကာင္း ေဟာၾကားေတာ္မူထားသည္။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။
(၁) သက္သတ္ခိုးမူ၊ ကာေမသု၊ သံုးခု ကာယကံ။
(၂) လွည့္ဖ်ားရန္တုိက္၊ မုိက္မုိက္ကန္းကန္း၊ ႏူတ္ၾကမ္းေလျခင္း၊ ျပိန္ဖ်င္းစကား၊ ေျပာဆုိျငား၊ ေလးပါး၀စီကံ။
(၃) သူ႕ဥစၥာမွန္၊ မတရားၾကံ၍၊ ေဖါက္ျပန္ေသေၾက၊ ပ်က္ေစလုိျငား၊ အယူမွား၊ သံုးပါး မေနာကံ။
(၄) ဒုစရုိက္ဆယ္ျဖာ၊ ဤကမၻာတြင္၊ မိစၦာအယူ၊ ရွိေသာသူကား၊ ေသမူမလြဲ၊ က်ငရဲတည့္၊ ေဖါက္လဲကမၻာ၊ ပ်က္ေသာအခါပင္၊ ျဗဟၼာဘံုထက္၊ အမ်ားတက္လည္း၊ တက္ခြင့္မရွိ၊ အ၀ီစိ၀ယ္၊ ကံ၏ ေစရာ၊ ခံရမွာ၊ မိစၦာအျပစ္ ၾကီးဆံုးတည္း။
(မွတ္ခ်က္။ ။ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာ တရားေတာ္ အေျခံခံအဆင့္ စာအုပ္မွ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပထားသည္။)
“ရတနာသံုးပါး”
'ရတနာမည္ပံု'
စိတ္ႏွလံုး ေမြ႕ေလ်ာ္ ရႊင္ေပ်ာ္ ႏွစ္သက္ျခင္းကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ သက္ရွိ-သက္မဲ့ အရာ၀တၳဳဟူသမွ်သည္ ရတနာမည္၏။
စိန္ ေရႊ ေငြ ေက်ာက္သံ ပတၱျမား ရတနာတုိ႔သည္ ေလာကရွိ လူအေပါင္းတုိ႔၏ စိတ္ႏွလံုးကို ႏွစ္သက္ေစတတ္၊ ေမြ႕လ်ာ္ ေပ်ာ္ရႊင္ေစတတ္ေသာေၾကာင့္ ေလာကီရတနာဟု ေခၚဆုိရသည္။
ထုိ႕အတူ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာတုိ႔သည္ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတုိ႔၏ စိတ္ႏွလံုးကို ႏွစ္သက္ေစတတ္၊ ျမတ္ႏုိးေစတတ္ေသာေၾကာင့္ ေလာကုတၱာ ရတနာ ဟု ေခၚဆုိရပါသည္။
ရတနာ၏ လကၡဏာ သေဘာထား - - အေလးအျမတ္ျပဳ ခံရျခင္း၊ - အဖိုးမ်ားစြာ ထုိက္တန္ျခင္း၊ - အတုမရွိ အသာဆံုးျဖစ္ျခင္း၊ - ေတြ႕ခဲ၊ ၾကံဳခဲ၊ ရခဲျခင္း၊ - ဘုန္းကံရွိသူတို႔၏ အသံုးအေဆာင္၊ သို႕မဟုတ္ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ျခင္း။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။
အေလးျပဳအပ္၊ ဖုိးမျပတ္တည့္၊
နူိင္းအပ္ျပိဳင္ဖြယ္၊ မရွိကြယ္သား၊
မလြယ္ေတြ႕ဖုိ႔၊ ေရွးကံခ်ိဳ႕သည့္၊
လူတုိ႔သံုးစရာ၊ မဟုတ္ပါသည္၊
ရတနာပစၥည္း၊ ေခၚသတည္း။
'ဗုဒၶရတနာ' -
ဗုဒၶသည္ အရဟံ စေသာ ဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါးႏွင့္ျပည့္စံုျပီး ဗုဒၶတရားကို နာၾကားရသူတုိ႔မွာ စိတ္၏ ေအးခ်မ္းသာယာမူ၊ အသိဉာဏ္ တုိးတက္မူကို ရေသာေၾကာင့္ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္သူတုိ႔ အေလးအျမတ္ျပဳအပ္ေသာ ရတနာျဖစ္သည္။ - စိန္ ေရႊ ေငြ ရတနာတုိ႔သည္ အဖုိးထုိက္တန္၏။ ထုိရတနာအတြက္ ဥစၥာရွင္မွာ စိတ္ခ်မ္းသာမူအက်ိဳး ခံစားရသကဲ့သို႔ ဘုရားရွင္ကို ဖူးေတြ႕ရ ကိုးကြယ္ရ ဆည္းကပ္ရေသာ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ ေလာက၊ သံသရာ ႏွစ္ျဖာေသာ အက်ိဳးကိုရၾကသည္။ ထုိပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ ဗုဒၶရတနာသည္ တန္ဖိုး မျဖတ္ႏုိင္ေသာ ရတနာျဖစ္သည္။ - ျပည္တန္ပတၱျမားသည္ အျခားတန္းတူ ရတနာမရွိႏုိင္သကဲ့သို႔ ဘုရားရွင္၏ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာဂုဏ္ႏွင့္တူေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ ေလာကတြင္မရွိ၊ သို႔အတြက္ ဗုဒၶသည္ အတုမရွိေသာ ရတနာျဖစ္သည္။ - ျပည္တန္ပတၱျမားကို ေတြ႕ုဖုိ႕ၾကံဳဖုိ႔ ခဲယဥ္းသကဲ့သို႔ ေလးအသေခၤ်ႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းၾကာေအာင္ ပါရမီျဖည့္ျပီးမွ ဘုရားျဖစ္လာရေသာ ဗုဒၶမည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ထူးႏွင့္ ေတြ႕ဖုိ႔၊ ၾကံဳဖုိ႔၊ ဖူးေတြ႕ဖုိ႔ အလြန္ခဲယဥ္းလွ၍ ဗုဒၶသည္ ရတနာျဖစ္သည္။ - ေလာက၌ ေက်ာက္သံပတၱျမား စိန္ ေရႊ ေငြ ရတနာတုိ႔သည္ လူသာမန္တုိ႔ မသံုးႏုိင္၊ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀သူတုိ႔သာ သံုးေဆာင္ႏုိင္သကဲ့သို႔ ဗုဒၶရတနာကိုလည္း ဘုန္းကံရွိသူတုိ႔သာ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္ ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ရတနာမည္ေပသည္။ ေလာကတြင္ လူေနအားျဖင့္ အထက္တန္းက်က် ေနထုိင္ စားေသာက္နုိင္သည္ မွန္ေသာ္လည္း ဗုဒၶရတနာကို မယံုၾကည္၍ ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ခြင့္ မရၾကေပ။
'ဓမၼရတနာ'
မဂ္ေလးတန္၊ ဖုိလ္ေလးတန္၊ နိဗၺာန္၊ ပရိယတၱိ ဤဆယ္မ်ိဳးကို ဓမၼ ဟုေခၚသည္။ - ထုိဆယ္မ်ိဳးေသာ ဓမၼကို ရုိေသေလးျမတ္စြာ နာယူမွတ္သားအပ္ က်င့္ၾကံ ပြားမ်ားအပ္၏။ - တန္ဖုိးမျဖတ္နုိင္ေလာက္ေအာင္ အဖုိးထုိက္တန္၏။ - မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္တရားေတာ္မ်ားကို မဆုိထားဘိ ပရိယတၱိ တရားေတာ္မ်ားသည္ပင္ အတုမရွိ အသာဆံုး တရားေတာ္ျဖစ္၏။ - ထုိတရားေတာ္သည္ ဘုရားပြင့္ေတာ္မူမွ ၾကားသိရေသာ တရားမ်ားျဖစ္ရကား ဘုရားရွင္ကို ဖူးေတြ႕ရဖုိ႔ မလြယ္သလုိ တရားေတာ္ကို ၾကားနာရဖုိ႔ မလြယ္ကူေခ်။ - ထုိတရားေတာ္ကို ဘုန္းကံနည္းသူမ်ား မသိနုိင္ မသံုးစြဲႏုိင္၊ ဘုန္းကံရွိေသာသူတို႔၏ အသံုးအေဆာင္ျဖစ္၏၊ ဤသို႕လွ်င္ တရားေတာ္သည္ ရတနာ၏ဂုဏ္အဂၤါငါးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာေၾကာင့္ “ဓမၼရတနာ” မည္ပါသည္။
'သံဃရတနာ'
သမၼဳတိႏွင့္ အရိယာ ႏွစ္ျဖာေသာ သံဃာေတာ္ အရွင္ျမတ္အေပါင္းသည္ သံဃရတနာ မည္၏။ - ထုိသံဃရတနာသည္ ရုိေသေလးစားထုိက္၏။ မရုိမေသလုပ္လွ်င္ ထုိမရုိမေသလုပ္သူမွာ ေလာကၾကီး၌ ၾကီးပြားျခင္း အႏၱရာယ္ျဖစ္၏၊ ေနာင္သံသရာ၌လည္း မေကာင္းက်ိဳးကို ခံရမည္။ - သံဃာေတာ္ကို ရုိေသ ေလးျမတ္ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္သူမွာ ေလာက သံသရာ ႏွစ္ျဖာေသာအက်ိဳးကို ရရွိႏိုင္၏။ - သံဃရတနာသည္ ဗုဒၶရတနာ ေပၚထြန္းခ်ိန္၌သာ ေတြ႕ရၾကံဳရ ဖူးျမင္ရေသာေၾကာင့္ အလြန္ေတြ႕ၾကံဳခဲေသာ ရတနာျဖစ္သည္။ - ထုိ သံဃရတနာကို ဘုန္းကံၾကီးသူ လူတို႔သာ ဖူးေတြ႕ႏုိင္ ဆည္းကပ္ ကိုးကြယ္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ သံဃရတနာသည္ ဘုန္းကံ ရွိသူတုိ႕၏သာ ကိုးကြယ္ရာျဖစ္သည္။
(မွတ္ခ်က္။ ။ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာ တရားေတာ္ အေျခခံအဆင့္ စာအုပ္မွ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပထားသည္။)
အျပည့္အစံုဖတ္ရန္
စိတ္ႏွလံုး ေမြ႕ေလ်ာ္ ရႊင္ေပ်ာ္ ႏွစ္သက္ျခင္းကို ျဖစ္ေစတတ္ေသာ သက္ရွိ-သက္မဲ့ အရာ၀တၳဳဟူသမွ်သည္ ရတနာမည္၏။
စိန္ ေရႊ ေငြ ေက်ာက္သံ ပတၱျမား ရတနာတုိ႔သည္ ေလာကရွိ လူအေပါင္းတုိ႔၏ စိတ္ႏွလံုးကို ႏွစ္သက္ေစတတ္၊ ေမြ႕လ်ာ္ ေပ်ာ္ရႊင္ေစတတ္ေသာေၾကာင့္ ေလာကီရတနာဟု ေခၚဆုိရသည္။
ထုိ႕အတူ ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာတုိ႔သည္ လူနတ္ျဗဟၼာ သတၱ၀ါတုိ႔၏ စိတ္ႏွလံုးကို ႏွစ္သက္ေစတတ္၊ ျမတ္ႏုိးေစတတ္ေသာေၾကာင့္ ေလာကုတၱာ ရတနာ ဟု ေခၚဆုိရပါသည္။
ရတနာ၏ လကၡဏာ သေဘာထား - - အေလးအျမတ္ျပဳ ခံရျခင္း၊ - အဖိုးမ်ားစြာ ထုိက္တန္ျခင္း၊ - အတုမရွိ အသာဆံုးျဖစ္ျခင္း၊ - ေတြ႕ခဲ၊ ၾကံဳခဲ၊ ရခဲျခင္း၊ - ဘုန္းကံရွိသူတို႔၏ အသံုးအေဆာင္၊ သို႕မဟုတ္ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ျခင္း။
ေဆာင္ပုဒ္။ ။
အေလးျပဳအပ္၊ ဖုိးမျပတ္တည့္၊
နူိင္းအပ္ျပိဳင္ဖြယ္၊ မရွိကြယ္သား၊
မလြယ္ေတြ႕ဖုိ႔၊ ေရွးကံခ်ိဳ႕သည့္၊
လူတုိ႔သံုးစရာ၊ မဟုတ္ပါသည္၊
ရတနာပစၥည္း၊ ေခၚသတည္း။
'ဗုဒၶရတနာ' -
ဗုဒၶသည္ အရဟံ စေသာ ဂုဏ္ေတာ္ကိုးပါးႏွင့္ျပည့္စံုျပီး ဗုဒၶတရားကို နာၾကားရသူတုိ႔မွာ စိတ္၏ ေအးခ်မ္းသာယာမူ၊ အသိဉာဏ္ တုိးတက္မူကို ရေသာေၾကာင့္ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္သူတုိ႔ အေလးအျမတ္ျပဳအပ္ေသာ ရတနာျဖစ္သည္။ - စိန္ ေရႊ ေငြ ရတနာတုိ႔သည္ အဖုိးထုိက္တန္၏။ ထုိရတနာအတြက္ ဥစၥာရွင္မွာ စိတ္ခ်မ္းသာမူအက်ိဳး ခံစားရသကဲ့သို႔ ဘုရားရွင္ကို ဖူးေတြ႕ရ ကိုးကြယ္ရ ဆည္းကပ္ရေသာ ပုဂၢိဳလ္တုိ႔သည္ ေလာက၊ သံသရာ ႏွစ္ျဖာေသာ အက်ိဳးကိုရၾကသည္။ ထုိပုဂၢိဳလ္မ်ားအတြက္ ဗုဒၶရတနာသည္ တန္ဖိုး မျဖတ္ႏုိင္ေသာ ရတနာျဖစ္သည္။ - ျပည္တန္ပတၱျမားသည္ အျခားတန္းတူ ရတနာမရွိႏုိင္သကဲ့သို႔ ဘုရားရွင္၏ သီလ၊ သမာဓိ၊ ပညာဂုဏ္ႏွင့္တူေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ ေလာကတြင္မရွိ၊ သို႔အတြက္ ဗုဒၶသည္ အတုမရွိေသာ ရတနာျဖစ္သည္။ - ျပည္တန္ပတၱျမားကို ေတြ႕ုဖုိ႕ၾကံဳဖုိ႔ ခဲယဥ္းသကဲ့သို႔ ေလးအသေခၤ်ႏွင့္ ကမၻာတစ္သိန္းၾကာေအာင္ ပါရမီျဖည့္ျပီးမွ ဘုရားျဖစ္လာရေသာ ဗုဒၶမည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္ထူးႏွင့္ ေတြ႕ဖုိ႔၊ ၾကံဳဖုိ႔၊ ဖူးေတြ႕ဖုိ႔ အလြန္ခဲယဥ္းလွ၍ ဗုဒၶသည္ ရတနာျဖစ္သည္။ - ေလာက၌ ေက်ာက္သံပတၱျမား စိန္ ေရႊ ေငြ ရတနာတုိ႔သည္ လူသာမန္တုိ႔ မသံုးႏုိင္၊ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀သူတုိ႔သာ သံုးေဆာင္ႏုိင္သကဲ့သို႔ ဗုဒၶရတနာကိုလည္း ဘုန္းကံရွိသူတုိ႔သာ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္ ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ရတနာမည္ေပသည္။ ေလာကတြင္ လူေနအားျဖင့္ အထက္တန္းက်က် ေနထုိင္ စားေသာက္နုိင္သည္ မွန္ေသာ္လည္း ဗုဒၶရတနာကို မယံုၾကည္၍ ကိုးကြယ္ ဆည္းကပ္ခြင့္ မရၾကေပ။
'ဓမၼရတနာ'
မဂ္ေလးတန္၊ ဖုိလ္ေလးတန္၊ နိဗၺာန္၊ ပရိယတၱိ ဤဆယ္မ်ိဳးကို ဓမၼ ဟုေခၚသည္။ - ထုိဆယ္မ်ိဳးေသာ ဓမၼကို ရုိေသေလးျမတ္စြာ နာယူမွတ္သားအပ္ က်င့္ၾကံ ပြားမ်ားအပ္၏။ - တန္ဖုိးမျဖတ္နုိင္ေလာက္ေအာင္ အဖုိးထုိက္တန္၏။ - မဂ္ဖုိလ္နိဗၺာန္တရားေတာ္မ်ားကို မဆုိထားဘိ ပရိယတၱိ တရားေတာ္မ်ားသည္ပင္ အတုမရွိ အသာဆံုး တရားေတာ္ျဖစ္၏။ - ထုိတရားေတာ္သည္ ဘုရားပြင့္ေတာ္မူမွ ၾကားသိရေသာ တရားမ်ားျဖစ္ရကား ဘုရားရွင္ကို ဖူးေတြ႕ရဖုိ႔ မလြယ္သလုိ တရားေတာ္ကို ၾကားနာရဖုိ႔ မလြယ္ကူေခ်။ - ထုိတရားေတာ္ကို ဘုန္းကံနည္းသူမ်ား မသိနုိင္ မသံုးစြဲႏုိင္၊ ဘုန္းကံရွိေသာသူတို႔၏ အသံုးအေဆာင္ျဖစ္၏၊ ဤသို႕လွ်င္ တရားေတာ္သည္ ရတနာ၏ဂုဏ္အဂၤါငါးပါးႏွင့္ ျပည့္စံုေသာေၾကာင့္ “ဓမၼရတနာ” မည္ပါသည္။
'သံဃရတနာ'
သမၼဳတိႏွင့္ အရိယာ ႏွစ္ျဖာေသာ သံဃာေတာ္ အရွင္ျမတ္အေပါင္းသည္ သံဃရတနာ မည္၏။ - ထုိသံဃရတနာသည္ ရုိေသေလးစားထုိက္၏။ မရုိမေသလုပ္လွ်င္ ထုိမရုိမေသလုပ္သူမွာ ေလာကၾကီး၌ ၾကီးပြားျခင္း အႏၱရာယ္ျဖစ္၏၊ ေနာင္သံသရာ၌လည္း မေကာင္းက်ိဳးကို ခံရမည္။ - သံဃာေတာ္ကို ရုိေသ ေလးျမတ္ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္သူမွာ ေလာက သံသရာ ႏွစ္ျဖာေသာအက်ိဳးကို ရရွိႏိုင္၏။ - သံဃရတနာသည္ ဗုဒၶရတနာ ေပၚထြန္းခ်ိန္၌သာ ေတြ႕ရၾကံဳရ ဖူးျမင္ရေသာေၾကာင့္ အလြန္ေတြ႕ၾကံဳခဲေသာ ရတနာျဖစ္သည္။ - ထုိ သံဃရတနာကို ဘုန္းကံၾကီးသူ လူတို႔သာ ဖူးေတြ႕ႏုိင္ ဆည္းကပ္ ကိုးကြယ္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ သံဃရတနာသည္ ဘုန္းကံ ရွိသူတုိ႕၏သာ ကိုးကြယ္ရာျဖစ္သည္။
(မွတ္ခ်က္။ ။ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာ တရားေတာ္ အေျခခံအဆင့္ စာအုပ္မွ ထုတ္ႏုတ္ေဖာ္ျပထားသည္။)
“စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္ မရႏုိင္သူ (၅)ဦး”
ဤအခန္းတြင္ျပဆုိထားေသာ သမထ၀ိပႆနာရူပြားနည္းအတုိင္း ၾကိဳးစားအားထုတ္ပါက အားထုတ္မူႏွင့္ေလ်ာ္ညီစြာ သက္ဆုိင္ရာတရားထူးမ်ားကို ရရွိခံစားရမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ လက္ရွိဘ၀၌ မည္မွ်ပင္ ၾကိဳးစားအားထုတ္ေစကာမူ စ်ာန္မဂ္ဖိုလ္ရေရးအတြက္ လံုး၀ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားလည္း ရွိေနေသးသည္၊ ထုိပုဂၢိဳလ္မ်ားမွာ -
(၁) ကံၾကီးထုိက္သူ (ကမၼႏ ၱရာယ္)၊
(၂) နိယတမိစၦာဒိ႒ိအယူရွိသူ (ကိေလသႏၱရာယ္)
(၃) အဟိတ္ပဋိသေႏၶေနသူႏွင့္ ဒြိဟိတ္ပဋိသေႏၶေနသူ (၀ိပါကႏၱရာယ္)၊
(၄) အရိယာကို ကဲ့ရဲ႕စြပ္စြဲသူ (အရိယူပ၀ါဒႏၱရာယ္)၊
(၅) ျမတ္စြာဘုရားပညတ္ထားေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားကို က်ဴးလြန္သူ (အာဏာ၀ီတိကၠမႏၱရာယ္)
- တုိ႔ျဖစ္သည္။
(၁) ဤ၌ မာတုဃာတကစေသာ ကံၾကီး(၅)ပါးႏွင့္ ဘိကၡဳနီမကို ကာမက်ဴးလြန္ဖ်က္ဆီးမူ ကံမ်ားသည္ အလြန္ၾကီးေလးေသာ အကုသိုလ္ကံမ်ားျဖစ္ၾက၏၊
ထုိအကုသိုလ္ကံမ်ားသည္ က်ဴးလြန္သူမ်ားကို စ်ာန္၊ မဂ္၊ ဖိုလ္တရားထူးမ်ား မရရွိေအာင္ အေႏွာင့္အယွက္(အႏၱရာယ္) ျပဳတတ္သည္။ ထုိကံမ်ားအနက္ တမ်ိဳးမ်ိဳးကို က်ဴးလြန္သူသည္ ကမၼ႒ာန္းတရားကို အားထုတ္ေသာ္လည္း စ်ာန္ မဂ္ ဖိုလ္တရားထူးမ်ားကို မရရွိႏုိင္ေခ်။
အထူးအားျဖင့္ အာနႏၱရိယ ကံၾကီးထုိက္သူသည္ စ်ာန္ မဂ္ဖုိလ္တရားထူး မရရွိရုံသာမက ေနာက္ဘ၀၌ အဆင့္ျမင့္(သုဂတိ) ဘံုဘ၀သို႔လည္း ေရာက္ခြင့္မရွိ၊ အပါယ္ငရဲသို႔သာ ဧကန္က်ေရာက္ ရမည္ျဖစ္၏၊
ဘိကၡဳနိမကို ကာမက်ဴးလြန္သူကား စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္တရားထူးမ်ားကို မရႏုိင္ေသာ္လည္း ယခုဘ၀၌ ေကာင္းမြန္စြာ က်င့္ၾကံေနထုိင္ပါက သုဂတိဘံု ဘ၀မ်ားသို႔ ေရာက္ရွိနုိင္ေပသည္။
[ယခုအခါ ျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွား မရွိေတာ့သျဖင့္လည္းေကင္း၊ ဘိကၡဳနီမမ်ားလည္း မရွိေတာ့သျဖင့္လည္းေကာင္း ျမတ္စြာဘုရားကို ေသြးစိမ္းတည္ေအာင္ျပဳေသာ (ေလာဟိတုပၸါဒက) ကံႏွင့္ ဘိကၡဳနီမကို ကာမက်ဴးလြန္ေသာ (ဘိကၡဳနီ ဒူသက) ကံမ်ား သင့္ေရာက္ဖြယ္ မရွိေတာ့ေခ်။]
(၂) နိယတမိစၦာဒိဟူသည္ ကိေလသာ ဆယ္ပါးတြင္ ပါ၀င္ေသာ ဒိ႒ိပင္ ျဖစ္၏၊
အဇိတ၊ မကၡလိေဂါသာလ၊ ပူရဏကႆပ ဆရာၾကီးမ်ား၏ အယူ၀ါဒမ်ားသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္တုိ႔ ေခ်ခြ်တ္၍ မရေလာက္ေအာင္ ခိုင္ျမဲေသာေၾကာင့္ နိယတ မိစၦာဒိ႒ိမ်ားပင္ျဖစ္သည္။
ထုိဆရာၾကီးသံုးေယာက္အနက္ အဇိတမည္ေသာ ဆရာၾကီးက ေနာက္ဘ၀မရွိ၊ ေသလွ်င္ ဘ၀ျပတ္၏ (ဥေစၦဒအယူ)၊ ေကာင္းမူ မေကာင္းမူ ျပဳလုပ္ျခင္းအတြက္ ေကာင္းက်ိဳး ဆုိးျပစ္မရွိ(နတၳိကအယူ) စသည္ျဖင့္ အယူရွိ၏၊
မကၡလိေဂါသာလသည္ အေၾကာင္းအက်ိဳးႏွစ္ပါးလံုးကို ပယ္ေသာ(အေဟတုက) အယူရွိသူျဖစ္၏၊
ပူရဏကႆပသည္ကား ေကာင္းကံ မေကာင္းကံမ်ားကို ျပဳလုပ္ေသာ္လည္း ျပဳလုပ္ရာမေရာက္ စသည္ျဖင့္ အေၾကာင္းကံကို ပယ္ေသာ(အကိရိယ) အယူရွိသူျဖစ္၏။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ထုိပုဂၢိဳလ္ၾကီးတုိ႔၏ အယူ၀ါဒသံုးမ်ိဳးလံုးသည္ ကံႏွင့္ ကံ၏အက်ိဳးကို ပယ္ေသာ ၀ါဒမ်ားပင္ျဖစ္ၾကသည္။ ထုိဆရာၾကီးတုိ႔၏ အယူ၀ါဒမ်ားကို ေတာ္ရုံသင့္ရုံ ယူဆေနရုံမွ်ျဖင့္ နိယတမိစၦာဒိ႒ိ မျဖစ္ႏုိင္ေသာ္လည္း ေလးေလးနက္နက္ လက္ခံယံုၾကည္ျခင္း၊ ၾကံစည္ေတြးေခၚျခင္း၊ အထပ္ထပ္ ေလ့လာအားထုတ္ျခင္း ျပဳသျဖင့္ ေနာက္ဆံုး၌ အခုိင္အမာ စြဲျမဲစြာ အတည္ျပဳဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လုိက္မိသည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ နိယတမိစၦာဒိ႒ိအယူရွိသူ ျဖစ္ေလေတာ့၏။
တနည္းဆုိရလွ်င္ ထိုအယူ၀ါဒကို လက္ခံက်င့္သံုးသူသည္ ေသလြန္သည့္အခါ အပါယ္ငရဲ၌ မလြဲမုခ် က်ေရာက္ရေလ၏၊
ထုိသို႔ငရဲ၌ အက်ိဳးေပးျမဲေသာေၾကာင့္လည္း ေဖာ္ျပပါ အယူကို နိယတမိစၦာဒိ႒ိဟု ေခၚေလသည္။
ထုိ နိယတမိစၦာဒိ႒ိအယူသည္ စ်ာန္ မဂ္ ဖိုလ္ နိဗၺာန္ မရေအာင္ တားဆီးပိတ္ပင္တတ္၏၊
သို႔ျဖစ္၍ ယင္းအယူ၀ါဒသည္ ကိေလသႏၱရာယ္ ျဖစ္သည္။
ထို နိယတမိစၦာဒိ႒ိ အယူရွိသူသည္ စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္ တရားထူးမ်ားကို မရႏုိင္သည့္အျပင္ ေသလြန္သည့္အခါ အ၀ီစိငရဲသို႔ က်ေရာက္ျပီး ထုိအ၀ီစိငရဲ သက္တမ္းႏွင့္အမွ် ဆင္းရဲဒုကၡမ်ားကို ခံစားရေလသည္။
ဤကံသည္ အာနႏၱရိယကံၾကီးငါးပါးတြင္ အျပစ္အၾကီးေလးဆံုးျဖစ္ေသာ သံဃေဘဒက ကံၾကီးထက္ပင္ပိုမုိ အျပစ္ၾကီးေလး၏။ အကယ္၍ ကမၻာပ်က္ခဲ့လွ်င္ ကမၻာေပၚရွိ သတၱ၀ါမွန္သမွ်သည္ ျဗဟၼာ့ဘံုသို႔ ေရာက္ရွိေနထုိင္ၾကရ၏၊
ထုိ နိယတမိစၦာဒိ႒ိ အယူရွိသူမွာမူ ကမၻာႏွင့္တကြ ယင္းက်ေရာက္ေနသည့္ မဟာအ၀ီစိငရဲၾကီးပါ ပ်က္စီးသြားေသာ္လည္း ကြ်တ္လြတ္ခြင့္မရဘဲ ပ်က္စီးေသာ ကမၻာၾကီး၏ အျပင္ဘက္ရွိ ကမၻာပ်က္ေဘးလြတ္ရာ စၾက၀ဠာတစ္ေနရာသို႔ ေျပာင္းေရြ႕လ်က္ ဆင္းရဲဒုကၡကို ဆက္လက္ခံစားရေလသည္။
(၃) အဟိတ္ပဋိသေႏၶ ၀ိပါက္စိတ္ႏွင့္ ဒြိဟိတ္ ပဋိသေႏၶ၀ိပါက္စိတ္မ်ားသည္လည္း စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္ တရားထူးမ်ားကို မရရွိေအာင္ အႏၱရာယ္ျပဳတတ္၏။
“မ်ိဳးေစ့မမွန္ ပင္မသန္၊ ဖူးတံ ငံုကင္း အသီးဖ်င္း၏”ဟု ဆုိရုိးစကားရွိသည့္အတုိင္း ထုိစိတ္မ်ားႏွင့္ ပဋိသေႏၶတည္ေနခဲ့သူမ်ားသည္လည္း ပင္ကိုယ္ပဋိသေႏၶ မ်ိဳးေစ့ကညံ့သည့္အတြက္ လက္ရွိဘ၀၌ စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္ တရားထူးရရွိေရးအတြက္ လံုး၀ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရိွၾကေပ။
သို႔ေသာ ဤဘ၀၌ သမထ၀ိပႆနာ တရားမ်ားကို က်င့္ၾကံပါမူကား ေနာက္ဘ၀၌ အဆင့္ျမင့္ဘံုဘ၀မ်ားသို႕ ေရာက္ရွိျပီး ထုိဘံုဘ၀၌ တရားထူးမ်ားကို က်င့္ၾကံရရွိႏုိင္ၾကေပသည္။
(၄) ယုတ္မာျပစ္မွားလုိေသာ စိတ္မ်ိဳးျဖင့္ အရိယာမွန္းသိသည္ျဖစ္ေစ၊ မသိသည္ျဖစ္ေစ အရိယာပုဂၢိဳလ္အား မဟုတ္မတရား စြပ္စြဲကဲ့ရဲ႕လွ်င္လည္း ထုိသို႔ ကဲ့ရဲ႕သည့္အျပစ္က စ်ာန္ မဂ္ ဖိုလ္တရားထူးမ်ား မရရွိေအာင္ အႏၱရာယ္ျပဳတတ္သည္။
ထုိအျပစ္ကို အရိယူပ၀ါဒႏၱရာယ္ဟုေခၚ၏။ ဤ ကံကား စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္ ကိုသာမက သုဂတိဘံုဘ၀ကို မရရွိေအာင္လည္း အႏၱရာယ္ျပဳတတ္သည္။
အရိယာမဟုတ္ေသာ္လည္း ေကာင္းမြန္စြာ က်င့္ၾကံေနထုိင္ေသာ သီလ၀ႏၱပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ျပစ္မွားမိလွ်င္လည္း အရိယာကို ျပစ္မွားေသာ ကံ နီးပါး အျပစ္ၾကီးေလးလွသည္။
သို႔ျဖစ္၍ အရိယာပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ သီလ၀ႏၱပုဂၢိဳလ္မ်ားအား မျပစ္မွားမိေစရန္ အထူးသတိရွိအပ္ေပသည္။
ဤသို႔ အရိယာပုဂၢိဳလ္၊ သီလ၀ႏၱပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ျပစ္မွားမိသူသည္ မိမိျပစ္မွားခဲ့သည့္ ပုဂၢိဳလ္ထံ တုိက္ရုိက္ျဖစ္ေစ၊ ထုိျပစ္မွားမိသည့္ ပုဂၢိဳလ္ ေသဆံုးသြားလွ်င္ ထုိသူအား ရည္မွတ္၍ျဖစ္ေစ သြားေရာက္ ၀န္ခ်ေတာင္းပန္ပါက အျပစ္ကင္းလြတ္ျပီး စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္တရားထူးမ်ားကိုလည္း ရခြင့္ရွိေပသည္။
(၅) ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ရဟန္းေယာက္်ားႏွင့္ ရဟန္းမိန္းမမ်ား လုိက္နာက်င့္သံုးရန္အတြက္ သိကၡာပုဒ္(၀ိနည္းဥပေဒ) မ်ားကို သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းထား၏။
ထုိသိကၡာပုဒ္မ်ားကို တမင္လြန္က်ဴးလုိစိတ္ျဖင့္ လြန္က်ဴးျခင္းသည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ အာဏာ(အာဏာပါတိေမာက္) ေတာ္ကို ပစ္ပယ္ရာေရာက္၏။
ထုိသို႔ လြန္က်ဴးျခင္းေၾကာင့္ ၀ိနည္းအျပင္(အာပတ္)သင့္သည္။
ထုိအာပတ္မ်ားကို အေလးအေပါ့(ဂရုကလဟုက) အာပတ္အလုိကိ ျငိမ္ေအာင္ မကုစားသမွ် ကာလပတ္လံု သမထ ၀ိပႆနာ တရားမ်ားကို ၾကိဳးစားအားထုတ္ေသာ္လည္း စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္ တရားထူးမ်ားကို မရနုိင္သည့္အျပင္ ေသဆံုးေသာအခါ၌လည္း သုဂတိဘံုဘ၀မ်ားကို ရရွိႏုိင္မည္မဟုတ္၊
အာပတ္တန္းလန္းႏွင့္ ေသဆံုးသြားပါက အပါယ္သို႔ မုခ်က်ေရာက္ရမည္ျဖစ္၏။
ေဖာ္ျပပါ အႏၱရာယ္(၅)မ်ိဳးသည္ ပစၥဳပၸန္ဘ၀၌ စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္ တရားထူးမ်ားႏွင့္ တမလြန္ဘ၀၌ သုဂတိဘံုဘ၀မ်ားကို မရႏုိင္ေအာင္ တားဆီးေႏွာင့္ယွက္တတ္သျဖင့္ ေလာကီ ေလာကုတၱရာ ခ်မ္းသာသုခမ်ား ဆံုးရူံးနစ္နာရ၏၊
သို႔ျဖစ္၍ ထုိအႏၱရာယ္(၅)မ်ိဳးမွ ကင္းလြတ္ေအာင္ အထူးပင္ ၾကိဳးစားေရွာင္ရွားသင့္ၾကသည္။
ထုိအႏၱရာယ္မ်ားမွ ေရွာင္ရွားႏုိင္ေရးမွာလည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔၏ ၾကည္လင္ေသာ အသိအျမင္မ်ဳိးရွိမွသာ ျဖစ္ႏုိင္မည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျဖစ္ရျခင္းသည္ အလြန္တန္ဖုိးရွိေသာ ဘ၀ရတနာကို ပိုင္ဆုိင္ရရွိႏုိင္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။
(ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ (အဆင့္ျမင့္) စာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပသည္။)
အျပည့္အစံုဖတ္ရန္
(၁) ကံၾကီးထုိက္သူ (ကမၼႏ ၱရာယ္)၊
(၂) နိယတမိစၦာဒိ႒ိအယူရွိသူ (ကိေလသႏၱရာယ္)
(၃) အဟိတ္ပဋိသေႏၶေနသူႏွင့္ ဒြိဟိတ္ပဋိသေႏၶေနသူ (၀ိပါကႏၱရာယ္)၊
(၄) အရိယာကို ကဲ့ရဲ႕စြပ္စြဲသူ (အရိယူပ၀ါဒႏၱရာယ္)၊
(၅) ျမတ္စြာဘုရားပညတ္ထားေသာ သိကၡာပုဒ္မ်ားကို က်ဴးလြန္သူ (အာဏာ၀ီတိကၠမႏၱရာယ္)
- တုိ႔ျဖစ္သည္။
(၁) ဤ၌ မာတုဃာတကစေသာ ကံၾကီး(၅)ပါးႏွင့္ ဘိကၡဳနီမကို ကာမက်ဴးလြန္ဖ်က္ဆီးမူ ကံမ်ားသည္ အလြန္ၾကီးေလးေသာ အကုသိုလ္ကံမ်ားျဖစ္ၾက၏၊
ထုိအကုသိုလ္ကံမ်ားသည္ က်ဴးလြန္သူမ်ားကို စ်ာန္၊ မဂ္၊ ဖိုလ္တရားထူးမ်ား မရရွိေအာင္ အေႏွာင့္အယွက္(အႏၱရာယ္) ျပဳတတ္သည္။ ထုိကံမ်ားအနက္ တမ်ိဳးမ်ိဳးကို က်ဴးလြန္သူသည္ ကမၼ႒ာန္းတရားကို အားထုတ္ေသာ္လည္း စ်ာန္ မဂ္ ဖိုလ္တရားထူးမ်ားကို မရရွိႏုိင္ေခ်။
အထူးအားျဖင့္ အာနႏၱရိယ ကံၾကီးထုိက္သူသည္ စ်ာန္ မဂ္ဖုိလ္တရားထူး မရရွိရုံသာမက ေနာက္ဘ၀၌ အဆင့္ျမင့္(သုဂတိ) ဘံုဘ၀သို႔လည္း ေရာက္ခြင့္မရွိ၊ အပါယ္ငရဲသို႔သာ ဧကန္က်ေရာက္ ရမည္ျဖစ္၏၊
ဘိကၡဳနိမကို ကာမက်ဴးလြန္သူကား စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္တရားထူးမ်ားကို မရႏုိင္ေသာ္လည္း ယခုဘ၀၌ ေကာင္းမြန္စြာ က်င့္ၾကံေနထုိင္ပါက သုဂတိဘံု ဘ၀မ်ားသို႔ ေရာက္ရွိနုိင္ေပသည္။
[ယခုအခါ ျမတ္စြာဘုရား သက္ေတာ္ထင္ရွား မရွိေတာ့သျဖင့္လည္းေကင္း၊ ဘိကၡဳနီမမ်ားလည္း မရွိေတာ့သျဖင့္လည္းေကာင္း ျမတ္စြာဘုရားကို ေသြးစိမ္းတည္ေအာင္ျပဳေသာ (ေလာဟိတုပၸါဒက) ကံႏွင့္ ဘိကၡဳနီမကို ကာမက်ဴးလြန္ေသာ (ဘိကၡဳနီ ဒူသက) ကံမ်ား သင့္ေရာက္ဖြယ္ မရွိေတာ့ေခ်။]
(၂) နိယတမိစၦာဒိဟူသည္ ကိေလသာ ဆယ္ပါးတြင္ ပါ၀င္ေသာ ဒိ႒ိပင္ ျဖစ္၏၊
အဇိတ၊ မကၡလိေဂါသာလ၊ ပူရဏကႆပ ဆရာၾကီးမ်ား၏ အယူ၀ါဒမ်ားသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္တုိ႔ ေခ်ခြ်တ္၍ မရေလာက္ေအာင္ ခိုင္ျမဲေသာေၾကာင့္ နိယတ မိစၦာဒိ႒ိမ်ားပင္ျဖစ္သည္။
ထုိဆရာၾကီးသံုးေယာက္အနက္ အဇိတမည္ေသာ ဆရာၾကီးက ေနာက္ဘ၀မရွိ၊ ေသလွ်င္ ဘ၀ျပတ္၏ (ဥေစၦဒအယူ)၊ ေကာင္းမူ မေကာင္းမူ ျပဳလုပ္ျခင္းအတြက္ ေကာင္းက်ိဳး ဆုိးျပစ္မရွိ(နတၳိကအယူ) စသည္ျဖင့္ အယူရွိ၏၊
မကၡလိေဂါသာလသည္ အေၾကာင္းအက်ိဳးႏွစ္ပါးလံုးကို ပယ္ေသာ(အေဟတုက) အယူရွိသူျဖစ္၏၊
ပူရဏကႆပသည္ကား ေကာင္းကံ မေကာင္းကံမ်ားကို ျပဳလုပ္ေသာ္လည္း ျပဳလုပ္ရာမေရာက္ စသည္ျဖင့္ အေၾကာင္းကံကို ပယ္ေသာ(အကိရိယ) အယူရွိသူျဖစ္၏။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ ထုိပုဂၢိဳလ္ၾကီးတုိ႔၏ အယူ၀ါဒသံုးမ်ိဳးလံုးသည္ ကံႏွင့္ ကံ၏အက်ိဳးကို ပယ္ေသာ ၀ါဒမ်ားပင္ျဖစ္ၾကသည္။ ထုိဆရာၾကီးတုိ႔၏ အယူ၀ါဒမ်ားကို ေတာ္ရုံသင့္ရုံ ယူဆေနရုံမွ်ျဖင့္ နိယတမိစၦာဒိ႒ိ မျဖစ္ႏုိင္ေသာ္လည္း ေလးေလးနက္နက္ လက္ခံယံုၾကည္ျခင္း၊ ၾကံစည္ေတြးေခၚျခင္း၊ အထပ္ထပ္ ေလ့လာအားထုတ္ျခင္း ျပဳသျဖင့္ ေနာက္ဆံုး၌ အခုိင္အမာ စြဲျမဲစြာ အတည္ျပဳဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်လုိက္မိသည္ႏွင့္ တျပိဳင္နက္ နိယတမိစၦာဒိ႒ိအယူရွိသူ ျဖစ္ေလေတာ့၏။
တနည္းဆုိရလွ်င္ ထိုအယူ၀ါဒကို လက္ခံက်င့္သံုးသူသည္ ေသလြန္သည့္အခါ အပါယ္ငရဲ၌ မလြဲမုခ် က်ေရာက္ရေလ၏၊
ထုိသို႔ငရဲ၌ အက်ိဳးေပးျမဲေသာေၾကာင့္လည္း ေဖာ္ျပပါ အယူကို နိယတမိစၦာဒိ႒ိဟု ေခၚေလသည္။
ထုိ နိယတမိစၦာဒိ႒ိအယူသည္ စ်ာန္ မဂ္ ဖိုလ္ နိဗၺာန္ မရေအာင္ တားဆီးပိတ္ပင္တတ္၏၊
သို႔ျဖစ္၍ ယင္းအယူ၀ါဒသည္ ကိေလသႏၱရာယ္ ျဖစ္သည္။
ထို နိယတမိစၦာဒိ႒ိ အယူရွိသူသည္ စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္ တရားထူးမ်ားကို မရႏုိင္သည့္အျပင္ ေသလြန္သည့္အခါ အ၀ီစိငရဲသို႔ က်ေရာက္ျပီး ထုိအ၀ီစိငရဲ သက္တမ္းႏွင့္အမွ် ဆင္းရဲဒုကၡမ်ားကို ခံစားရေလသည္။
ဤကံသည္ အာနႏၱရိယကံၾကီးငါးပါးတြင္ အျပစ္အၾကီးေလးဆံုးျဖစ္ေသာ သံဃေဘဒက ကံၾကီးထက္ပင္ပိုမုိ အျပစ္ၾကီးေလး၏။ အကယ္၍ ကမၻာပ်က္ခဲ့လွ်င္ ကမၻာေပၚရွိ သတၱ၀ါမွန္သမွ်သည္ ျဗဟၼာ့ဘံုသို႔ ေရာက္ရွိေနထုိင္ၾကရ၏၊
ထုိ နိယတမိစၦာဒိ႒ိ အယူရွိသူမွာမူ ကမၻာႏွင့္တကြ ယင္းက်ေရာက္ေနသည့္ မဟာအ၀ီစိငရဲၾကီးပါ ပ်က္စီးသြားေသာ္လည္း ကြ်တ္လြတ္ခြင့္မရဘဲ ပ်က္စီးေသာ ကမၻာၾကီး၏ အျပင္ဘက္ရွိ ကမၻာပ်က္ေဘးလြတ္ရာ စၾက၀ဠာတစ္ေနရာသို႔ ေျပာင္းေရြ႕လ်က္ ဆင္းရဲဒုကၡကို ဆက္လက္ခံစားရေလသည္။
(၃) အဟိတ္ပဋိသေႏၶ ၀ိပါက္စိတ္ႏွင့္ ဒြိဟိတ္ ပဋိသေႏၶ၀ိပါက္စိတ္မ်ားသည္လည္း စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္ တရားထူးမ်ားကို မရရွိေအာင္ အႏၱရာယ္ျပဳတတ္၏။
“မ်ိဳးေစ့မမွန္ ပင္မသန္၊ ဖူးတံ ငံုကင္း အသီးဖ်င္း၏”ဟု ဆုိရုိးစကားရွိသည့္အတုိင္း ထုိစိတ္မ်ားႏွင့္ ပဋိသေႏၶတည္ေနခဲ့သူမ်ားသည္လည္း ပင္ကိုယ္ပဋိသေႏၶ မ်ိဳးေစ့ကညံ့သည့္အတြက္ လက္ရွိဘ၀၌ စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္ တရားထူးရရွိေရးအတြက္ လံုး၀ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရိွၾကေပ။
သို႔ေသာ ဤဘ၀၌ သမထ၀ိပႆနာ တရားမ်ားကို က်င့္ၾကံပါမူကား ေနာက္ဘ၀၌ အဆင့္ျမင့္ဘံုဘ၀မ်ားသို႕ ေရာက္ရွိျပီး ထုိဘံုဘ၀၌ တရားထူးမ်ားကို က်င့္ၾကံရရွိႏုိင္ၾကေပသည္။
(၄) ယုတ္မာျပစ္မွားလုိေသာ စိတ္မ်ိဳးျဖင့္ အရိယာမွန္းသိသည္ျဖစ္ေစ၊ မသိသည္ျဖစ္ေစ အရိယာပုဂၢိဳလ္အား မဟုတ္မတရား စြပ္စြဲကဲ့ရဲ႕လွ်င္လည္း ထုိသို႔ ကဲ့ရဲ႕သည့္အျပစ္က စ်ာန္ မဂ္ ဖိုလ္တရားထူးမ်ား မရရွိေအာင္ အႏၱရာယ္ျပဳတတ္သည္။
ထုိအျပစ္ကို အရိယူပ၀ါဒႏၱရာယ္ဟုေခၚ၏။ ဤ ကံကား စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္ ကိုသာမက သုဂတိဘံုဘ၀ကို မရရွိေအာင္လည္း အႏၱရာယ္ျပဳတတ္သည္။
အရိယာမဟုတ္ေသာ္လည္း ေကာင္းမြန္စြာ က်င့္ၾကံေနထုိင္ေသာ သီလ၀ႏၱပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ျပစ္မွားမိလွ်င္လည္း အရိယာကို ျပစ္မွားေသာ ကံ နီးပါး အျပစ္ၾကီးေလးလွသည္။
သို႔ျဖစ္၍ အရိယာပုဂၢိဳလ္ႏွင့္ သီလ၀ႏၱပုဂၢိဳလ္မ်ားအား မျပစ္မွားမိေစရန္ အထူးသတိရွိအပ္ေပသည္။
ဤသို႔ အရိယာပုဂၢိဳလ္၊ သီလ၀ႏၱပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ျပစ္မွားမိသူသည္ မိမိျပစ္မွားခဲ့သည့္ ပုဂၢိဳလ္ထံ တုိက္ရုိက္ျဖစ္ေစ၊ ထုိျပစ္မွားမိသည့္ ပုဂၢိဳလ္ ေသဆံုးသြားလွ်င္ ထုိသူအား ရည္မွတ္၍ျဖစ္ေစ သြားေရာက္ ၀န္ခ်ေတာင္းပန္ပါက အျပစ္ကင္းလြတ္ျပီး စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္တရားထူးမ်ားကိုလည္း ရခြင့္ရွိေပသည္။
(၅) ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ရဟန္းေယာက္်ားႏွင့္ ရဟန္းမိန္းမမ်ား လုိက္နာက်င့္သံုးရန္အတြက္ သိကၡာပုဒ္(၀ိနည္းဥပေဒ) မ်ားကို သတ္မွတ္ျပ႒ာန္းထား၏။
ထုိသိကၡာပုဒ္မ်ားကို တမင္လြန္က်ဴးလုိစိတ္ျဖင့္ လြန္က်ဴးျခင္းသည္ ျမတ္စြာဘုရား၏ အာဏာ(အာဏာပါတိေမာက္) ေတာ္ကို ပစ္ပယ္ရာေရာက္၏။
ထုိသို႔ လြန္က်ဴးျခင္းေၾကာင့္ ၀ိနည္းအျပင္(အာပတ္)သင့္သည္။
ထုိအာပတ္မ်ားကို အေလးအေပါ့(ဂရုကလဟုက) အာပတ္အလုိကိ ျငိမ္ေအာင္ မကုစားသမွ် ကာလပတ္လံု သမထ ၀ိပႆနာ တရားမ်ားကို ၾကိဳးစားအားထုတ္ေသာ္လည္း စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္ တရားထူးမ်ားကို မရနုိင္သည့္အျပင္ ေသဆံုးေသာအခါ၌လည္း သုဂတိဘံုဘ၀မ်ားကို ရရွိႏုိင္မည္မဟုတ္၊
အာပတ္တန္းလန္းႏွင့္ ေသဆံုးသြားပါက အပါယ္သို႔ မုခ်က်ေရာက္ရမည္ျဖစ္၏။
ေဖာ္ျပပါ အႏၱရာယ္(၅)မ်ိဳးသည္ ပစၥဳပၸန္ဘ၀၌ စ်ာန္ မဂ္ ဖုိလ္ တရားထူးမ်ားႏွင့္ တမလြန္ဘ၀၌ သုဂတိဘံုဘ၀မ်ားကို မရႏုိင္ေအာင္ တားဆီးေႏွာင့္ယွက္တတ္သျဖင့္ ေလာကီ ေလာကုတၱရာ ခ်မ္းသာသုခမ်ား ဆံုးရူံးနစ္နာရ၏၊
သို႔ျဖစ္၍ ထုိအႏၱရာယ္(၅)မ်ိဳးမွ ကင္းလြတ္ေအာင္ အထူးပင္ ၾကိဳးစားေရွာင္ရွားသင့္ၾကသည္။
ထုိအႏၱရာယ္မ်ားမွ ေရွာင္ရွားႏုိင္ေရးမွာလည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔၏ ၾကည္လင္ေသာ အသိအျမင္မ်ဳိးရွိမွသာ ျဖစ္ႏုိင္မည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ ျဖစ္ရျခင္းသည္ အလြန္တန္ဖုိးရွိေသာ ဘ၀ရတနာကို ပိုင္ဆုိင္ရရွိႏုိင္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။
(ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ (အဆင့္ျမင့္) စာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပသည္။)
“အနတၱလကၡဏာတရားေတာ္”
ရဟန္းတုိ႔ ----- ရုပ္သည္ အတၱမဟုတ္၊ ရုပ္မွာ အတၱမရွိ၊ ရုပ္သည္ အတၱျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ဤရုပ္သည္ နာက်င္ျခင္းငွါ မျဖစ္ရာ၊ “ငါ၏ရုပ္သည္ ဤသို႔အေကာင္ခ်ည္းျဖစ္ေစ၊ ဤသို႔အဆိုးမျဖစ္ေစႏွင့္”ဟု မိမိအလုိက်ေအာင္ ရုပ္တုိ႔၌ စီမံခန႔္ခြဲႏုိင္ရာ၏၊ ရဟန္းတုိ႔ - ရုပ္သည္ အတၱမဟုတ္ေသာေၾကာင့္သာ နာက်င္ျခင္းလည္း ျဖစ္ရ၏။ “ငါ၏ရုပ္သည္ ဤသို႔အေကာင္းခ်ည္းျဖစ္ေစ၊ ဤသို႔ အဆုိးမျဖစ္ေစႏွင့္”ဟု ရုပ္တုိ႔၌ ေတာင့္တ၍လည္း မရႏုိင္ေပ။
ရဟန္းတုိ႔ ----- ေ၀ဒနာသည္ အတၱမဟုတ္၊ ေ၀ဒနာမွာ အတၱမရွိ၊ ေ၀ဒနာသည္ အတၱျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ဤေ၀ဒနာသည္ နာက်င္ျခင္းငွါ မျဖစ္ရာ၊ “ငါ၏ေ၀ဒနာသည္ ဤသို႔အေကာင္ခ်ည္းျဖစ္ေစ၊ ဤသို႔အဆိုးမျဖစ္ေစႏွင့္”ဟု မိမိအလုိက်ေအာင္ ေ၀ဒနာတုိ႔၌ စီမံခန႔္ခြဲႏုိင္ရာ၏၊ ရဟန္းတုိ႔ - ေ၀ဒနာသည္ အတၱမဟုတ္ေသာေၾကာင့္သာ နာက်င္ျခင္းလည္း ျဖစ္ရ၏။ “ငါ၏ေ၀ဒနာသည္ ဤသို႔အေကာင္းခ်ည္းျဖစ္ေစ၊ ဤသို႔ အဆုိးမျဖစ္ေစႏွင့္”ဟု ေ၀ဒနာတုိ႔၌ ေတာင့္တ၍လည္း မရႏုိင္ေပ။
ရဟန္းတုိ႔ ----- သညာသည္ အတၱမဟုတ္၊ သညာမွာ အတၱမရွိ၊ သညာသည္ အတၱျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ဤသညာသည္ နာက်င္ျခင္းငွါ မျဖစ္ရာ၊ “ငါ၏သညာသည္ ဤသို႔အေကာင္ခ်ည္းျဖစ္ေစ၊ ဤသို႔အဆိုးမျဖစ္ေစႏွင့္”ဟု မိမိအလုိက်ေအာင္ သညာတုိ႔၌ စီမံခန႔္ခြဲႏုိင္ရာ၏၊ ရဟန္းတုိ႔ - သညာသည္ အတၱမဟုတ္ေသာေၾကာင့္သာ နာက်င္ျခင္းလည္း ျဖစ္ရ၏။ “ငါ၏သညာသည္ ဤသို႔အေကာင္းခ်ည္းျဖစ္ေစ၊ ဤသို႔ အဆုိးမျဖစ္ေစႏွင့္”ဟု သညာတုိ႔၌ ေတာင့္တ၍လည္း မရႏုိင္ေပ။
ရဟန္းတုိ႔ ----- သခၤါရသည္ အတၱမဟုတ္၊ သခၤါရမွာ အတၱမရွိ၊ သခၤါရသည္ အတၱျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ဤသခၤါရသည္ နာက်င္ျခင္းငွါ မျဖစ္ရာ၊ “ငါ၏သခၤါရသည္ ဤသို႔အေကာင္ခ်ည္းျဖစ္ေစ၊ ဤသို႔အဆိုးမျဖစ္ေစႏွင့္”ဟု မိမိအလုိက်ေအာင္ သခၤါရတုိ႔၌ စီမံခန႔္ခြဲႏုိင္ရာ၏၊ ရဟန္းတုိ႔ - သခၤါရသည္ အတၱမဟုတ္ေသာေၾကာင့္သာ နာက်င္ျခင္းလည္း ျဖစ္ရ၏။ “ငါ၏သခၤါရသည္ ဤသို႔အေကာင္းခ်ည္းျဖစ္ေစ၊ ဤသို႔ အဆုိးမျဖစ္ေစႏွင့္”ဟု သခၤါရတုိ႔၌ ေတာင့္တ၍လည္း မရႏုိင္ေပ။
ရဟန္းတုိ႔ ----- ၀ိညာဥ္သည္ အတၱမဟုတ္၊ ၀ိညာဥ္ရမွာ အတၱမရွိ၊ ၀ိညာဥ္သည္ အတၱျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ဤ၀ိညာဥ္သည္ နာက်င္ျခင္းငွါ မျဖစ္ရာ၊ “ငါ၏၀ိညာဥ္သည္ ဤသို႔အေကာင္ခ်ည္းျဖစ္ေစ၊ ဤသို႔အဆိုးမျဖစ္ေစႏွင့္”ဟု မိမိအလုိက်ေအာင္ ၀ိညာဥ္တုိ႔၌ စီမံခန႔္ခြဲႏုိင္ရာ၏၊ ရဟန္းတုိ႔ - ၀ိညာဥ္သည္ အတၱမဟုတ္ေသာေၾကာင့္သာ နာက်င္ျခင္းလည္း ျဖစ္ရ၏။ “ငါ၏၀ိညာဥ္သည္ ဤသို႔အေကာင္းခ်ည္းျဖစ္ေစ၊ ဤသို႔ အဆုိးမျဖစ္ေစႏွင့္”ဟု ၀ိညာဥ္တုိ႔၌ ေတာင့္တ၍လည္း မရႏုိင္ေပ။
ရဟန္းတုိ႔ ----- ရုပ္သည္ ျမဲသေလာ၊ မျမဲသေလာဟု ေမးေတာ္မူရာ “မျမဲပါ အရွင္ဘုရား”ဟု ေလွ်ာက္ထားၾကကုန္၏။ မျမဲေသာရုပ္သည္ ဆင္းရဲေလာ၊ ခ်မ္းသာေလာဟု ေမးေတာ္မူရာ “ဆင္းရဲျဖစ္ပါသည္ အရွင္ဘုရား”ဟု ေလွ်ာက္ထားၾကကုန္၏၊ မျမဲေသာ ဆင္းရဲေသာ ေဖာက္ျပန္ျခင္းသေဘာရွိေသာ ရုပ္ကို “ဤရုပ္သည္ ငါ၏ဥစၥာျဖစ္၏၊ ဤရုပ္သည္ ငါျဖစ္၏၊ ဤရုပ္သည္ ငါ၏အတၱတည္း”ဟု စြဲယူျခင္းငွါ သင့္ေလ်ာ္ပါမည္ေလာဟု ေမးေတာ္မူျပန္ရာ “မသင့္ေလ်ာ္ပါ အရွင္ဘုရား”ဟု ေလွ်ာက္ထားၾကကုန္၏။
ထုိ႔အတူပင္ ေ၀ဒနာ၊ သညာ၊ သခၤါရ၊ ၀ိညာဥ္ တုိ႔ကိုလည္း အေမးအေျဖ ျပဳလုပ္ေတာ္မူသည္။
ရဟန္းတုိ႔ ----- ထို႔ေၾကာင့္ အတိတ္ရုပ္၊ အနာဂတ္ရုပ္၊ ပစၥဳပၸန္ရုပ္၊ မိမိသႏၱာန္၌ ျဖစ္ေသာရုပ္၊ သူတပါးသႏၱာန္၌ ျဖစ္ေသာရုပ္၊ ၾကမ္းတမ္းေသာရုပ္၊ ႏူးညံ့ေသာရုပ္၊ ယုတ္ညံ့ေသာရုပ္၊ ေကာင္းျမတ္ေသာရုပ္၊ အနီး၌ျဖစ္ေသာရုပ္၊ အေ၀း၌ျဖစ္ေသာရုပ္ တည္းဟူေသာ ဤရုပ္အလံုးစံုကို “ငါ၏ဥစၥာမဟုတ္၊ ငါမဟုတ္၊ ငါ၏အတၱမဟုတ္”ဟု ဟုတ္မွန္သည့္အတုိင္း ေကာင္းစြာ ပညာျဖင့္ ရူျမင္ရမည္။
ထို႔အတူပင္ အတိတ္၊ အနာဂတ္၊ ပစၥဳပၸန္၊ မိမိသႏၱာန္၊ သူတပါးသႏၱာန္၊ အၾကမ္း၊ အႏု၊ အယုတ္၊ အျမတ္၊ အနီး၊ အေ၀းျဖစ္ေသာ ေ၀ဒနာ၊ သညာ၊ သခၤါရ၊ ၀ိညာဥ္တုိ႔ကိုလည္း “ငါ၏ ဥစၥာမဟုတ္၊ ငါမဟုတ္၊ ငါ၏အတၱမဟုတ္”ဟု ဟုတ္မွန္သည့္အတုိင္း ေကာင္းစြာ ပညာျဖင့္ ရူျမင္ရမည္။
ရဟန္းတုိ႔ ----- ဤသို႔ ရူျမင္သည္ရွိေသာ္ အၾကားအျမင္ ဗဟုသုတရွိေသာ အရိယာသာ၀ကသည္ ရုပ္၌လည္းျငီးေငြ႕၏၊ ေ၀ဒနာ၌လည္း ျငီးေငြ႕၏၊ သညာ၌လည္း ျငီးေငြ႕၏၊ သခၤါရတုိ႔၌လည္း ျငီးေငြ႕၏၊ ၀ိညာဥ္၌လည္း ျငီးေငြ႕၏၊ ျငီးေငြ႕ျခင္းေၾကာင့္ ခႏၶာငါးပါးတုိ႔၌ တပ္မက္ျခင္း ကင္း၏၊ မတပ္မက္ျခင္းေၾကာင့္ ကိေလသာတုိ႔မွ လြတ္ေျမာက္၏။ ကိေလသာမွ လြတ္ေျမာက္ျပီးသည္ရွိေသာ္ “ကိေလသာမွ လြတ္ေျမာက္ျပီ”ဟု ပစၥေ၀ကၡဏာဉာဏ္ ျဖစ္ေပၚလာ၏။ ေနာက္ထပ္ တဖန္ ပဋိသေႏၶေနမူကုန္ျပီ၊ ျမတ္ေသာအက်င့္ကို က်င့္သံုးအပ္ျပီးျပီ၊ မဂ္ကိစၥကို ျပဳအပ္ျပီးျပီ၊ ဤမဂ္ဉာဏ္ ရရွိေရးအတြက္ အျခားတပါး အားထုတ္ျပဳလုပ္ဖြယ္ ကိစၥ မရွိေတာ့ျပီဟု သိ၏။ ဤသို႔ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။
ျမတ္စြာဘုရားသည္ အနတၱလကၡဏသုတ္ေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူျပီးသည္ရွိေသာ္ ပဥၥ၀ဂၢီရဟန္းတို႔သည္ လြန္စြာႏွစ္သက္ၾကကုန္၏၊ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ၾကကုန္၏၊ ဤေဒသနာေတာ္ကို ေဟာၾကားျပီးဆံုးသည္ရွိေသာ္ ပဥၥ၀ဂၢီရဟန္းတုိ႔သည္ စြဲလမ္းမူမရွိဘဲ အာသေ၀ါတရားတို႔မွ လြတ္ေျမာက္ၾကေလကုန္၏။ ထိုအခါ၀ယ္ ဤေလာက၌ ဘုရားအပါအ၀င္ ရဟႏၱာေျခာက္ဆူ ျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္၍ လာကုန္၏။
(ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ (အဆင့္ျမင့္) စာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပသည္။)
အျပည့္အစံုဖတ္ရန္
(ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏုိင္ငံေတာ္အစိုးရ သာသနာေရး၀န္ၾကီးဌာန ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ (အဆင့္ျမင့္) စာအုပ္မွ ထုတ္ႏူတ္ေဖာ္ျပသည္။)
Subscribe to:
Posts (Atom)